Hp Groene Kustweg langs
kronkelpaden door Friesland
Reeds een ruim aantal jaren wordt de toe
ristische Groene Kustweg gepropageerd.
Die weg begint in Denemarken, loopt ver
volgens door Noordwest-Duitsland, door
de provincie Groningen, over de Afsluit
dijk, door Noord-Holland, Zuid-Holland en
Noord-Brabant naar België. Een aantrek
kelijke weg voor toeristen die onderweg
wat willen zien.
Dit houdt in dat men langs de plaatsen
komt die het meest voor een bezichtiging
in aanmerking komen, dan wel de meeste
faciliteiten bieden aan plezierreizigers. Dat
zijn niet altijd de grootste centra, maar in
het algemeen kan men wel zeggen dat zo n
route in zijn opzet faalt wanneer de groot
ste steden daarin niet zijn opgenomen.
Gaat het in dit verband om Noord-Duits-
land, dan denkt men natuurlijk aan Bre
men en Oldenburg. Hamburg ligt net uit
de route en moet dus facultatief worden
gesteld. In ons eigen Nederland kan in de
provincie Groningen de stad Groningen
uiteraard niet worden gemist.
Eén provincie verder en we zijn in Fries
land, het gewest waarin de veel geprezen
saamhorigheid, beleden onder vlag en lied,
zo menigmaal wordt overschaduwd door
lokale tegenstellingen, die, hoe petieterig
ook van aard, zeer dikwijls de dienst uit
maken. Bekijken we de zich in folders af
tekenende geschiedenis van de Groene
Kustwegpropaganda, dan komt ons aller
eerst een oude en nu vervallen vouwbrief
onder ogen, die het Friese deel van deze
weg met een forse lijn afbeeldt. Dit wat
wild geconcepieerde drukwerk, ontworpen
door Josum Walstra, vertelt, geheel naar
waarheid, dat men in Friesland over Har-
degarijp, Leeuwarden, Franeker en Harlin-
gen naar de Afsluitdijk moet rijden, om de
geneugten van de Groene Kustweg deel
achtig te worden. De folder werd dan ook
uitgegeven door de Commissie tot propa
gering van de Groene Kustweg, waarin de
aan deze weg timmerende gemeenten zijn
opgenomen.
Nu is het een beetje vreemd zo n van het
provinciale V.V.V.-wezen afgescheiden or
ganisatie zelfstandig te laten opereren. De
lokale V.V.V.'s, onder meer die van Leeu
warden, traden toe tot de commissie, maar
de provinciale Friese V.V.V. werd eerst
later bij de zaak betrokken. Dat was na
tuurlijk verkeerd, want waarvoor hebben
we zo'n provinciale V.V.V.Maar hoe
verkeerd het ook was, begrijpelijk was het
wel dat men in eerste instantie zijn eigen
gang maar ging. Medewerking vaji de pro
vinciale Friese V.V.V. zou immers beteke
nen dat men ook te maken zou krijgen met
andere lokale V.V.V.'s dan die welke
rechtstreeks van de Groene Kustweg pro
fiteren.
Nu zou men denken dat toeristische pro
paganda in een bepaald gebied een kwestie
is van leven en laten leven. De omstan
digheden zijn niet overal gelijk en de aan
trekkelijkheden zijn derhalve niet overal
in dezelfde mate aanwezig. Het kleine
Grouw is voor de watersport belangrijker
dan het grote Leeuwarden en niemand
mag er zich hier over bekreunen dat dit
pittoreske dorp in de watersportpropagan-
da een zwaarder accent krijgt dan onze
stad. Maar de Groene Kustweg kan, wil
hij aan zijn doel beantwoorden, niet an
ders dan over Leeuwarden lopen. Leeu
warden is de grootste stad van Friesland;
Leeuwarden is bovendien een stad die in
het oude en in het nieuwe meer beziens
waardigheden heeft dan welke andere
plaats in Friesland ook. Wie de toerist
door Friesland dirigeert en Leeuwarden
links laat liggen als een soort melaatsen
kolonie, die schiet in zijn taak tekort.
U voelt allicht al welke kant ons verhaal
uitgaat. Van de niet te verzuimen stad
Groningen naar de Afsluitdijk voert óók
Rijksweg 43 over Drachten, Heerenveen,
Sneek en Bolsward. De in deze plaatsen
aanwezige lokale belangen zijn in het pro
vinciale V.V.V.-wezen natuurlijk niet uit
te sluiten en zijn er bovendien geen goede
gronden om Rijksweg 43 als voldragen
autoweg, zij het tweebaans, te prefereren
boven het „rijkskarrepad" Groningen
Leeuwarden? Dat zou het geval zijn indien
we vrachtautochauffeurs dienden te advi
seren omtrent de door Friesland te rijden
route. Maar een toeristische weg heeft in
de eerste plaats de taak de gebruikers er
van iets te laten zien. Wat wil men dan
met het oninteressante Drachten, het dito
Heerenveen, het wel aardige Sneek en het
mooie Bolsward tegenover Leeuwarden,
Franeker en Harlingen, drie Friese steden,
waarvan in geen geval (en nu gedragen
we ons zeer bescheiden) de bijzonder
sfeervolle Friese havenstad mag worden
verwaarloosd? En bij dit alles mag toch
ook nog wel worden opgemerkt, dat rijden
langs de weg GroningenLeeuwarden
Harlingen niet uitzonderlijk ongerieflijk is,
vergeleken bij Rijksweg 43.
Maar de opmars van Drachten, Heeren
veen en Sneek in de V.V.V.-bemoeienis
met de Groene Kustweg zien we duidelijk
in het recentere fotomateriaal. De toeristi
sche kaart van Aral, een fraai uitgevoerd
drukwerk, geeft als hoofdweg nog Gro
ningenLeeuwardenHarlingenAfsluit
dijk. GroningenDrachtenHeerenveen
Sneek—Afsluitdijk is een alternatieve en
daarom dunner aangegeven route. Nog een
fase verder en we komen terecht bij de
Caltex-folder. Daarop is de rechtstreekse
verbinding GroningenLeeuwarden van
de kaart geveegd. De argeloze toerist wordt
enerzijds over Dokkum naar Leeuwar
den gevoerd, waarna hij zijn weg op de
reguliere wijze via Franeker en Harlingen
naar de Afsluitdijk mag vervolgen. Maar
hij kan, blijkbaar precies langs een zelfde
soort weg, ook over Heerenveen en Sneek
rijden. In de toelichting wordt aan Harlin
gen geen enkele regel gewijd.
Men kan dit alles vergoelijken door er
van uit te gaan dat elke toerist wel een
echte wegenkaart in zijn dashboardkastje
heeft liggen en daarmee meer rekening zal
houden dan met fraaie propagandistische
drukwerken die de gebruikers meer in het
ootje nemen dan voorlichten. Dat neemt
niet weg dat een goede propaganda
voor de Groene Kustweg van grote bete
kenis kan zijn mits zij is afgestemd op de
toeristische belangen en niet op de bedra
gen die de lokale V.V.V.-patriotten in de
gemeenschappelijke kas storten. Laten we
nu niet de benzinemaatschappijen Aral en
Caltex voor de Friese vreemdigheden in
hun drukwerken verantwoordelijk stellen.
Ze hebben deze gegevens niet uit de grond
geboord. In de grond geboord worden op
deze manier de toeristische belangen van
Friesland en daarbij kan het oude motto
„Verdeel en heers" gevoeglijk worden
vervangen door: „Verdeel en verlies".
Daar zijn we hier nogal sterk in.
Het Noordnederlandse deel van de Groene
Kustweg, volgens een lolder van Chevron Oil
Europe Ine, in samenwerking met de interna
tionale toeristische organisatie „Groene Kust
weg". Zoek de weg Groningen Leeuwarden.
De lolder wordt o.m. uitgereikt door de Provin
ciale Friese V.V.V.
DOKKUM
OELFZlil
EEUWARDEN
ONINGÊI
WIN%HOTEN
FRANEKER
HARLINGEN
BOLSWAR
SNEEK
HEERENVEEN
Maandblad, onder auspiciën van de
stichting „Leeuwarder Gemeenschap
18e jaargang no. 9 september 1969
Redactiecommissie:
Mevr. A. J. Bearda Bakker-Stuiveling
H. Kingmans
Pastoor H. W. Dijkman O.P.
J. T. Vellenga
Redacteur: W. H. Kuipers, telef. 28203
Adres administratie:
Voorstreek 101-103, tel. 22046 en 22047
Adres redactie:
Stadhuis Leeuwarden, tel. 40222
Abonnementsprijs 5,00 per jaar
Gironummer 809910 ten name
N.V. Erven Koumans Smeding,
Leeuwarden
ASSEN
