B.H.V.
begroting' in cijfers
I
3,6
13,3
12,5
0,2
25,2
De goede weg
naar voordelig autorijden gaat naar net
SUPER BENZINE f. 0.552
service-station
aan de
NORMAAL BENZINE f. 0.522
AUTO DIESELOLIE f. 0.188
Kwaliteit en service 1 00£
Oostersingel
Onze smeerbrug en auto-wasserettes (f.2-
per wasbeurt) zijn exclusief in Leeuwarden
J u
overheid (en dus ook de gemeente) zich nim
mer financiële zorgen hoeft te maken. Men
komt geredelijk tot deze aangename veronder
stelling, omdat het immers de overheid zelve
is die het geld maakt en in omloop brengt. In
deze gedachte past wonderwel het beeld van
een burgemeester, die onder zijn bureau een
kist met knaken heeft staan, voorzien van een
kolenschopje, om snel en naar behoefte uit
deze bron te kunnen putten. Is de kist leeg,
welnu de rijksmunt heeft, als zilver- of nikkel
mijn, wel nieuwe voorraad, die in zakken kan
worden aangevoerd.
Maar neen, zo denkt u er natuurlijk niet over.
Het is allemaal wel wat ingewikkelder, maar
toch: als die gemeente nu weer eens niets doet
aan deze of gene hoogst urgente zaak, dan
bent u wellicht wel bereid de lokale overheid
in staat van krasse beschuldiging te stellen,
zonder aandacht te schenken aan de vraag of
het geld voor deze voorziening voorhanden,
dan wel verkrijgbaar is.
Dat verwaarlozen van de financiële aspekten
van het overheidsbeleid wordt in de hand ge
werkt door het feit, dat rijk, provincies en ge
meenten nooit te maken hebben met in de open
baarheid tredende financiële debacles, zoals
een faillisement. Een gelukkige omstandigheid,
maar het gevolg daarvan is wel, dat niemand
buiten de kring van bestuurders en ambtenaren
zich ook ware zorgen maakt over de financiële
handel en wandel van de overheid. De overheid
is zo safe als de bank. Men kan te allen tijde
de rekening presenteren. Vervelend is slechts,
dat de overheid zelf ook voortdurend de reke
ning presenteert in de vorm van belastinghef
fing. Het verband tussen het een en het ander
schijnt verder te zoeken te zijn dan het in wer
kelijkheid is. Maar dat leest men niet af uit
de gemeentebegroting, althans in de directe zin.
Slechts de experts zijn in staat de verbindin
gen tussen het een en het ander te leggen.
Misschien is dit wel het moeilijkste punt om
het overheidsbeleid doorzichtig, begrijpelijk en
daardoor aanvaardbaar te maken.
We zullen zelfs geen poging wagen om deze
zaken gedetailleerd te verduidelijken. Maar
wel past het op te merken, dat een gemeente
bestuur, gelijk elke particulier, de tering naar
de nering dient te zetten. De inkomsten moeten
vrijwel geheel uit belastinggelden worden ver
kregen en dan in hoofdzaak uit de bedragen,
die de rijksoverheid ons langs deze weg weet
te ontfutselen. Het rijk stort namelijk een deel
van de belastingopbrengst in het zogenaamde
gemeentefonds en dat is dan de trog waarom
heen de gemeentebesturen zich verdringen om
zoveel mogelijk naar binnen te schrokken. Gel
den daarvoor dan geen „objectieve normen"?
zult u vragen, wetend hoe verzot de overheid
op dergelijke formules is. Welzeker, we hebben
in dit verband ons inwoneraantal als onaan
tastbaar en tot in de hoogste regionen erkend
gegeven. Maar is dat de enige maatstaf? Juist
een provinciale hoofdstad als Leeuwarden
levert allerlei voorbeelden van het tegendeel
op. Nemen we de Frieslandhal, die we er op
grond van onze centrumfunctie op na moeten
houden, primair ten gerieve van de veehandel.
Het is een gemeentelijk gebouw, maar de Leeu
warder stedelingen hebben maar weinig be
hoefte aan de aan- of verkoop van koeien,
paarden, schapen, enz. Hetzelfde geldt voor
allerlei verkeersvoorzieningen, die in ruime
Algemeen beheerf 4.024.150,5,9
o.a. burgemeester, wethouders, gemeenteontvanger, presentiegelden
raadsleden, onderhoud stadhuis en bijgebouwen, bureaubehoeften
stadhuis.
Openbare veiligheid5.558.785,— 8,2
o.a. politie, verkeersvoorzieningen, reddingsmiddelen, brandweer,
bescherming bevolking, openbare verlichting.
(Bij dit bedrag is inbegrepen een raming van f125.000,voor bij
bekeuringen geïnde gelden. Hetzelfde bedrag komt voor bij de in
komsten. De politie draagt deze gelden dus zonder korting over aan
het rijk).
Volksgezondheid2.451.630,
o.a. geneeskundige dienst, stadsziekenhuis, vaccinaties, schoolartsen-
dienst, schooltandverzorging, kruisverenigingen, badinrichtingen,
zwembaden, toiletten, waterleiding, privaattonnen- en huisvuildienst,
openbaar slachthuis.
Volkshuisvesting9.036.425,
o.a. bestemmingsplannen, grondbedrijf, bouw- en woningtoezicht,
sanering stadswijken, kapitaalslasten woningbouwcorporaties, bijdra
gen exploitatie woningwet- en premiewoningen, woningbedrijf, huis
vestingsbureau, woningverbetering en -splitsing.
Openbare werken8.473.265,
o.a. straten en pleinen, bruggen, havens, kademuren, parkeerplaatsen,
parken en plantsoenen, recreatiegebieden, algemene begraafplaatsen.
Eigendommen niet voor de openbare
dienst bestemd136.255,
o.a. diverse gebouwen.
Onderwijs17.111.090,—
als volgt te verdelen:
openbaar kleuteronderwijs 1.223.445,
bijzonder kleuteronderwijs431.295,
openbaar basisonderwijs4.206.365,
bijzonder basisonderwijs1.255.120,
openbaar buitengewoon onderwijs 1.163.430,
bijzonder buitengewoon onderwijs 718.420,
openbaar voortgezet onderwijs 5.435.205,
bijzonder voortgezet onderwijs 250.655,
wetenschappelijk onderwijs 30.000,—
(secretariaat commissie wetenschap
pelijk onderwijs in Friesland)
overig onderwijs2.397.155,—
(o.a. studiefonds, muziekonderwijs,
kunstnijverheidsschool, vormings
werk leerplichtige jeugd, godsdienst
onderwijs, verkeersonderwijs)
Cultuur en recreatie2.635.775,— 3,9
o.a. musea, monumenten, muziek, zang, toneel, fonds voor culturele
doeleinden, bibliotheken, jachthaven, sport, jeugdwerk, kinderboer
derij.
Sociale zorg en maatschappelijk werk 9.893.330,14,6
o.a. bijstand 4.622.145,gemeentelijke sociale dienst.
Economische aangelegenheden 1.732.880,— 2,6
Dekkingsmiddelen van algemene aard 91.795,
(o.a. toezicht op en invordering van belastingen).
Kasvoorzieningenf 5.786.875,— 8,5
Overige uitgaven879.610,— 1,3
Onvoorzien132.000,— Q,2
Totaal67.934.865,— 100 °/o
II* i 1 1
