Eije Wijkstra's moorden
bezongen op straat
De gevelstenen spreken (23)
Bokma
Simon de Vries
IK TREUR EN ZING EEN LIED
Ut
Eerpelskille inne kazerne
EEN KAR VOL KNIENEVELLEN
'T KLEINE KRANTSJE
in
luidt HET
Voor Foto's
en Camera's naar
Vondeling
Voorstreek 96
LEEUWARDEN
Telefoon 23650
Het kan niet missen: het pand op de hoek van de Grote
Hoogstraat en de Poststraat moet vroeger een slagerij zijn
geweest. Nóg zit er een zeer fraaie gevelsteen in de voor
gevel, die ons vertelt van het beroep van de onbekende
Liwadder, die hier in vroeger tijden heeft gewoond: In de
Fette Os. Trouwens, vergissen we ons niet, dan kunnen
oudere Leeuwarders zich herinneren, dat er in hun jeugd
ook nog een slagerij in dit pand zat - de plaats, waar de be
klagenswaardige koeien werden geslacht is nu nog aan te
wijzen. Op dit moment wordt In de Fette Os verbouwd; het
pand zal er straks piekfijn komen uit te zien.
In de goeie ouwe tijd kon
het niet missen of aangrij
pende gebeurtenissen als
rampen en moorden werden
enthousiast bezongen op
straat. Ook na het drama bij
Grootegast in 1929 trachtten
straatzangers met hun kreu
pele verzen succes te oog
sten: onze abonnee, de heer
R. J. Mulder te Dronten
stuurde ons een uit niet min
der dan achttien coupletten
bestaand dichtwerk toe, dat
na de bloedige daden van
Eije Wijkstra ijverig werd
voorgedragen op straat.
Graag drukken wij dit werk
stuk hier af - niet omdat we
er van bewondering door
achteroverslaan, maar wel
om de herinnering op te roe
pen aan een vooroorlogse
gewoonte, die intussen ge
heel in onbruik is geraakt.
Ik treur en zing een lied
wat thans weer is geschied
van een wrede moordpartij
waar menigeen door lij.
Hoort wat er ging gebeuren
op eene morgenstond
wie zou dit niet gaan betreuren
Vier mannen door dood op
de grond.
Zij moesten als plichtsgetrouwen
gaan halen een slechte vrouw
die hare kind'ren zo deed
vermind'ren
dat haar op halen zou.
Deez vrouw was uit haar huis
sinds bij een ander thuis
bij een mens met bruut geweld
die straks hen nederveld.
Want aan zijn woning gekomen
werd de vrouw naar buiten
gevraagd
hij sprak tot haar zonder
schromen
Blijf of een kogel jouw ook
belaagd.
En toen door een deuropening
gaf hij als antwoord vuur
en terzelfder stond viel
dood'lijk gewond
de eerste in 't stervensuur.
Vol woede overmand
liep hij naar d'achterkant
Ontdekte toen aldaar
nog drie politie dienaars.
En zonder vrees of geweten
vuurde hij met vaste hand
op het doel goed afgemeten
ook zij vielen neer in 't zand.
En nog niet zijn moordlust
bevredigd
grijpt hen nog rochelend lijf
en snijdt hen de hals
koelbloedig en vals, uit wraak
voor dat slechte wijf.
EIJE WIJKSTRA
De vrouw daarop verdween
ging naar de buren heen
terwijl hij aan ééne kant
het huis nog stak in brand.
Toen ook is hij weggereden
gewond aan zijn voet en hand
aan een vriend vertelt hij
de reden
koelbloedig de moord en brand.
Zo gingen ze samen toen verder
om te verbinden zijn hand
en zijn voet
Zij klopten bij een dokter aan,
maar zijn doorgegaan
omdat hij daar wachten moest.
In een auto met haast
naar Groningen geraast
vlug naar het ziekenhuis
maar daar was het niet pluis.
En toen zij per tram verder
reden
naar het academisch ziekenhuis
heen
toen versperde men hunne
schreden
en bracht hen toen in het
geween.
Want rechercheurs brachten
hen beiden
naar het hoofdbureau heen
maar zijn vriend mocht heen
gaan, maar hij bleef staan
heeft ook zijn daden beleen.
Nu zit hij die barbaar
ontzet uit 's menschen schaar
en uit de maatschappij
moordbeelden blijven hem bij.
Gij hebt daar een gruwel
bedreven
vier mannen en vaders tegaar
hunne vrouwen en kind'ren
beleven
de grootste droefheid met elkaar.
Zo'n gruwel staat nergens
te lezen
als gij daar, o onmensch bedreef
hunne weduwen aldaar
hunne wezen tegaar
ze roepen u toe
O moordenaar.... beef.
He jim dat hoord van die drie
jonges, die Vondeling red hew-
we uut de sloot Mochten al
lemaal een wens doen. De eerste
wu graag een fiets hewwe. Kan
wel zei Vondeling: dou krijst
een fiets. De tweede wu graag
een brommer hewwe. Kan oek
wel zei Vondeling, dou krijst
een brommer. Mar de derde
wu graag een invalidewagentsje
hewwe Een invalidewagentsje
vroeg Vondeling. Hoe nou
Nou, zeit die jonge, as mien va
der hoort, da'k jou uut de sloot
haald hew, breekt ie mie gega
randeerd de benen....
Als jongen kon ik nog al eens
binnen de muren van de ka
zerne kijken. Ik had namelijk
een vriendje, Hubbert Dorge-
loo, wiens ouders in het grote
militaire gebouw woonden. Zijn
vader was adjudant-onderoffi
cier en de wacht aan de poort
van de kazerne kende Hubbert
en hij liet mij dan ook toe.
Alles vond ik toen even interes
sant. Er was altijd leven in de
brouwerij. Op de chambree's,
met aan de kanten de britsen
lagen soldaten te roken of lach
end druk te praten. Midden in
de zaal stonden grote ruw hou
ten tafels met banken er om
heen. Hier zaten jongens te
kaarten of te lezen. Ook werd
er wel op de harmonika ge
speeld. In de hoek van de ka
mer was de cantine waar ook
bier getapt werd.
Op het binnenplein waren klei
ne sectie's recruten aan het
marcheren. Het links- of rechts
om veroorzaakte, bij de pas
opgeroepen landverdedigers, nog
al eens moeilijkheden. Ook zag
men op het binnenplein solda
ten aan het „eerpelj assen". Een
grote hoop aardappelen lag te
midden van de „jassers". Dat
het beste van de aardappel, wat
mijn moeder mij geleerd heeft,
onder de schil zit, was hier
blijkbaar onbekend. Met het
mes hakten de heren er maar
stukken af, zodat er maar een
klein stukje aardappel overbleef,
's Morgens om een uur of twaalf
werd een grote ijzeren pan met
eten door twee soldaten gedra
gen onder toezicht van een
korporaal, naar de gevangenis
gebracht. Het was ratjetoe dat
van de soldaten was overgeble
ven. Het „Neerland, o Neerland
daar is het goed, daar worden
de boeven met melk en eieren
gevoed", was toen onbekend.
J. C. VAN DAM
«VWVWWW\AAA/WWWW\AAAAA/WWtA/VWWWVW\/tAAAAA/VWWX«VVWWWWV\
Nog even en we zitten alweer midden in de feestdagen: heerlijke tijd van gezelligheid en lekker eten.
Maar.... slechte tijd voor de stervelingen, die als konijn door 't leven gaan. Deze foto, een goeie
dertig jaar geleden op de Tweebaksmarkt even na de jaarwisseling gemaakt, herinnert ons daar aan
een kar stampvol knienevellen. Een soortgelijke foto zullen we straks wel weer kunnen maken, al raken
die handkarren langzamerhand een beetje uit de tijd. Tussen twee haakjes: wie is die meneer achter
de kar J Een bekende stadgenoot Hij lijkt wel wat op Pieke de visboer, maar die zal het niet zijn.
Wie het weet moet ons maar even bellen: 20302.
f
Van oud5 IV/'gersmo
sinds 1855
DAMES- EN HERENMODE
Naauw8 Tel.27984 Leeuwarden