Hossend en zinge
jeugd door de st<
•T KLEINE KRANTSJE
Feestvreugde bij geboort
merkt door g
Koningin Moeder Emma, Prinses Juliana, Prins Hendrik en Koningin
Wilhelmina.
In de toren van de St. Bonifatiuskerk zit op de deur die toe
gang geeft tot de klokkenzolder een bordje met 't opschrift:
„NIET ROOKEN". Het zit er al 29 jaar, want het werd erop
geschroefd toen de klokkenzolder dienst deed als bergplaats
voor het vuurwerk dat zou worden afgeschoten bij de ge
boorte van een prinsenkind in 1938. Bijna had het bordje op
nieuw om dezelfde reden dienst kunnen doen, want de sa
luutschoten bij de geboorte van het kind van prinses Beatrix
zouden aanvankelijk wederom vanaf de St. Bonifatiustoren
worden gelost. Het materiaal was al in de toren aanwezig,
maar moest er weer worden weggehaald en naar de Oude
Veemarkt worden overgebracht omdat de politie niet met
het afschieten vanaf de toren akkoord kon gaan.
De Bonifatiustoren was overi
gens ook in 1938 al een omstre
den plaats voor de vuurwerk
ceremonie. Er werd toen ge
vraagd: „Waarom niet van de
Oldehove, het baken uit Leeu-
warden's grijze verleden
Waarop van de zijde van het
Algemeen Oranje Comité werd
meegedeeld dat de St. Bonifati
ustoren gekozen was omdat de
Oldehove te dicht bij de zieken
huizen lag en men daar hinder
van het schieten zou ondervin
den.
Waarschijnlijk ter vertroosting
van de opposanten werd aan de
mededeling het volgende toege
voegd: „Wat het klokluiden be
treft is het niet de bedoeling dat
die van de St. Bonifatiuskerk het
sein geven doch dat, dadelijk
nadat de saluutschoten gelost
zijn, alle klokken in Leeuwar
den zullen gaan luiden".
De heer P. A. de Bruin, direc
teur van Schuurmans ie Neder
landse Kunstvuurwerkfabriek,
vindt de Bonifatiustoren voor de
saluutschoten een mooie plaats.
Midden in de stad. „Maar ik
heb beslist wel begrip voor de
argumenten van de politie",
voegt hij eraan toe.
Van de feestvreugde in de stad
op maandag 31 januari 1938
weet de heer De Bruin zich niet
zoveel te herinneren. „Ik had
toen geen feest", zegt hij. „Di
rect bij het bekend worden van
de geboorte begon voor ons de
drukte. De saluutschoten in
Leeuwarden moesten worden
gelost en naar allerlei plaatsen
in ons land moesten mensen
worden uitgezonden voor het
vuurwerk dat daar lag te wach
ten".
Er waren meer Leeuwarders die
het op slag druk kregen bij het
bekend worden van de geboorte.
Een van hen was de handelaar
in feestartikelen C. Bakker. De
heer Bakker, die binnenkort 69
jaar wordt/is zijn handel trouw
gebleven. Hij is begonnen met
de verloving van fuliana en
Bernhard en heeft sindsdien
nooit gemankeerd bij alles wat
oranjefeest is, zo vertelt hij ons.
Meestal is zijn standplaats op
het Wilhelminaplein.
„Oranjefeesten willen altijd wel
in Leeuwarden", zegt de heer
Bakker. „Het valt me altijd weer
mee. Neem nou de Koninginne
dag bijvoorbeeld. Zo goed als er
dan verkocht wordt. Als ik niet
oppas vreten ze mij er bij op".
Over de geboortedag van prin
ses Beatrix vertelt hij: „Ja, het
was gemeen koud. We stonden
op de markt. Twee a drie weken
voor de tijd stond daar al een
klein Leeuwarder kermiske op
gebouwd, enkele draaimolens, 'n
paar kramen enzovoorts. Enfin,
het feest brak 's morgens om
streeks tien uur los. Ik er direct
met mijn karreke met spullen
naar toe. En daar stonden we
de hele dag in de kou. Naast
mij stond „Lollige Hannes", met
neuten en dergelijke dingen. Ik
verkocht o.a. feesthoedjes, toe
ters, molentjes en oranje hoge
hoeden. Die hoeden had ik zelf
gemaakt. Ze gingen best van de
Bij ons in de buurt stond ook
iemand die beschuit met muis
jes verkocht. Dat was een jon
gen van Nanninga. Hij verkocht
ze flink. Vlak bij ons stond toen
ook Klaas Hoogenberg. Die ver
kocht bekers chocolademelk.
Een dubbeltje per stuk, drie voor
een kwartje. Was ook een beste
handel die dag. Ja, die prijzen
lagen toen wel wat anders als
vandaag. Ik verkocht een feest-
hoedje voor een dubbeltje, een
toeter voor een stuiver en een
balletje met elastiek voor twee
cent.
Spontaan
Uit alles wat men nu nog horen
of lezen kan over de feestvreug
de in Leeuwarden bij de geboor
te van prinses Beatrix blijkt
duidelijk hoe groot de sponta
neïteit daarbij is geweest. Ter
wijl de saluutschoten nog da
verden werden de straten al
maar kleuriger. Het was overal
oranje en rood-wit-blauw. Groe
pen leerlingen van middelbare
scholen jakkerden luid bellend
over de Nieuwestad. Er werden
hossende optochten gevormd en
de Langepijp was al spoedig een
centrum van feestvreugde.
Open landauers en platte wa
gens, volgeladen met zingende
Leeuwarders reden door de stra
ten. Op het Wilhelminaplein
was het ook een en al drukte
en plezier. Veel werkgevers had
den hun personeel die dag vrijaf
gegeven en ieder vierde feest.
Zelfs het standbeeld van „Us
Heit" deelde in de algemene
vreugde. Men had hem namelijk
een grote lauwerkrans om het
hoofd gehangen.
's Avonds waren er overal ge-
illumineerde huizen. Men had
de inwoners gevraagd de gordij
nen open te laten en waxine
lichtjes in gekleurd papier voor
de ramen te zetten. „Dat was
inderdaad een mooi gezicht",
vertelt ons de voorzitter van het
tegenwoordige „Oranje Natio
naal", de heer S. Camping. „Ik
geloof dat men in die tijd wel
spontaner reageerde op die din
gen dan nu. In de binnenstad
was het ontzettend druk. Er
trokken muziekkorpsen door de
straten en iedereen liep mee. Er
werd door de burgerij toen veel
Bengaals vuur gebruikt, op hoe
ken van straten enzovoorts".
hand. Grote kerels zetten ze op.
Dat was die dag de gewoonste
zaak van de wereld.
Je maakt dan wel gekke dingen
mee. Er kwam plotseling een
jongen bij me en die zei: zal ik
eens even klanten voor je ma
ken Voordat ik hem wat terug
kon zeggen begon hij al links en
rechts de mensen de feesthoed
jes van het hoofd te slaan. Toen
hij het vlak bij mijn kraampje
deed, riep ik: „dou must foor-
sichtig weze. Die hewwe nog
niet betaald". Werden de men
sen niet boos, vragen we. „Wel
nee. De feeststemming was
groot en ze kochten gewoon een
nieuw hoedje.
Er waren die dag ook 'n paar
opgeschoten knapen die wat
vervelend tegen elkaar deden.
Misschien was 't ook maar wat
plagerij, dat kon ik zo in de
drukte niet zien. De ene had
een oranje hoed bij mij gekocht
en de andere geeft daar een
stevige klap op. En wat dacht
je De hoed bleef heel en die
jongen had een verstuikte pols.
Mensen, mensen, wat hebben
we toen gelachen. Kan je zien
dat mijn hoeden wel van goede
kwaliteit waren.
Weet u het nog 1 Prinses Beatrix als klein kleutertje
Koningin Moeder Emma en Prinses Juliana
Het portret van een Koningin:
Wilhelmina in de kracht van
haar leven.
Een gelukkig ouderpaar: Prinses B
