FRIESLAND LAAT
O O ROLLEN
'T KLEINE KRANTSJE
In ons eerste verhaal over de geschiedenis
van de voetbalsport in Friesland hebben
we gezien hoe het voetballen zich in het
buitenland ontwikkelde en tenslotte ook
in ons land z'n intrede deed. We hebben
het over het oprichten in 1889 van de Ne-
derlandsche Voetbal Bond gehad en me
moreerden reeds het toetreden tot deze
Bond van de Cricket- en Football Club
Frisia. Laten we nu eens kijken hoe dit
Frisia werd opgericht en waar in dit ge
west voor de eerste maal een voetbal over
de velden rolde
Knaapje van twaalf richt Cricketclub
Frisia op Frisianen gaan ook voetbal
len Historisch treffen tegen Be Quick
Voetballers niet serieus te nemen Si-
naasappelkar in strafschopgebied
Voor de broek
Gratis
Lycurgus kampt met kinderziekten
Het roemruchte Frisia geklopt Drie cen
ten boete voor de Commissaris van Ma
teriaal Penningmeester zonder centen
en secretaris zonder notulen De Friese
Voetbal Bond opgericht Kampioen van
Friesland: luisterrijk feest Praten met
Sparta
VS)
We zetten de tijd zeventig jaar terug: het eerste officiële voetbalelftal van Frisia. Achterste rij:
J. Postma, J. van Heioma, G. Tichelaar, A. Wynoldy, J. Quadekker, A. G. Theunisse en E.
Komter; voorste rij: J. Rooseboom, G. Kolff, R. Heg en J. Ketwich Verschuur.
De Leeuwarder Athletische
Club Frisia, zoals nu de oud
ste Friese voetbalclub offi
cieel zal moeten worden aan
gesproken, is niet door voet
ballers, maar door cricketers
opgericht. Het klinkt wat
vreemd, maar toen er in 1883
in het westen al enkele jaren
op zeer kleine schaal
gevoetbald werd, had men er
in Friesland nog geen weet
van, wat een voetbal eigenlijk
was.
En het was in dit jaar, dat
een aantal Leeuwarder bur
gerjongens de nog zeer prille
kopjes bij elkaar staken om
de Cricketclub Frisia ten doop
te houden. Dat gebeurde op
de 25e april en wie eens na
pluist, hoe oud de initiatief
nemer en eerste voorzitter,
Pieter Albert Vincent baron
Van Harinxma thoe Slooten
(de latere Commissaris der
Koningin in Friesland, Mr.
P.A.V.) eigenlijk was, zal tot
zijn verrassing ontdekken, dat
deze praeses op dat moment
de aanvallige leeftijd van der
tien jaar nog niet had be
reikt.
Zijn vader, de toenmalige
Gouverneur van de Provincie,
Mr. B. P. baron Van Harinx
ma thoe Slooten nam volgens
geschiedschrijvers uit vroeger
jaren plechtig het bescherm
heerschap van de jonge ver
eniging op zich, maar kan dit
Frisia in de eerste jaren méér
dan een intiem clubje school
vriendjes zijn geweest?
Over de sportieve verrichtin
gen van de jongelui is in ie
der geval altijd een dichte
mist blijven hangen al is in
bepaalde welgestelde fami-
lie's nog generatie's de legen
de doorverteld, dat het even
eens nog alleen maar cricke
tende Groningse Be Quick in
die tijden verschillende malen
door Frisia verpletterd moet
zijn. In Groningen bleef lang
dezelfde legende populair, met
dit verschil, dat volgens de
Groningers Be Quick altijd de
roemruchte overwinnaar zou
zijn geweest
De namen van de bestuursle
den uit die jaren (Wilder
vanck de Blécourt, Hopperus
Buma, Baert de La Faille,
Beucker Andrae) vertellen ons
van het karakter van de club,
die z'n leden stellig uitslui
tend recruteerde uit groepen
leerlingen van gymnasium en
h.b.s.
Na precies vijftien jaar voet
ballen in Holland kwam de
Voorjaar 1907: Frisia speelt al op de Wilhelminabaan. Van
links naar rechts: H. Kalt, D. Koopmans, S. Vermeulen, E.
Pïnto, S. de Vries, J. de Vries, J. Meindersma, E. van Beeki,
J. Heeger, U. Koopmans, R. van Duysen en W. Bukers.
populariteit van deze nieuwe
sport eindelijk met het boe-
meltje in Friesland aan en in
februari 1894 besloot het be
stuur van Frisia voortaan ook
de voetbalsport te gaan be
oefenen.
De naam van de vereniging
werd prompt gewijzigd in
Cricket- en Football Club
Frisia en nog in hetzelfde jaar
volgde een tweede, belang
rijke besluit: Frisia trad toe
tot de Nederlandsche Voet
bal Bond.
Het liefst waren de Frisianen
er meteen in de competitie op
los gegaan, maar zolang er in
het hele noorden geen tweede
voetbalclub zich aansloot bij
de N.V.B. moesten de Fri
sianen trappelend van onge
duld aam het lijntje blijven
staan.
Toch werden er buiten de
competitie al enkele wedstrij
den gespeeld en de eerste, his
torische voetbalwedstrijd moet
zich in november 1894 hebben
afgespeeld tussen Frisia en
Be Quick. De eerlijkheid ge
biedt ons te melden, dat de
Leeuwarders met een pak
voor de broek naar huis wer
den gestuurd: 41 voor Be
Quick.
Deze eerste nederlaag ten
spijt werd het voetballen bij
de Frisianen zeer snel populair
en toen Frisia in 1895 voor
het eerst aan een officiële
competitie kon deelnemen was
er geen mens meer, die nog
over cricket praatte: zonder
een stem tegen werd dan ook
besloten de naam van de ver
eniging nogmaals te wijzigen
het cricket ging er hele
maal af en Frisia werd nu de
Leeuwarder Atletische Club
of kort gezegd, de L.A.C.,
Frisia.
Intussen hadden ook Be Quick
en Achilles uit Assen zich on
der de vlag van de N.V.B. ge
schaard en toen kon het feest
beginnen: het noorden kreeg
competitievoetbal.
Zes volle jaren bleven deze
clubs de drie noordelijke pro
vincies op de groene grasmat
vertegenwoordigen en bijna
zou men van provinciale kam
pioenschappen hebben kunnen
spreken. Na twee succesvolle
jaren van Be Quick werd
Achilles viermaal in successie
nummer één Frisia stelde
zich voortdurend tevreden met
een ondergeschikte rol.
Dat de krachtmetingen van
die jaren niet te vergelijken
zijn met de wedstrijden van
Sportclub Cambuur van van
daag hoeft wel geen betoog.
De weinigen, die de verrich
tingen van de heren voetbal
lers volgden, behoorden tot
een kleine minderheid in de
Nederlandse bevolking; alge
meen werd het gehol en ge
draaf over het voetbalveld
nog als een soort uitwas be
schouwd en de jongelieden,
die zich er aan bezondigden
waren niet serieus te nemen.
De spelers maakten dikwijls
van de fiets gebruik om el
kaar halverwege Groningen
of Zwolle te treffen, shirts
met eigen clubkleuren kende
men aanvankelijk niet, aan
een tribune durfde nog' nie
mand te denken, terreinafras
teringen en doelnetten waren
onbekende dingen en het zou
nog een hele tijd duren voor
men het systeem van d,e en
treeprijzen bedacht.
De capaciteiten van de spe
lers waren dus nog gratis re
bewonderen en wie dat deed
lette er zelden op, of hij keu
rig achter de kalklijnen stond.
Vooral bij de doelen, waar de
belangstelling zich uiteraard
toespitste, nam het publiek
het met de lijnen niet zo
nauw en het moet eens, bij
het nemen van een strafschop
tegen Frisia, zijn gebeurd, dat
op het moment van het schot
een koopvrouw haar sinaas-
appelkar voor het doel langs
duwde. Onder daverend ge
juich van het Frisiapubliek
keerde het rad van de wagen
de bal en werd de ploeg voor
een tegendoelpunt behoed
Maar was het plezier van
dat nog vrij ongeorganiseer
de voetbal uit de kleuterjaren
van de Friese voetbalsport
minder groot dan het nu is
met tienduizend toeschou
wers langs de lijn en prijzen
voor voetballers, die soms
hoger liggen dan een ton?
AAAA/VWMAA/VWWWWWWWWWWWVWWWX
In het volgende nummer van 't Kleine Krantsje: