De Nieuwestad vroeger
HUTTIN6
Eije Wijkstra schoot
een mollenvanger
de schop uit de hand
W. v. d. Woude, antiquiteiten
3
'T KLEINE KRANTSJE
GRAFMONUMENTEN
SCHOORSTEENMANTELS
Sterke staaltjes van scherpschutter
Transporten naar overal
door Firma A. Niemendal
Inkoop en Verkoop
Bollemansteeg 8-10, Leeuwarden
pp p|' 'i 'i
I tb J r J F C* 3 1 fi b -j P. n u r' r- A
e 'r r J'.i' n-, d <- r^"1" - dj T ri' -( 'i1 9 !J I «- -
L H r - c d u a r r H-u ra -j r. q .m .1., nu,r u n t,
-
3 u V isdll
i- afc s±i!iÈÊÊÊËl»BÊté&*£>-HIe!m
Dit is een stukje van de Nieuwestad van vroeger, ja van héél vroeger, want het moeten al
hoogbejaarde Liwadders zijn, die de hier afgebeelde situatie nog hebben gekend. De plaat
is precies zeventig jaar geleden gemaakt en de fotograaf heeft ervoor op de Adje Lam-
mertspijp gestaan. We zien dus het rijtje huizen vanaf de Ipe Brouwersteeg. Op de hoek
staat de Tabaksfabriek De Oldehove van Taconis, waarin laatstelijk de zelfbedieningszaak
van Zijlstra gevestigd was - het pand staat nu al geruime tijd leeg. In het belendende pand,
nu de kapperszaak van de heer B. S. Westra (tot voor enkele jaren Firma J. Tammes),
blijkt in de vorige eeuw ook al een kapper te hebben gezeten, maar het woord kapper vond
men toen een veel te gewone naam voor een dergelijke nuttige man. Henry Mesker noem
de zich dus Coiffeur; het staat op de ramen, al zal u dat niet kunnen zien, want de foto is
een beetje bleek helaas. In het pand naast Mesker woonde een Hofleverancier, het wapen
prijkt fier boven de deur - nu heeft De Arbeiderspers er zijn boekwinkel en tot voor een
jaar of acht had de Firma S. van Gelder er een speelgoedzaak. Van alle afgebeelde panden
zijn de onderstukken geheel gewijzigd, overigens bleven de puien gelijk. Wat zich merk
waardigerwijs in alle voorbijgevlogen jaren ook heeft kunnen handhaven is het spionnetje
voor het middelste raam van de tabaksfabriek - het zit er nog steeds
DE FUtSCMt SUEMMOUWCtN
SINDS 1930
TELEFOON 30180 - 29278 - 27866 - 28286
In een serie van drie verhalen, in de laatste drie nummers
van 't Kleine Krantsje gepubliceerd, hebben wij nog eens de
herinnering opgehaald aan het drama van Grootegast in
1929, waarbij de avonturier Eije Wijkstra vier veldwachters
van het leven beroofde. Met ons zullen velen zich hebben
afgevraagd wat er geworden is van de overlevenden, die bij
deze tragedie betrokken zijn geweest, met name wat er ge
worden is van de fatale vrouw Wolles, die terwille van Eije
Wijkstra haar zes kinderen verliet. Leeft zij nog Woont ze
nog altijd bij Grootegast Hoe heeft ze de gevolgen van de
verschrikkelijke gebeurtenis verwerkt
MN
Wel, we zijn op een goede mid
dag in deze herfst voor de lezers
van 't Kleine Krantsje naar
Grootegast gereden in de hoop
er mensen te treffen, die er
veertig jaar geleden ook al
woonden en die ons misschien
de huidige verblijfplaats van
Vrouw Wolles zouden kunnen
aanwijzen.
Nu, mensen, die zich het bloe
dige drama als de dag van gis
teren herinneren, zijn er nog
genoeg, maar over Vrouw Wol
les blijkt niemand iets meer te
weten dan dat zij na het ge
beurde en na het uitzitten van
haar straf in de gevangenis naar
Amsterdam is gegaan, waar zij
zich zou hebben aangesloten bij
het Leger des Heils.
Haar man, die tijdens de schiet
partij van Eije Wijkstra in Veen-
huizen zat, moet later her
trouwd en nu overleden zijn.
Hij zou in Groningen terecht
gekomen zijn. En waar de zes
kinderen van het echtpaar Wol
les bleven Geen mens, die ons
daar iets van kon zeggen.
De oud wethouder van Groote
gast, de heer Balk uit Doezum,
vertelde ons, dat hij Eije Wijk
stra als metselaar aan het werk
had gehad bij het bouwen van
een huis. „Die jongen kwam uit
een keurig nette familie", zei
hij ons en het was helemaal
geen misdadigerstype. Maar een
vreemde signeur was hij wel.
Wat hij in vier dagen kon doen
deed hij in zes: zodra hij een
rijksdaalder verdiend had vond
hij het welletjes en liet het
werk in de steek. Dan kocht hij
voor een dubbeltje sinaasappels
voor z'n oude moeder en ging
naar huis. De volgende dag was
hij weer present voor het ver
dienen van een nieuwe riks.
Maar een vakman Er was geen
betere
Overigens ging Eije liever met
muziek langs de streek: met z'n
trouwe makker Dirk Tabak (la
ter: doodslag in Drachten,
moord en zelfmoord in Surhui-
zumj speelde hij op boerenbrui
loften en zorgde hij letterlijk
voor de vrolijke noot. Met Dirk
Tabak en Jan Hut vormde Eije
ook een driemanschap, dat voor
het eerst met een zingende zaag
op de proppen kwam.
Kwam Eije eigenlijk nooit met
de politie in aanraking, toch
was de hele buurt bang voor
hem, want het was een publiek
geheim, dat de kleine muzikant
nimmer zonder vuurwapens de
straat op ging. „Eenmaal", her
innert zich de heer Balk, „heb
ik het Eije op de man af ge
vraagd. Eije, zei ik, ze zeggen
dat je een revolver hebt. Jazeker,
zei Eije en toen liet hij mij een
blaffertje zien, nou man, zo'n
klein revolvertje had ik van m'n
leven nog nooit gezien
Tot die fatale februaridag in '19
deed Eije Wijkstra geen mens
kwaad met zijn wapentuig, maar
er mee spelen wou hij wel
„We hebben hier eens een zwar
te bende gehad, ja De Zwarte
Bende", aldus de heer Balk,
„daar hadden de marechaussee's
de handen aan vol en de hele
buurt was er zo bang voor als
voor de dood. Maar toen ze
Eije en z'n vriend Karei Friso
eens in de kraag zouden pakken,
draaide Eije zich op z'n fiets
even om en schoot een heel re
volver leeg - toen was er van
die hele Zwarte Bende geen
mens meer te bekennen".
Een andere keer zag Eije een
mollenvanger in het land
lopen en besloot hij die man
eens even lekker bang te
maken. Hij loste een revol
verschot in de richting van
de mollenvanger, maar die
bleek over stalen zenuwen
te beschikken en deed net of
gebeurde er niks. „Wel ver
dorie", riep Eije toen, „dan
zal 'k hem deur 't blad van
de schop heen schieten en
nu schoot hij die kerel die
schep uit de hand. „En toen
- lachte de heer Balk - toen
wou die vent wél lopen, dat
za'k je vertellen
Ruiterskwartier 47 - Leeuwarden
Telefoon 05100-23265 (b.g.g. 29329)
SPAMAANMLAAM Ml - LllUWAADflM -TtLIP. MMMOMI
