JAN VAN DER WERFF: EEN MOOIE FIGUUR
HUTTIN6
'T KLEINE KRANTS/fc
HIJ ZEI DE MINISTERWAAR >T OP STOND
fiA'
WAT EEN LEEUWARDER JONKJE
AL NIET METMAKE KON
VAN DER PEYL
MAAKTE DE FOTO
9
De oude bruggetjes bij het Vliet met rechts de winkel van Bergman waar
Van der Werff stond op te hakken over zijn bezoek aan Minister Posthuma.
dit geweld wat meer met sien
ogen te knipperen, maar hij
bleef volharden in sien suur-soet
lachje. Mevrouw ston achter 't
gedien van 'e kamerdeur te
luusterenhet suker-afwegen
ondervon een aanmerkelukke
vertraging„En toen", sei
Jan van der Werff, „bin ik op
'e trein stapt en gong seis naar
hem toe, niet naar 't dipperte-
ment, maar naar sien huus.
Toen ik anbelde, sei het meiske
dat open dee.... „meneer is
niet tuus". Ik sei „soo, is meneer
niet tuus". Ik skoof dat kien
anne kant en gong naar binnen.
Ik sei: „Ja Folkert, kom dou mar
gerust achter dat gedien fut
hoor. Ik sien die wel staan En
ik hew het hem es flink seit.
Wat Folkert allemaal anhore
must van de kort angebonden
Jan, dat bin ik vergeten. Maar
hij kan best seit hewwe: „en
nou must stou ophouwe met
dat gesodem.... anders sal ik
es met dien vader prate".
Toen hij goed en wel uutraast
was en sien gal uutspuid had,
wudde et even stil in 'e winkel.
Onheilspellend stil. Sachjes sei
hij toen teugen de baas: „Hew
we jou miskien oek nog wat te
seggen, Bergman Moeilijkhe
den deurflitste mien brein,
maar gelukkig bleken disse wo-
den niet bedoeld as een soort
uutdaging of provokatie, maar
van vredelievende en meer sake-
likke aard; want hij liet der da-
delik op volge: „ik hew nog wat
beste Noordhollandse boonsjes.
puik in 'e kook en su lang as
de voorraad strekt". De baas,
helemaal niet onder de indruk
van de deur Van der Werff
voorspelde hongerperiode (die
inderdaad wel degelik kwam
skudde sien hoofd en sei dat ie
nog genoeg boontsjes in voor
raad had. „Nou dan maar tot de
volgende keer", sei Jan. „Dag
Bergman, dag jongkerel".
Een heel bekende, alhoewel al
lerminst een straat-type of stads-
gek ut 't ouwe Liwadden, was
de heer Jan van der Werff Agen
turen en Commissiehandel. Hij
besocht kleinere grossiers en
krudeniers. Een heel apart
iemand, oerdegelik en eerlik as
goud. Maar hij kon raar ut 'e
hoek komme. Cru, onverbloemd
en op 't meest platte Liwadders
sei hij wat ie op 'e lever had.
Doodernstig en sonder oek mar
een sprankje humor. De eerste
keer dat ik met hem in lcontakt
kwam, sal weest hewwe onge
veer 1916—1917; ik was nog sun
'e hand was, met een suur-soet,
enigszins gereserveerd lachje,
pakte hij de hem toestoken han
en verdroeg lijdsaam de vier of
vijf harde skokken, die van der
Werff hem toediende. Recht
hartelike handrukken, waarvan
je feitelik niet te veul achter
mekaar inkassere mutte.
Hij begon heel rustig een praat-
sje over ditsjes en datsjes; de
baas knikte maar wat goedelik
en bleef rustig suur-soet deur-
sien. Ik ging rustig deur met
suker wegen, 'n Vredig tafereel-
tsje. Het gesprek kwam op de
belemmering van de handel in
(vervolg van pagina 7)
TRAGISCH EINDE
GRAFMONUMENTEN
SCHOORSTEENMANTELS
jonkje van dertien-veertien jaar
en ston al achter 'e tombank
pondsjes, halfpondsjes en onskes
suker te wegen.
Op een goeie morgen komt er
een deftig gekleed heer de win
kel in en seit teugen mie op een
harde, bevelende en toch niet
onvriendelike toon: „So jonge
man, roep jou je baas eris even-
tsjes en seg dat Van der Werff
der is". Ik von hem een impo
nerende gestalte. Lang, enigszins
gebogen, gries en goudgebrild
met slappe swarte hoed en lan
ge swarte jas. Su op 't oog een
predikant, maar in werkelikheid
een recht op sien doel afsteven
de sakeman; 'n soort liberaal ut
'e 19e eeuw.
Ik gong naar 'e huuskamerdeur
om an te kloppen, maar de baas
kwam der al an. Had 'm seker
sien of ankommen hoord. En an
sien gesicht kon ik direkt al
merke, dat er wat bisonders an
peulvruchten, waarvan Van der
Werff een agentuur had en ik
kreeg de idee dat ie niedig, erg
niedig wudde, as je an sien por
temonnee kwam.
En dat dee de toenmalige (1914-
'18) minister van voedselvoor
ziening, Folkert Posthuma. Dis-
se was een Liwadder en een
seun van ouwe Posthuma, die
een expeditiekantoor had op 't
Raadhuusplein, hoek Heerewal-
tje. Die ouwe baas liep nog deur
de Liwadder straten met lange
zwarte jas, hoge hoed en wan
delstok. Hij en Van der Werff
konnen mekaar wel. Ouwe ken
nissen of miskien sakevrienden.
Afijn, Van der Werff dan, be
gon teugen mien baas uut te
varen over die idiote handel-
wieze van die minister en hoe
verder hij kwam met sien ver
haal, hoe drukker hij gesticu
leerde en skreeuwde.
Weliswaar begon de baas deur
Minister F. E. Posthuma
een deftig heer. Maar
Van der Werff zei: „Ja,
Folkert, kom mar achter
dat gedien fut, ik sien die
wel.
Precies tien jaar na zijn ver
trek uit Leeuwarden kwam er
op een uitermate tragische
wijze een eind aan het leven
van deze vroegere stadgenoot.
Met zijn drie en dertigjarige
zoon Willem en diens echtge
note op weg naar de Jaar
beurs in Utrecht botste de
door de jonge Van der Peijl
bestuurde auto op de Rijks
straatweg bfj Oldebroek in
volle vaart op een tegemoet
komende vrachtwagen, bij
welk ontzettende ongeluk alle
drie inzittenden het leven ver
loren.
Treurig was ook het einde
van de bijzonder belangwek
kende collectie foto's, die Ja
cobus van der Peijl in een tijd
van bijna een halve eeuw had
gemaakt: zijn op Ameland
wonende tweede vrouw moet
na Van der Peijls overlijden
de hele kostelijke verzame
ling glasnegatieven in scher
ven hebben gegooid....
DE FRIESCHE STEENHOUWERIJ
SINDS 1930
TELEFOON 30180 29278 27866 28286
