T Bokma
PALFRENIER VAN DER VEEN:
EEN ONVERGETELIJKE FIGUUR
HIJ VERSTOND ZIJN VAK
DE START
Sjoerd van der Veen op de bok
5
'T KLEINE KRANTSJE
Z Van ouds Wigersnta
sinds 1855
DAMES- EN HERENMODE
Naauw8 Tel.27984 Leeuwarden
We starten ,,'t nieuw" met skone lei,
Na 't ouwejaars partijke.
Met ,,ingesondheid" hopen wij
De finish te bereiken.
De hoogtijdagen binne weest,
- We lieten ons niet kenne -
Nou mutte wij - as uutgefeest -
Weer an 't gewone wenne.
Het is nou uut, met kiep, kalkoen,
En andere lekkernijen
't Devies van nou is sober doen.
We mutte 'tbelijen 1
Een elk het weer sien plak bezet,
- Voldaan, van 't luierend smullen,
Van overdenken, feest en pret -
Om sien plicht te gaan vervullen.
Een plicht „die so gevarieerd"
An laag en hoog verheven:
Voldoening, vreugd en gewaardeerd,
Het daag'lijks broodkan geven
S. I. V. 1.
Zo heeft iedere Leeuwarder Sjoetd van der Veen wel eens in actie gezien: op de bok van de trouw
koets, de handen gekruist voor de borst. De koetsier is wijlen de heer Carpay.
Bij het deurbladeren van de ver-
Iskenen nummers van 't Kleine
Krantsje zag ik in een oud num
mer nog een afbeelding van de
heer Sjoerd van der Veen, de
vorig jaar overleden palfrenier -
begrafenisondernemer. Een foto-
tje van eertieds en in die beken
de plechtige houding met ge-
kruiste armen en boven op de
1 bok van een trouwkoets.
Hoeveul duzenden kilometers,
hew ik mie afvraagd, zou Sjoerd
op disse manier afleid hewwe in
li de Liwadder straten Ik hew
.1 hem goed kannen en vaak met
I hem sproken. In causerie was
hij een interessant persoon. Ik
[kon hem heel goed selfs, want
in de twintiger jaren het ie mie
trouwd en miskien wel in 't
selde koetske as vanne foto.
Des ondanks bleven we elkaar
vriendskappelijk gezind. Wan
neer ik hem later teugenkwam,
kon ik seker rekenen op een
vriendlijlt knikje. Soms had ie
even tied voor een praatsje. De
eerste tied na mien trouwen, as
ik hem dan teugenkwam wu et
mie voorkomme dat hij even
ts j es spietgniesde. Waaruut je
desnoods opmake konnen: ,,'t
huwelik is toch nog wat méér,
as een bakje koffie of een bord
snert allenig hè Maar dat sal
ik mie toch wel verbeeld hew
we, want later merkte ik wel
dat Sjoerd doodernstig was en
wars van alle wrange humor.
Ach, begraffenissen, trouwerijen,
sien vak brocht et oek met.
Doodernstig
Doodernstig was ie dus; oek as
ie in funktie was. Der waren
bv. twee soorten trouwerijen.
Eerste en tweede klas. Bij een
re klas had ie een mooi bruun
uniform an. Bij 2e klas een
blauw. Wanneer ik hem nou
teugenkwam, as palfrenier boven
oppe bok en hij had sien blau
we tuniek an, (dus 2e klas) dan
was sien begroeting sober. Hij
draaide dan sien gesicht enkele
centimeters in mien richting,
met een nauwelijks merkbare
glimlach om sien lippen. Was
ie evenwel in bruun uniform,
dan was de begroeting al héél
sober. Hij bleef recht voor sich
uut staren, met dien verstande
dat sien wenkbrauwen evensjes
omhoog gongen; as herkenning.
Maar ja, hij reed dan oek een
„eerste klasser".
Sjoerd had een ontwikkeld ge
voel voor nuances. Dat hij een
all-round vakman was, kon elke
skooljonge wel sien. Want wie
kon op méér charmante wieze
ut jonge bruidsje, bij regenach
tig, buiig weer onder de para
plu in beskerming nimme van
trouwkoets naar stadshuus, ho
tel of fotograaf; en sodanig dat
s ijvolkomen droog overkwam,
maar Sjoerd en hoge hoed klets
nat
Wie kon, so as hij, vlug en soe
pel as een eekhoorntsje, de bok
van de trouwkoets op- of af-
klimme Op onnavolgbare wie
men waar „schot" in zat. De
man met de hoge hoed op, voor-
an de stoet, liep stevig an, om
weer su gauw mogelijk tuus te
wezen, denkelijk. Niet leuk.
Suks su bij Sjoerd niet voorval-
le. Op een middag kwam ik es
een rouwstoet teugen, voorafge
gaan deur Sjoerd. Het viel mie
Sjoerd van der Veen heeft heel veel stadgenoten naar hun laatste
rustplaats gebracht, hij heeft ook heel velen heel gelukkig gezien:
bij tal van trouwerijen was de palfrenier een onmisbare figuur.
ze, elegant, diep bugende het
portier opene,- eerbiedig, de ho
ge hoed voor de bust Wie kon
afijn, ik sou nog meer op-
noeme kanne, maar ik wil vol
staan met vast te stellen: as pal
frenier was hij miskien te eve
naren, seker niet te overtreffen.
Sjoerd v. d. Veen was oek een
bekende begrafenis-ondernim-
mer. Niet alleen van „vrijgezel
len" as bovenbedoeld, maar oek
in de juiste zin des woords. En
nou binne we allemaal wel es
een begraffenisstoet teugenkom-
weer op, die kalme rustige ver-
skiening, in swarte jas, hoge
hoed en over de gevouwen rech
terarm de paraplu. Hij gong niet
in gezwinde pas, hij liep niet,
wandelde selfs niet; nee, sien
gang was een meer statig voort
schrijden, deftig, plechtig. Hij
gong voor de stoet uut, traag en
as met tegenzin en zou, naar 't
leek, liefst nog ,pas op de plaats'
maakt hewwe, ware ut niet, dat
vlak achter hem de gestadig „ja"
knikkende peerdekop hem tot
deurlopen dwong.
Ik bleef even toeven op ut trot
toir en nam mien hoed af; en,
as laatste groet an de mij onbe
kende overledene, maar oek om
eventsjes de aandacht te vragen
van Sjoerd. Op enkele meters
van mie passeerde de stoet, maar
hij zag mie niet. Hij staarde in
verre verten, droef, bleek en as
deur smart overmand. In sien
gelaat, in sien hele wezen lag
besloten, de smart, de ontroe
ring en de ontsteltenis, van al
die familieleden, vrienden en
bekenden, uut de volgkoetsjes.
Rumoer en stadsgewoel deerde
hem niet, gong langs hem hene;
hij liep as in trance.
Ut duurde nogal even, voordat
disse rouwstoet omme hoek van
de straat uut mien oog ver
dween.
Waar ik oek verbaasd over ston?
Over sien durf en moed, om
sien wil en ut tempo van ut
peerd op te leggen, deur steeds
maar enkele decimeters ruumte
te laten tussen sien nek en die
grote natte peerdesnuut met die
dubbele rij gele, sware tanden
één hapnee, ik mut er niet
an denke. Maar miskien maakte
ik mie ten onrechte ongerust
Ommes, se kenne mekaar, wer-
ke samen, hewwe mekaar nodig,
voele mekaar an, kortom, je
mutte ut miskien sien as een
mooi stukje „teamwork".
Toen ik Sjoerd een paar weken
later weer es teugenkwam, ste
vende hij rechtstreeks op mie
af. As of ut een heel belang-
rieke voetbalwedstried betrof,
vroeg hij, sonder enige inleiding:
„Nou, hoe vonnen je ut Hij
had mie dus wel sien. „Mooi
werk hoor", sei ik, „smetteloos".
„Docht ik oek", bevestigde hij.
En meteen vertrouwde hij mie
toe: „Dit sjoudsje hew ik oek
te danken an een tip". Dit
woord „sjouwdsje" was bliek-
baar een vakterm, die ik in dit
verband weliswaar voor 't eerst
hoorde, maar voor mij toch gien
taalmoeilijkheden opwierp.
Altied swalke
Oek het woord „tip" achtte hij
seker nagenoeg algemeen be
kend, want hij vervolgde: „Och
ja, we swalke altied deur de
stad, maar alles hore en alles
sien kanne je toch niet hè Hij
liet su tussen neus en lippen
voele, dat ie gien onoverkome
lijke beswaren had teugen een
„tip" mijnerzijds.
Ommes, de concurrentie sat oek
niet stil. Daar hadden je bevoo-
beeld oek Anema, met sien kar-
bolliehoed op, vaal en rood-
bruun deur jarenlange trouwe
dienst; lange Van Dijk, een man
met skunen anne vuten as klei
ne kano's,- Piet v. d. Witte, die
altied met korte trippelpaskes
voor de stoet uutliep, as waar ie
een tamboer-maitre; en niet te
vergeten: Visser uut de Kanaal
straat, met een bijnaam, ont
leend an de optiek; allemaal
knapen met een sesde sintuug
op dit gebied. Nee, voor Sjoerd
was 't altied: uutkieke en dagen
telle.
Kb.
