T
1
1ENAULT
OSIER
I
Uit de stads-
kroniek van
en dorps-
Dr. Wumkes
1 KLEINE KRANTSJE
R
NAAR
Lezers klommen in de pen
't Jodeland
Ut antwoord oppe fraag om
trent ut plaatsje fan Liwadders
waar is dit is, dat de fotograaf
stonnen het teugenover ut Jode-
kerkhof oppe Kerkhofslaan, wat
teugenwoordig Jelsumerstraat is.
De Jelsumerstraat lei trouwus
flak naast ut Kerkhofslaantsje
en was ur eerder dan dat dit
laantsje ferdwenen was en liep
inne eerste tied dood teugen un
hek. Later is de straat ferbreed
en loopt nou uut oppe Dam
merweg, waar vandaag de dag
nog ut slootsje dat langs ut pad
deur ut Jodeland liep, te onder-
skeiden is.
Op dit pad deur 't Jodeland,
wat in ut Nederlandse dialect
de Drie Ducatons noemt wud,
maar wat wij as jonges de derde
ketons noemden, legge nog feul
fuutstappen van mij. 't Padsje
liep deur tot anne Vierhuuster-
dyk, die staken we dan over en
gongen over ut Jelsumer binnen
pad naar de Jelsumervaart. Daar
was un bokkebrug over en on
der die brug was un koem waar
we altieten swemmen gongen.
Oek inne grote valcansje gongen
we ur faak de hele dag hene.
We setten daar onze tent fan
stokken, matten en kleedsjes op
en bleven ur de hele dag op ut
land en in ut water speulen
't Skiet mie nou in 't sin dat
gieneen fan ons ooit un swem-
broelcje an had Maar alia, we
waren toch mar as jonges on
dermekaar en foor swembroek-
jes hadden we toch gien cen
ten
Oek liepen we faak in ut begin
fan 't Jodeland - neffus de boer
derij fan ('k mien fan Alvis
rechts ut land deur, lieten ut
huuske fan Roolvinlc wat anne
rechter kant legge en kwamen
dan bij de Kalkvaart. Dat was
een swemplakje voor ons.
'k Wudde wel us wat gremietig
dat de booiem so week was. As
Je daar met sun ses of acht jon
ges in om ploeterden, dan had
ut water in un mum fan tied
de kleur fan un skustienveger
inne regen. As we ons nocht
hadden liepen we richting Dok
kumer Ee, langs ut derde land,
de Madjoe voorbij naar Cam-
straburen, sloegen de Camstra-
straat in en kwamen inne Nije
Houtstraat waar ik woonde op
no. Z 23. 't Huus bestaat oek al
niet meer as sofeul dingen fan
oud Liwadden niet meer bestaan
en daarom binne wij ouwe Li
wadders mar blied dat 't Kleine
Krantsje dur komen is, want
dat is un genot
Liwadden S. J. STRIJKSTRA
Si Het Vliet
Het door mij ingezonden en
door u geplaatste artikel „Het
Vliet" in het K. Krantsje no. 72
geeft mij aanleiding hier een
kleine rectificatie aan te geven.
Er zijn twee drukfouten in ge
slopen, n.l. de bediening van de
2e brug was niet Prinsen maar
Rensens, en 't was niet in 1950
dat de Noordvlietstraat enz. zijn
doorgetrokken, maar in plm.
1900, dus ongeveer 67 jaar ge
leden. Ilc was toen 7 jaar.
Leeuwarden J. WIERSMA
IS Artiestenpallet
Artiestenpallet verzorgt sinds
januari 1963 belangeloos en zon
der subsidie ontspanningspro
gramma's voor zieken, bejaar
den en gedetineerden, momen
teel in ruim 175 tehuizen en
inrichtingen. Belangeloze mede
werking geven reeds meer dan
375 geselecteerde solisten en en
sembles (totaal bijna 1000 per
sonen), van wie de meesten al
voor de radio zijn geweest.
Reiskosten worden door de in
richtingen vergoed. In 1966 zijn
227 programma's gebracht.
wel bekend was ook bij de P.T.
T., want een brief aldus geadres
seerd kwam terecht.
Gaarne vernam ilc of u daar
ook meer van weet of dat hij
op oude stadskaarten vermeld
Arnhem K. TIEMERSMA
De Molenbuurt is nog niet
zo heel lang geleden van de
kaart geveegd: 't Kleine
Krantsje is nog in het bezit
van het naambordje van dit
streekje huizen ten westen
van De Ruyterweg.
Het buurtje was genoemd
naar de oliemolen De Her
derin, die hier achter Cam-
bu ur heeft gestaan. Deze
molen is in 1830 door een
zekere O. J. Dijkstra ge
bouwd en moet omstreeks
1890 verdwenen zijn. De mo
len De Herderin komt voor
op een stadskaart van Eek-
De oliemolen „DE HERDERIN"
Artiesten in onze omgeving die
belangstelling hebben, kunnen
contact opnemen met „Arties-
tenpalet-leider" Victor Consel-
man, Dillenburgstraat 13 in
Utrecht, tel. 030-10267, liefst
in de middaguren.
Utrecht
VICTOR CONSELMAN
ES Molen de Herderin
In het Kleine Krantsje no. 71
las ik over de Vlietsters, betref
fende de ambachten en ook van
de molens op het Oldehoofster-
kerlchof. Nu is mij bij overleve
ring vroeger verteld dat er ook
een molen gestaan heeft (ver
moedelijk een graan- of oliemo
len) ter hoogte van de Weg naar
Cambuur, dus in de omgeving
van het Vliet. Waar nu het
sportterrein is getuigende een
straatje de Molenbuurt geheten,
die in mijn jeugd en later nog
m
i
SPANJAAKDSLAAN iU LKEUWARDIM -TOJV. 0SIM-2M4J
voor een ander over had. Dit
zou mijn vrouw en jouw jeugd
vriendinnetje N.(als je be
grijpt wat ik bedoel) nog wel
kunnen beamen, daar zij veel
bij moeder „over de vloer" kwa
men.
Dat zo'n klein „artikeltsje" in 't
KI. Kr. nog soveul fetuten kan
doen en soveul ouwe jeugdher
inneringen in je gedachten ko
men en je gerust segge kanne:
„waar is die tied bleven".
Leeuwarden P. VELLINGA
SI Liwadders
Gaarne zou ik u eens willen
vragen waarom u ons „Liwad
ders" noemt. Wij spraken op 't
Vliet altijd van Leeuw-wadders,
met een klemtoon op ee-uw,
dat fonetisch lag tussen een
zuivere „ee" en „uw". Ik kan
nog steeds niet zuiver uitspre
ken woorden als eeuw, leeuw,
geeuw en namen als van Leeu
wen. Nog altijd heb ik neiging
om te zeggen mijnheer van
Leeuw-wen en spreek dan maar
mijnheer van Leewen.
Is dit soms een Vliets dialect
anno 1900, of is het Leeuwar
ders dialect in de loop van de
jaren veranderd 1 Toch bestond
er de neiging om een klinker
uit te rekken, waardoor het dia
lect iets zeurderigs, iets „sloegs"
kreeg, b.v. „Dou bist un Leeuw-
wadder, un Vlie-utster.
Eindhoven
PROF. J. B. ANINGA
Tja, waarom zeggen we Li
wadders 1 Eerlijk gezegd we
ten we dat zelf ook niet. 't
Kleine Krantsje heeft het
woord niet uitgevonden-, we
kunnen het in de kranten
voortdurend tegenkomen.
Leeuwwadders of Leewad.-
ders zou misschien beter
zijn. Wie heeft er een me
ning over i
Red. 't Kl. Kr.
isi De Navelkoning
In een van de vorige nummers
van 't Kleine Krantsje over bij
namen was er sprake van de
oorsprong van de naam De Na
velkoning. Dit was een vaan
deldrager.
Amsterdam G. A. TEPPEMA
hoff van 1847. We hebben
een tekening van de molen,
waarvan we op deze deze
pagina een reproductie af
drukken.
Red. 't Kl. Ki.
IS Rengerspark
Onder het hoofd „Lezers klom
men in de pen" no. 70 schrijft
L. Weber te Amsterdam o.m.
over Nieuweburen en Rengers
park. Nu is het zo, dat ik en
ook mijn vrouw de heer Weber
goed hebben gekend (wat
dochst Leo) en daarom vonden
wij het zo fijn dat het verhaal
over het „Rengerspark" zo tref
fend is weergegeven,- alleen
dient de naam van tuinpolitie
Bakker m.i. wat verlengd te
worden. Voor zover het mij
voorstaat moet dit Panbakker
zijn geweest, doch daar het al
zo lang geleden is, wil ik hier
geen messen om trekken.
Inderdaad is het zo, dat de tuin
lieden Beetsma en Tombal er
veel aan hebben gedaan om er
iets moois van te maken en dat
die na hen zijn gekomen dit
werk hebben voortgezet en het
nu nog een lusthof mag heten.
Echter ben ik het volkomen
met schrijver eens dat aan het
rommelige en onesthetisch ge
zicht iets gedaan moet worden.
Dat je de goedheid van je moe
der nog even naar voren haalt
is te begrijpen, daar zij veel
1714 20 Augustus
Hevige veepest in Fries
land, 40.000 stuks hoorn
vee sterven dit jaar. De
ziekte duurt voort tot 1721
1714 30 Augustus
De toren van de St. Mar
tini-kerk te Franeker door
den bliksem getroffen en
ter helfte afgebrand eischt
reparatie.
1714 14 September
Karst Tjallinga, boekdruk
ker te Leeuwarden, voor
een paar jaar gebannen
wegens het drukken en
verkoopen van pasquillen.
1714 7 November
Drie officieren en 100 man
gecommandeerd om 4 mo
lens in Kollumerland af
te breken.
1714 20 December
Harbert Marinus, Munt
meester van Friesland,
heeft 496.200 gulden in
1714 gemunt voor een
koopman,- was verplicht
voor elke 20 mark gemun
te guldens één gl. te bus
sen, maar had aan den
wardijn veel te weinig aan
gegeven, zoodat hij den
lande 406.10 car.gl. aan
„sleischat" ontvreemdde,
weshalve hij ontslag kreeg
en veroordeeld werd het
bedrag terug te betalen en
bovendien 500 goudgl. we
gens het niet bussen.
1715 1 Februari
In twee maanden stierven
in Friesland aan de vee
pest 32621 koeien, 9394
rieren, 10336 hokkelingen,
I3S34 kalveren.
1715 20 Februari
De kerk van Schiermon-
nikoog wordt ondergesto-
ven door de duinen, zoo
dat een nieuwe, meer
landwaarts moet worden
gebouwd. Deze heeft ech
ter ook maar 45 jaar ge
staan en is in 1760 door
de zee weggespoeld.
1715 2 Juli
Hobbe Jans te Dokkum
voor een jaar gebannen
wegens verzet tegen de
overheid. Deze had 20
April 1715 een reglement
op de „deafetten" ge
maakt, waartegen alle tim
merlieden, kuipers, kist
en schuitmakers protesteer
den. Zij hitsten de ingeze
tenen zoodanig op dat
men de burgerplichten
weigerde, wanneer een
doodvat naar het regie
ment was gemaakt. Bij een
executie van een onwillige
had H. J. den executeur
c.s. mishandeld.
1717 23 October
Anne Wytzes uit Folsgare
geradbraakt en onthoofd
wegens worging van een
vrouw, met diefstal in een
boerenhuis tot tweemaal
toe.
1718 1 Maart
De jur. student Everwijn
Holbarent uit Grol te Fra
neker begeeft zich met een
groot aantal studenten des
avonds en des nachts naar
De Valk, waar eenig jong
volk was vergaderd. Er
ontstond een geschil, de
studenten werden verdre
ven en vervolgd tot aan de
Wijde Steeg, waar H. een
zekere Abbe Jacobs doode
lijk met den degen stak
De dader is gestraft met
onthoofding.
