Uit de stads- kroniek van Dr. Wumkes 'T KLEINE KRANTSJE HET HUUSKE VAN BEROUW Vandaag in de serie foto's van het oude Leeuwarden een pracht plaat van wat eens een romantisch hoekje in de oude binnenstad is geweest: het Bagijneklooster achter de Bollemansteeg en de Bagijnestraat. Stadgenoten, die hun jeugd in deze buurt hebben loorgebracht bewaren er heerlijke herinneringen aan waar in de stad hebben de jongelui fijner kunnen spelen dan hier Dit Ba gijneklooster, een knus pleintje met een merkwaardige vorm, was uitsluitend bereikbaar via nauwe doorgangen en deze stegen vormden een prachtige plaats om er verstoppertje te spelen en voor het uithalen van alle mogelijke kattekwaad. Van uit de Bagijne straat kon men op het pleintje komen door een nog steeds bestaande overdekte steeg, van uit de Bollemansteeg door langs de Kalksteeg te gaan. Hier was vroeger het snoepwinkeltsje van de weduwe De Vries, die Turfbrietje werd genoemd en die haar grootste concurrente had in „moeke Castelein" uit de Zak. Moeke Castelein met het fluitsje inne keelEen andere vermaarde figuur uit deze buurt was Gladder, de ijscoman. Hij kwam uit de Jordaan, hij maakte zijn ijsjes zelf en bracht ze ook zelf aan de man: 's zomers koud en 's winters warm. Maar goed, wanneer we over die vroegere bewoners spreken zijn we voorlopig nog niet uitgepraat 1726 5 October Directie van Jan van Waard als generaal collec teur, heeft valsche lijsten gemaakt en verborgen het geen op sommige num mers was getrokken, en zich zo verrijkt ten koste van anderen. Hij wordt ge straft met geeseling, en drie jaar verbanning. 1726 5 October Het Hof veroordeelt Vero nica Jans uit Maastricht tot de galg. Zij is befaamd als heidin, olieverkoopster en vagebonde, was in Hol land gegeeseld, gebrand merkt en verwezen in bet tuchthuis, doch daar uit gebroken. Haar moeder was te Haarlem gegeeseld en gebrandmerkt en te Alkmaar opgehangen. Twee broers en haar bijzit waren te Haarlem gerad- braakt, een aangetrouwde zuster van een dier broers was met haar man te Leeu warden wegens dieverij gevat en opgehangen. Zij zelf maakte deel uit van een complot tot een vree- selijke moord in Holland. 1727 5 September Arent van Lennep, aange steld tot Gewaldige Pro voost. Hij wordt geaccor deerd om in plaats van executie met riemen te mogen declareeren voor spitsroeden. 1728 2 December De molenaars mogen geen gaten in de molens hebben tenzij de gaten met een val overdekt en gesloten zijn. 1728 4 December Andries Hendriks Snel te Boyl, wegens het te hulp komen van smokkelaars met een geweer tot resi stentie tegen de opzichters, waarbij een der sluikers is doodgeschoten, wordt te Leeuwarden gestraft met geeseling, brandmerk en 7 jaar tuchthuisstraf. 1729 22 Januari Tjerk Bonnes te Schurega en Dirk Johannes te Lip penhuizen, wegens sluike- rij met gewapend verzet tegen de chergers, te Leeu warden gestraft met geese ling en 5 jaar tuchthuis straf. 1729 14 September Tjebbe Lieuwes uit Ure terp, door het Hof infaam verklaard wegens trouwbe loften en het aangeven van de huwelijks-procla- matiën eerst met Griet Harmens en daama met Janneke Hinnes, en geor donneerd zich te onthou den van het verkeer met de laatste om de verdere huwelijksproclamatiën met dezelve niet te laten door gaan. Er heeft vroeger aan de Ooster- grachtswal een huis gestaan, dat door de volksmond „it huuske van berouw" werd genoemd. Dit Huis van Berouw stond waarschijnlijk op de plaats, waar later (in 1895) het Nieuwe Kanaal werd doorgegraven, dus daar waar nu de Eerste Kanaal- brug ligt. Voor de aanleg van dit kanaal liep de huizenrij hier door,- er bestond toen ook nog geen onderscheiding tussen de Ooster- en Zuidergrachtswal - onze voorouders hebben slechts één Grachtswal gekend. Waarom nu droeg dat „hüske van berouw" die eigenaardige naam Er zijn ons twee lezin gen bekend. De eerste: het huis moet gebouwd zijn door een rij ke Oostindische man, die het blijkbaar zo mooi wou maken, dat hij tenslotte al z'n geld er in gestoken heeft. Daar kreeg hij later natuurlijk spijt van: voor de Leeuwarders was hij voortaan de man uit het „hüske van berouw". De tweede lezing zegt, dat de opdrachtgever met de bouwer overeengekomen was, dat er een vaste prijs zou worden be taald voor elke steen, die de bouwer voor het huis nodig had. Om nu maar zoveel mogelijk stenen te gebruiken hield de bouwer alle ramen van het huis zo klein, dat de opdrachtgever altijd berouw heeft gehad zo'n onverstandige overeenkomst te hebben aangegaan. Dat was dus „it hüske van be rouw" in Leeuwarden. Maar er moet ook een Huis van Berouw in Hallum hebben gestaan. Dit huis is in 1870 afgebroken en aan de Willemskade (als het pand nummer 12) in een enigs zins andere vorm herbouwd. Aan de Willemskade 12 woont al vele tientallen jaren de fami lie Hepkema - voor de heer J. Hepkema, die wij hierover bel den was het verhaal van het naar Leeuwarden verplaatste Huis van Berouw volkomen nieuw, hij had er nooit eerder van gehoord. Zijn er lezers van 't Kleine Krantsje, die ons meer kunnen vertellen van „it hüske van be rouw" aan de Oostersingel en van dat Huis van Berouw aan de Willemskade

Historisch Centrum Leeuwarden

’t Kleine Krantsje, 1964-1997 | 1967 | | pagina 3