Uit de stads-
kroniek van
Dr. Wumkes
'T KLEINE KRANTSJE
HET HUUSKE VAN BEROUW
Vandaag in de serie foto's van het oude Leeuwarden een pracht plaat van wat eens een romantisch hoekje in de oude binnenstad
is geweest: het Bagijneklooster achter de Bollemansteeg en de Bagijnestraat. Stadgenoten, die hun jeugd in deze buurt hebben
loorgebracht bewaren er heerlijke herinneringen aan waar in de stad hebben de jongelui fijner kunnen spelen dan hier Dit Ba
gijneklooster, een knus pleintje met een merkwaardige vorm, was uitsluitend bereikbaar via nauwe doorgangen en deze stegen
vormden een prachtige plaats om er verstoppertje te spelen en voor het uithalen van alle mogelijke kattekwaad. Van uit de Bagijne
straat kon men op het pleintje komen door een nog steeds bestaande overdekte steeg, van uit de Bollemansteeg door langs de
Kalksteeg te gaan. Hier was vroeger het snoepwinkeltsje van de weduwe De Vries, die Turfbrietje werd genoemd en die haar
grootste concurrente had in „moeke Castelein" uit de Zak. Moeke Castelein met het fluitsje inne keelEen andere vermaarde
figuur uit deze buurt was Gladder, de ijscoman. Hij kwam uit de Jordaan, hij maakte zijn ijsjes zelf en bracht ze ook zelf aan de
man: 's zomers koud en 's winters warm. Maar goed, wanneer we over die vroegere bewoners spreken zijn we voorlopig nog niet
uitgepraat
1726 5 October
Directie van Jan van
Waard als generaal collec
teur, heeft valsche lijsten
gemaakt en verborgen het
geen op sommige num
mers was getrokken, en
zich zo verrijkt ten koste
van anderen. Hij wordt ge
straft met geeseling, en
drie jaar verbanning.
1726 5 October
Het Hof veroordeelt Vero
nica Jans uit Maastricht
tot de galg. Zij is befaamd
als heidin, olieverkoopster
en vagebonde, was in Hol
land gegeeseld, gebrand
merkt en verwezen in bet
tuchthuis, doch daar uit
gebroken. Haar moeder
was te Haarlem gegeeseld
en gebrandmerkt en te
Alkmaar opgehangen.
Twee broers en haar bijzit
waren te Haarlem gerad-
braakt, een aangetrouwde
zuster van een dier broers
was met haar man te Leeu
warden wegens dieverij
gevat en opgehangen. Zij
zelf maakte deel uit van
een complot tot een vree-
selijke moord in Holland.
1727 5 September
Arent van Lennep, aange
steld tot Gewaldige Pro
voost. Hij wordt geaccor
deerd om in plaats van
executie met riemen te
mogen declareeren voor
spitsroeden.
1728 2 December
De molenaars mogen geen
gaten in de molens hebben
tenzij de gaten met een
val overdekt en gesloten
zijn.
1728 4 December
Andries Hendriks Snel te
Boyl, wegens het te hulp
komen van smokkelaars
met een geweer tot resi
stentie tegen de opzichters,
waarbij een der sluikers is
doodgeschoten, wordt te
Leeuwarden gestraft met
geeseling, brandmerk en
7 jaar tuchthuisstraf.
1729 22 Januari
Tjerk Bonnes te Schurega
en Dirk Johannes te Lip
penhuizen, wegens sluike-
rij met gewapend verzet
tegen de chergers, te Leeu
warden gestraft met geese
ling en 5 jaar tuchthuis
straf.
1729 14 September
Tjebbe Lieuwes uit Ure
terp, door het Hof infaam
verklaard wegens trouwbe
loften en het aangeven
van de huwelijks-procla-
matiën eerst met Griet
Harmens en daama met
Janneke Hinnes, en geor
donneerd zich te onthou
den van het verkeer met
de laatste om de verdere
huwelijksproclamatiën met
dezelve niet te laten door
gaan.
Er heeft vroeger aan de Ooster-
grachtswal een huis gestaan, dat
door de volksmond „it huuske
van berouw" werd genoemd.
Dit Huis van Berouw stond
waarschijnlijk op de plaats,
waar later (in 1895) het Nieuwe
Kanaal werd doorgegraven, dus
daar waar nu de Eerste Kanaal-
brug ligt. Voor de aanleg van
dit kanaal liep de huizenrij hier
door,- er bestond toen ook nog
geen onderscheiding tussen de
Ooster- en Zuidergrachtswal -
onze voorouders hebben slechts
één Grachtswal gekend.
Waarom nu droeg dat „hüske
van berouw" die eigenaardige
naam Er zijn ons twee lezin
gen bekend. De eerste: het huis
moet gebouwd zijn door een rij
ke Oostindische man, die het
blijkbaar zo mooi wou maken,
dat hij tenslotte al z'n geld er
in gestoken heeft. Daar kreeg
hij later natuurlijk spijt van:
voor de Leeuwarders was hij
voortaan de man uit het „hüske
van berouw".
De tweede lezing zegt, dat de
opdrachtgever met de bouwer
overeengekomen was, dat er
een vaste prijs zou worden be
taald voor elke steen, die de
bouwer voor het huis nodig had.
Om nu maar zoveel mogelijk
stenen te gebruiken hield de
bouwer alle ramen van het huis
zo klein, dat de opdrachtgever
altijd berouw heeft gehad zo'n
onverstandige overeenkomst te
hebben aangegaan.
Dat was dus „it hüske van be
rouw" in Leeuwarden. Maar er
moet ook een Huis van Berouw
in Hallum hebben gestaan. Dit
huis is in 1870 afgebroken en
aan de Willemskade (als het
pand nummer 12) in een enigs
zins andere vorm herbouwd.
Aan de Willemskade 12 woont
al vele tientallen jaren de fami
lie Hepkema - voor de heer J.
Hepkema, die wij hierover bel
den was het verhaal van het
naar Leeuwarden verplaatste
Huis van Berouw volkomen
nieuw, hij had er nooit eerder
van gehoord.
Zijn er lezers van 't Kleine
Krantsje, die ons meer kunnen
vertellen van „it hüske van be
rouw" aan de Oostersingel en
van dat Huis van Berouw aan
de Willemskade