'T KLEINE KRANTSJE
Deutsche
papier en de post is uitgerust
met gasmaskers".
Over de vele vliegtuigen, die in
de nacht boven de stad hadden
gevlogen kon het blad melden,
dat de toestellen de bedoeling
hadden gehad op het Leeuwar
der vliegveld te landen. Het
landingsterrein was evenwel vol
komen onbruikbaar gemaakt:
een groep arbeiders was 's nachts
al begonnen het veld geheel om
te ploegen. Bovendien waren er
kipkarren „en andere hinder
nissen" aangebracht. Het resul
taat van deze activiteiten bleef
niet uit: „Onverrichterzake
keerden de vijandelijke vliegtui
gen terug
In allerijl moest het Beursge
bouw ontruimd worden, toen
Leeuwarden het bericht bereik
te, dat er vijfhonderd Joodse
vluchtelingen uit Westerbork,
Polen, Duitsers en Oostenrijkers,
in aantocht waren. Om half
twaalf was het aantal van vijf
honderd echter al lang over
schreden: toen waren er al meer
dan achthonderd vluchtelingen
in de stad. „Allen gedroegen
zich zeer kalm en rustig, al zijn
zij dan net zo bezorgd als wij",
aldus de krant.
Duister lot
Uit de mond van een van deze
vluchtelingen tekende het blad
op: „Wij weten andermaal niet,
wat thans ons lot weer zal zijn".
Meermalen - vertelde het Leeu
warder Nieuwsblad verder
hoorden wij de vraag stellen:
Daar zijn we toch het veiligst
waarom brengt men ons dade
lijk niet achter de waterlinie
Een mededeling van de plaats
vervangend commissaris van
politie Schilderman behelsde het
verbod aan vreemdelingen van
Duitse nationaliteit en zij die
van Duitse afkomst waren om
hun huis te verlaten. En de
plaatsvervangend leider van de
N.S.B. kon nog via de krant de
leden van zijn partij berichten,
dat de voor Pinkstermaandag
vastgestelde Hagespraak te Lun-
teren verboden was.
Het vertrouwen in een prettige
viering van de Pinksteren was
bij de middenstand overigens
nog niet geschokt. Voor de
feestdagen noteeren wij - aldus
de N.V. Victoria, Over de Kel
ders 12, in een forse adverten
tie - schilletje per liter 50 en 80
cent, Voorburg, eveneens per li
ter 50 en 80 cent, Samos 85 cent
en Port 105 cent". En de Firma
J. Tuininga, Wirdumerdijk 30,
hield nog volop rekening met
een glorieuze Moederdag: „Moe
derdag, een dag vol zonneschijn,
O, ze vindt het zoo fijn, Voor
Moeder op den i2en Mei, Een
schaaltje fruit van hij of zij.
Tijdig bestellen
wamen...
Het bekende gebaar: de rechterhand omhoog. Het volk staat er nog
nieuwsgierig naar te kijken. Wat komen ze hier doen i
Ook in deze krant van dinsdag
een zeer schokkende adverten
tie, die het overlijden meldde
van de (joodse) leraar aan de
MTS, Willy Suskind, van diens
vrouw Elise Kuster en van hun
zoontje Robert Willy; het aan
de Spechtstraat wonende gezin
had een vrijwillige dood verko
zen boven een mogelijk te ver
wachten marteldood in een
Duits concentratiekamp
p ras: ook deze gevaarlijke vijanden van het Derde
htelingetjes, opnieuw door de Herren opgejaagd.
Drente. Ze bevatten geheele fa-
railie's, w.o. kinderen en ouden
van dagen, alsmede hun hon-
I den en andere kleine huisdieren.
Het verkeer raakte bij de invals
wegen volkomen in de war.
Autobestuurders reden zonder
acht te slaan op het verkeer,
terwijl groepen koeien langs het
I rijwielpad werden geleid. Tal
van mensen probeerden van de
banken een deel van hun spaar
geld te halen. De Rijks Post
Spaarbank betaalde op ieder
boekje met een groot saldo f 100
uit. De Nederlandsche Bank ver
schafte echter geen zilver meer.
In de stad arriveren tal van
vluchtelingen, ook per trein. De
evacuatiedienst is in volle wer
king. Bij de kazerne heerste een
grote drukte. Er werd gezongen:
Wij willen Holland houden De
veemarkt en de andere vrijdag
markt zijn afgelast. De zieken
huizen worden zoveel mogelijk
ontruimd om plaats te maken
voor eventuele noodgevallen.
Sommige winkeliers beplakten
hun etalageruiten met stroken
Stad bezet
De volgende dag - zaterdag -
bereikten de eerste Duitsers on
ze stad, de krant verscheen
toen niet, evenmin als op de
maandag daarna. Maar in het
dinsdagnummer verscheen een
summier overzicht van het
stormachtige gebeuren van de
afgelopen dagen:
Zaterdag: De bezetting van stad
en gewest door manschap
pen van het Duitsche leger.
De soldaten doen wat hun
plicht van hen vraagt.
Zondag: In de bezette stad stro
men de kerken vol en de
predikanten spreken de luis
terende schare van het Pink-
sterwonder en de Uitstorting
des Heiligen Geestes, over
geronk der motoren en het
daveren van de vliegmachi
nes aan de ontzettende tijd,
die wij beleven. Er is veel
volk op straat en de vreem
de soldaten bewegen zich
onopvallend, als gewoon tus-
schen de burgers. Van weers
zijden wordt zeer correct
opgetreden. De stad is als
bedolven onder de vele ge
ruchten, die vaak elkaar op
alle mogelijke manieren te
genspreken.
Verordeningen
In een lange lijst „Verordenin
gen, die voor de burgerij van
belang zijn", werd met nadruk
gewezen op het gevaar van het
plegen van sabotagedaden: ge
welddaden en sabotageakten
worden met de zwaarste straf
bedreigd en onder deze sabota
geakten diende men ook te ver
staan het afscheuren of bescha
digen van „plakbrieven" of be
kendmakingen. Maar: wie zich
rustig en vreedzaam gedraagt,
heeft niets te vrezen. Strafbaar
gesteld werd ook - en uiteraard -
het in bezit hebben van vuur
wapens, elk verkeer met krijgs
gevangenen en elke belediging
van de Duitse weermacht en
haar bevelhebbers enhet
beluisteren van niet-Duitse ra
diouitzendingen.
Ook deze beste brave Willy of
Fritz of Heinz zal de Nederlan
ders wel beschermen
de kracht en de vreugde der
ziel, die hun bron moeten
vinden in de groote daden
Gods.
Maandag: Vanaf de vroege
ochtenduren af herinnert het
Strijd gestaakt
De volgende dag - woensdag 15
mei - moest de krant in een
sober bericht melden, dat Ne
derland de strijd had gestaakt:
De Duitsche zenders hebben het
gisteravond gemeld: Nederland
heeft zich overgegeven. Maar
nog werden er op deze eerste
dag na de capitulatie door de
Duitsers uit vliegtuigen (niet
ondertekende) pamfletten uitge-
Verder lezen od nazina 10
it su
toeië.
