MEER LUCHT EH
'T KLEINE KRANTSJE
STEEDS GROTER WORDEN DE EISEN, DIE WE GAAN STELLEN AAN
ONZE HUISVESTING; EEN GROEIEND VERLANGEN NAAR MEER LICHT
EN LUCHT UIT ZICH IN REEKSEN ROYAAL AANGELEGDE STRATEN
MET PROPERE EENGEZINSWONINGEN EN FRISSE FLATS, DIE MIN
STENS VOORZIEN MOETEN ZIJN VAN GEYSER EN DOUCHE, WANT AN
DERS WILLEN WE ER NIET WONEN. OPGROEIENDE KINDEREN IN MO
DERNE EN ZONNIGE WOONWIJKEN ALS HET HEECHTERP EN HET
NYLAN ZULLEN ZICH AANSTONDS MOEILIJK KUNNEN VOORSTELLEN,
DAT HET IN LEEUWARDEN OOIT ANDERS IS GEWEEST EN DAT DUI
ZENDEN STADGENOTEN HUN JEUGDJAREN MOESTEN DOORBRENGEN
IN ENGE SLOPPEN EN STEGEN, WAAR HET ZONLICHT NIET OF NAU
WELIJKS TOEGANG HAD. IN VELE TIENTALLEN STEGEN IN DE OUDE
BINNENSTAD EN IN OUDE STADSWIJKEN ALS HET OLDEGALILEEN EN
HET VLIET HEBBEN IN VROEGER JAREN HONDERDEN GEZINNEN GE
WOOND EN DUIZENDEN KINDEREN HEBBEN ER HUN EERSTE WANKE
LE SCHREDEN GEZET, HAALDEN ER HUN EERSTE KATTEKWAAD UIT
EN WERDEN ER VOLWASSEN, OM ER DAARNA ZELF MET HUN GEZIN
NEN HUN VERDERE LEVEN TE WONEN. VLAK NA DE LAATSTE OOR
LOG WAREN ER NOG VERSCHEIDENE STEGEN IN LEEUWARDEN BE
WOOND, NU IS HET AANTAL BEWOONDE STEGEN NOG OP DE VINGERS
VAN TWEE HANDEN TE TELLEN EN HOEWEL ER ALTIJD WEL STAD
GENOTEN ZIJN, DIE DE STEEG, WAARIN ZE OPGROEIDEN LIEVER NIET
DAN WEL VERLATEN, KAN IN 'T ALGEMEEN TOCH WORDEN GEZEGD:
Nu waren en zijn er in Leeu
warden stegen, die deze naam
eigenlijk ten onrechte dragen en
niet passen in het kader van
dit verhaal, dat alleen over de
enge doorgangen zal gaan, die
door iedereen als steeg betiteld
Pijpbakkersstee g
worden. De Bollemansteeg tus
sen Grote Kerk- en Bagijne-
straat is geen steeg, maar een
heuse straat en een bewoner
van de Nieuwesteeg tussen
Nieuwestad en Bagijnestraat
voelt zich misschien ook wel
wat onaangenaam getroffen,
wanneer van hem wordt ge
zegd, dat hij nog in een steegje
woont.
Aan de andere kant waren er
tal van enge woonruimten in
de stad, die anders dan met de
naam steeg werden aangeduid,
hoewel ze op de bijzonder lange
lijst van Leeuwarder stegen en
sloppen toch zeker een plaats
verdienden. Het smalle achter-
afstraatje tussen Opgang en
Nieuweburen heet nog altijd
Achter de Witte Hand, maar
toch is het een steeg, hoewel
aan een zijde bebouwing ont
breekt. Ook de Potbakkersplaats,
het Hoeksterachterom, de Ca-
tharinabuurt, de Modder, de
Drift bij de Wissesdwinger en
de Drift in de Boterhoek, de
Duvelshoek (Dijkshoek), het Ha-
zebuurtje, de Hendriksbuurt, het
Hoogpad, de Hulstbuurt, de
Keetbuurt en de Kogelschans en
de verschillende „kloosters" -
Zalmklooster, Oranjeklooster,
Arendsklooster - waren of zijn
in onze ogen echte stegen, die
in een verhaal over uitsluitend
nauwe doorgangen met ere mo
gen worden genoemd.
Zonlicht zeldzaam
In al deze en in nog tientallen
andere, al of niet van officiële
of bijnamen voorziene stegen,
hebben in vroeger jaren gezin
nen gewoond en groot zal het
tal lezers van 't Kleine Krantsje
zijn, dat zelf nog herinneringen
heeft aan die tijd, toen de ge-
gewoonste zaak van de wereld
was, dat de arbeidende klasse
daar moest wonen waar het
zonlicht zeldzaam was.
Wie de in 1843 en 1871 ver
schenen Wijkboeken van Leeu
warden openslaat, vindt reeksen
van huisnummers in stegen, die
nu al lang verdwenen zijn, in
sloppen, die al lang niet meer
zijn bewoond of in gloppen,
waarvan de restanten nog hoog
stens enkele bewoonde
hebben.
huizen
De oudere Leeuwarders weten
natuurlijk nog wel iets van al
les wat zich in de vaak volkrij
ke stegen heeft afgespeeld en in
vergelijking met vroeger is het
nu stil in elke steeg, die de
nieuwsgierige bezoekt: nergens
klinkt meer het gejuich en ge
joel van spelende kinderen, ner
gens lopen de buurvrouwen
meer te loop om de laatste
nieuwtjes uit te wisselen, ner
gens klinkt meer het geketter
van thuiskomende kerels, die
juist hun zuurverdiende centen
hebben verslingerd aan de
drank.
Tussen de noordzijde van de
Tuinen en de Amelandstraat
liepen vroeger drie stegen,
waarin een halve eeuw geleden
nog wel dertig gezinnen woon
den: de Kromme Elleboogsteeg,
de Pijpbakkersteeg en de Schuit-
makersteeg. Nu is er van al die
huisjes nog maar een - in de
Pijpbakkersteeg - bewoond; alle
andere zijn verdwenen of tot
pakhuis gedegradeerd. De Pijp
bakkersteeg is ook de enige van
de drie, die de wandelaar nog
'n doorgang verleent; de Schuit-
makersteeg en de Kromme Elle
boogsteeg zijn beide gehalveerd
en alleen toegankelijk, wanneer
de deuren aan de kant van de
Tuinen toevallig openstaan.
Ook in de Bargejagersteeg en in
de Doorgaandesteeg tussen de
Potbakkeisplaats
Luilekkerland Kap
We wille
stegen ei
Ook in het Bagij nekloos ter woonden vroeger verscheidene gezinnen
Doorgaande steeg
Wolvestee g
