Leeft madammeke nog
'T KLEINE KRANTSJE
4
(Ad Jou (iet
Lezers klommen in de pen
Uitroepen I
Hierbij enkele kernachtige rijm
pjes van vroegere kooplui bij
het aanprijzen van hun waren:
Marten v. d. Laan verkocht dro
ge bokking en riep: „Zeebanket
lekker en vet vijf om een dub-
beltsje droege". Ik zou er haast
de noten bij willen zetten, want
hij zong dit.
Dan was er een man met wit
kalk die riep: „Wat wordt het
er mooi van. Wat knapt het er
van op".
Een koopman riep: „Al zijn ze
stuk, al zijn ze nog zo versleten.
Ik betaal twee gulden voor een
oude kapotte deken".
In de avonduren riep er een
man van een vooruitstrevende
partij: „Waar blijven de socia
len Prijs twee cent". Hij ver
kocht dan een blaadje.
Er was een man van 't Leger des
Heils, Nauta heette hij, die riep:
„Koopt en leest de Strijdkreet.
Het wekelijks orgaan van het
Leger des Heils". Zijn groet aan
de mensen was vaak: Halleluja
Dan zal ik nooit die mooie galm
vergeten van Woudstra de vis
boer. Ik lag ziek in bed als kind
en hoorde hem van verre aan
komen. Ik volgde hem door al
de straten. Steeds die mooie he
se roep: „Schelvis Als hij wat
verkocht was het even stil en
dan weerklonk die mooie galm:
„Schelvis Wij kochten nooit
vis, maar 'k was zo blij in mijn
eenzaamheid met die roep van
die man. Ik kon hem straten
lang volgen.
Leeuwarden Mevr. BIJLEVELD
SI Uitroepen II
Naar aanleiding van uw vraag
naar meer uitroepen van venters
het volgende. Vroeger, toen bin
nenmuren werden „gewit" met
kalk inplaats van geverfd, ver
scheen er in 't voorjaar een ven
ter, de naam doet niet ter zake,
met een bakfiets waarop enige
bussen met witkalk. Zijn roep
was: „Witkalk, 't wud ter so
mooi fan, je kwakke ut so mar
teugen de muren an, der kom-
me niet emels streken van, wit-
kaaaaaalk"
Leeuwarden A. SPOELSTRA
SI Uitroepen III
Lollige Johannes op de markt:
„Iedereen koopt neutemuskaat,
juffrouw" en „Hè, kwatta van
de jonge Bensdorp". Dat moest
zijn van De Jong en Bensdorp.
Leeuwarden N. N.
Sl Uitroepen IV
In de Dokkumerstraat kwam
vroeger een man met een peer-
dewagen die riep: „Mooie wut-
tels, siepels, groene kool Dan
kwamen de mensen het huis uit
en de jeugd pikte heel wat van
de karIn dezelfde buurt
haalde een man oude vodden
op: „Haal vodde van je moe,
dan krijg je een poppetje of een
fluitje.
Leeuwarden Mevr. I. PLAT
Sl Schoolfoto
In 't Krantsje las ik dat u het
prettig vond oude foto's van
mensen uit Leeuwarden te ont
vangen. Daarom heb ik eens in
mijn oude paperassen geneusd
en een schoolfoto gevonden, die
gemaakt zal zijn in 1906, ver
moedelijk op de school hoek
Bagijnestraat-Bollemansteeg. De
juf, welke links staat is juffrouw
v. d. Leen, als ik de naam goed
onthouden heb. Het manneke
met witte blouse en kale kop is
ondergetekende.
Mogelijk zijn nog veel van deze
kinderen in leven en vinden ze
het prettig zich nog eens terug
te zien, als ze tenminste 't Klei
ne Krantsje lezen, wat ik ze zeer
kan aanbevelen.
's-Hertogenbosch D. KIESTRA
Zijn er abonnee's die zich
herinneren hij juf Van der
Leen en hij de heren Kiestra
en Bender in de klas te heb
ben gezeten: zo ja, laten zij
zich even melden, wij zullen
dan de fraaie foto in 't Klei
ne Krantsje afdrukken. Een
van de leerlingen houdt op
de foto een bordje in de
hand met het nummer 12 er
op. Misschien is dit nog een
aanwijzing om u op het goe
de spoor te brengen.
Red. 't KI. Kr.
S Liwaddes
Mevrouw T. Boer—Sijtsma het
geliek Oek wij seiden altieten
treppot of trèpot zoas ik ut
skreven hadMaar alhoewel
de setter altied wel goed uut-
kiekt, het ie toch in dit geval
oek sien eigen setwieze anhou-
den, dat sodoende is ur trekpot
kommen te staan. (Sien de vo
rige reakties over Liwaddes en
ut onderskrift fanne Red.j 't Kan
voorkomme, maar.... 'k fient
wat sneu.
Liwadden S. J. STRIJKSTRA
121 Luwadders
Even nog wil ik inhaken op het
gezegde Liwadders of Luwarders,
volgens mij is het Luwadders.
Laatst kwam ik hier in de stad
ook een oud-Leeuwarder tegen,
die tegen mij zei: ha, oek 'n
oud Luwadder. Direct ontspon
zich daarop een gesprek over de
vraag: „Liwadder of Luwadder
en ook wij waren van mening
Luwadder, ook zij hadden even
als ilc nog nooit de uitdrukking
gehoord Liwadder
Toen ik enige maanden geleden
voor het eerst die uitdrukking
in uw Krantsje las, Liwadders
waar is dit, wat toen het Joden-
land was, keek ik raar op en
meende met een drukfout te
maken te hebben, maar nadien
las ik het herhaaldelijk. Mijns
inziens is dat een verkeerde uit
drukking. De advertentie van de
heer Steeman is daar het over
duidelijk bewijs van: 'n Luwad
der gaat foor skünen naar enz.
enz.
Onder de rubriek „Hier verkoopt
men namen voor dagelijks ge
bruik. Iets over de lange negen,
zelf weet ik dat niet meer maar
herhaaldelijk heb ik daar mijn
ouders over horen praten, mijn
ouders hadden een winkel, en
hadden dan ook klanten in de
Lange Negen, zoals u schreef
achter aan op het Vliet, het wa
ren meest schippers, ook daar
was vroeger een woonwagen
kamp, moest er iets bezorgd
worden, was het adres: De
Lange Negen.
Apeldoorn
Mevr. F. Th. WIGBOLD
Niet Luwadders
Toen ik dezer dagen bij een
oude dame was, ook een oud-
Luwadder, nu reeds in de 80,
zei ze mij, nadat ze enige Krant-
sjes van mij gelezen had, dat ze
ze reuze interessant vond. Zij
kon zich nog meer herinneren
over die verschillende typen dan
ik, daar ik weer een stuk jonger
ben, en zij die oudere typen
zelf gekend heeft, die oudere
typen ken ik alleen van horen
zeggen, maar toch is het leuk
dat alles te lezen.
Zoals die man zonder benen,
die heb ik heel goed gekend ,die
kwam ook steeds bij ons in de
winkel om klein spul te kopen
wat hij dan weer met zijn ne
gotie verkocht, maar het was
een isegrim en als wij dan eens
naar hem stonden te kijken,
kregen we een grauw en een
snauw. Nou snappen we wel
dat dat allesbehalve leuk is dat
gegaap, maar als kind had je
daar geen begrip van.
Verder niets dan lof voor uw
Krantsje, elke keer lees ik het
met veel plezier en ik laat ook
mijn man, die een volbloed
Apeldoorner is, veel interessan
te stukken lezen. Hij is nu al
zover dat hij het Krantsje van
A tot Z leest en mij dan vraagt
over de verschillende Leeuwar
der typen. Ik weet daar nog
veel over te vertellen, zelfs on
ze dochter van 18 jaar zit dan
te luisteren en zegt dan: „vertel
er nog eens wat meer van, dat
vind ik leuk daar iets over te
horen".
Apeldoorn
Mevr. F. Th. WIGBOLD
Sl Pieter Daniels
In een artikel in het Nieuws
blad van het Noorden over 't
Kleine Krantsje las ik, dat er in
uw krant een verhaaltje heeft
gestaan, waarin gesproken wordt
over het vinden van een docu
ment uit 1817 in een oude kast.
Het behelsde de veroordeling
voor de Groninger Krijgsraad
van de deserteur Pieter Daniels.
Een lezer was zo vriendelijk ge
weest de hele avontuurlijke le
vensloop van de krijgsman Da
niels na te pluizen en op schrift
te stellen. Wel dolgraag zou ik
dit verhaal in mijn bezit willen
hebben. Mijn vader heet name
lijk Pieter Daniels (De Hoop] en
is afkomstig uit Bergum. En om
dat dit document uit 1817 is,
zou het best mogelijk zijn, dat
de familie toen nog niet de nu
gebruikelijke achternaam ge
bruikte. De meeste familie'?
kregen die toch in de Napole
ontische tijd. Mag ik een exem
plaar van uw Krantsje, wanneer
het verhaaltje van uw abonnee
reeds is gepubliceerd
't Zand
Mevr. T. JENSMA-DE HOOP
Dat Krantsje krijgt u. Onze
abonnee de heer W. Wierstra
Th. zn. speurt nog verder
naar het verleden van Pieter
Daniels. U kunt nog meer
publicaties van hem ver
wachten
Red. 't Kl. Kr.
Sl Huuske van Berouw
Naar aanleiding van het stukje
over Het huuske van berouw
zou ik willen zeggen, dat er m.i.
veel naar geraden wordt. Maar
ik kan u zeggen, dat mijn mem
vroeger tegen mijn broers zei als
ze kattekwaad hadden gedaan:
denk er om jonge, dou komst
nogges in het Huuske van Be
rouw terecht. Daar bedoelde ze
mee de gevangenis, dat was het
Huuske van Berouw.
Leeuwarden
Mevrouw VAN DER ZEE
S Dikke Mok
Er moet omstreeks 1910 een
oude man (stadstype) gewoond
hebben op het Groot Schaver-
nek in een van die oude huisjes
nabij het Ruiterskwartier. Ik
herinner me een kort gedrongen
type. Hij werd genoemd of uit
gescholden als: „Dikke Mok".
Op de plaats waar zijn huisje
stond is thans een garagebedrijf
gevestigd. Gaarne hoop ik eens
uw gewaardeerd antwoord te
lezen in 't Kleine Krantsje.
Rotterdam
I. C. ETTEMA-KEVERKAMP
Dikke Mók komt inderdaad
in onze collectie Leeuwarder
bijnamen voor. Dat was een
klein, dik en niet al te zin
delijk kereltsje, dat waar
schijnlijk in de boeken van
de Burgerlijke Stand vermeld
stond als De Vries. Als bij
zonderheid hebben wij geno
teerd staan, dat Dikke Mok
roeken en kraaien at. Von
den jongens uit de buurt in
het parkje bij de Weester
plantage een dooie kraai,
dan ging het in optocht en
met veel misbaar naar Dikke
Mok, want Dikke Mok at die
kraai dan smakelijk op Het
is ons niet bekend, waar
Dikke Mok aan overleden is.
Zijn huisje stond op de.
plaats, waar later de RAMI
kwam.
Red. 't Kl. Kr.
Wonderdokter had het
altijd bij rechte eind
Een bekende wonderdokter uit
de vorige eeuw was „De soldaet
fan Herbayum", die eens zelfs
de professoren van de Hooge-
school in Franeker te kijk heeft
gezet. Toen een vrouw uit zijn
omgeving door amputatie een
been moest missen wendde ze
zich ten einde raad tot De sol
daet fan Herbayum. Die slacht
te toen onmiddellijk een drach
tige koe, sneed het kalfje open
en omwond het zieke been met
het kalf.
Toen de hoge heren van de Uni
versiteit de volgende dag arri
veerden om tot hun operatie
over te gaan, stonden ze versteld
van de vooruitgang, die zich in
deze ene nacht voltrokken had:
het been bleef behouden en de
vrouw genas
Kwamen er later patiënten bij
de Soldaet fan Herbayum dan
was de wonderdokter toevallig
altijd van huis. Z'n oude en ge
haaide huishoudster hoorde dan
de simpele zielen uit, terwijl de
dokter met z'n oor voor het
sleutelgat lag. Wist hij genoeg,
dan kwam hij zogenaamd net
thuis en - wat een wonderdok
ter toch - vóór de patiënten
hem ook maar iets hadden ge
zegd, vertelde hij precies wat ze
mankeerden
Later, in de jaren tussen 1840 en
1850, heeft een landloopster de
affaire van de Soldaet fan Her
bayum voortgezet - zij gaf zich
geheel ten onrechte voor een
dochter van de befaamde won
derdokter uit.
1i
-li: ii-Wf'
Dit is een foto van „Madammeke", die wij een
jaar of tien geleden maakten, toen ze met be
hulp van een vergrootglas de krant las in de
portiek van de boekwinkel van de Arbeiders
pers aan de Nieuwestad. Madammeke was
eens een vermaarde waarzegster in Leeuwar
den, of is ze dat nog Leeft Madammeke nog
wel We hebben haar in jaren niet gezien.
Wie weet er meer van Madammeke kwam -
menen wij - uit België, vandaar dat mooie
woord Madammeke. Ze heeft aan de Gedemp
te Keizersgracht gewoond, maar moet later
naar het oosten van de stad zijn verhuisd.
Daar zijn we haar spoor kwijtgeraakt. Is er
iemand, die weet hoe Madammeke officieel
heette voor de Burgerlijke Stand
