,BIJ DE PUT' GASverwarming F.van der Heide Achter de schermen wordt stad gesloopt [-|oWRKoop^ ifam 9 ■T KLEINE KRANTSJE WEET JE NOG WEL OUDJE? gasconvectors 4 MEN o VOOU (Vervolg van pagina 5) zen begaf. Mevrouw Van der Sch. leeft nog en wordt op dit moment verpleegd in een Te- buis ergens in Friesland, de heer Van der Sch. is intussen naar Holland verhuisd. Over het met man en muis vergaan van de Stanfries IV in 1932 hebben wij indertijd al een uitvoerige re portage in 't Kleine Krantsje gepubliceerd. Vergaan van 't Skip, alias Kofferke, alias Skip in nood, alias Geertsje Zeeskip heeft dus beslist niet in de Klan- derij straat gewoond en ze heeft ook niets te maken ge had met de ramp van de Groninger tjalk van de Jon kers bij Makkum. Maar wat is dan wel het ware verhaal van deze merkwaardige vrouw Nu, dat verklappen we vandaag nog niet CATERSHOVEN was in de achttiende eeuw een buitenplaats in de zuidoostelijke hoek van Achter de Hoven, waar later het buiten Zorgvliet lag. Waarschijnlijk is Catersho- ven het eigendom geweest van een van de leden van het ge slacht Caters, dat met de Bur- mania's verbonden is geweest. In 1582 trouwde Joost van Bur- mania met Baef Caters en An na van Burmania met Claes Ca ters. Het Burmaniahuis aan de Nieuwestad werd ook wel Ca- tershuis genoemd. HET SCHAAP was driehonderd jaar geleden de naam van het huis van „een toebackverkooper" in de Peper straat. Er hing een uithangbord voor de gevel met de tekening van een schaap en het rijm: „Schaapien goed - Staat hier tentoon - Geeft u tot overvloed Goe Toeback, en Pijpen schoon - Orangie appels, en Lamoenen excelent - In de Pe perstraat is 't Schaap bekent". DE RITSKE BOELE- MAKAMERS waren drie woningen aan de beide zijden van de Speelmans straat, waarin behoeftige we duwen gratis mochten wonen. In 2623 waren de huisjes zo bouwvallig, dat ze moesten wor den gesloopt; toen is het Ritske Boelemagasthuis aan de Mon- nikemuurstraat gebouwd. Toen ook dit gasthuis (in 1849) weer bouwvallig werd is het nieuwe Ritske Boelemagasthuis aan de Turfmarkt gesticht. DE KRUISFENNE was voor de hervorming een stuk weiland ten noorden van de buitensingel om de Prinsen tuin; nu staat het Diakonessen- huis er op. Het werd waarschijn lijk kruisfenne genoemd omdat uit de opbrengst van de huur van het land de uitgaven ten behoeve van het H. Kruisaltaar in een van de kerken of kapel len in Leeuwarden bekostigd werden. DE SCHAAR was tot voor een goeie honderd jaar een huis aan het Zuidvliet in de buurt van Pietersburen. Het huis had een gevelteken en dat was een schaar. HET OUD DEEL heet het water dat aan de oost kant van de gemeente Leeuwar den de grens vormt met Tiet- jerksteradeel. In vroeger tijden had deel in Friesland de bete kenis van een water, dat de grens vormde tussen twee delen of grietenijen. DE WABBE WISSESBRUG lag tot 1863 over het water van de Nieuweburen. De brug vorm de een verbinding tussen de Breedeplaats en de Opgang naar de Wabbe Wissesdwinger. Bij het dempen van het water van de Nieuweburen kon de Wabbe Wissesbrug worden opgeruimd. De brug heette eertijds ook wel Jakobijnerbrug. LUTTEKEBUREN is een andere naam voor Dok kumerend. Het Dokkumer end was de streek huizen tussen de Dubbele Pijp van de Nieuwe buren en de Noorderweg. Van dit „end van de stad" voeren de veerschepen in de richting van Dokkum en omliggende plaat sen. Hier was ook het Dokku mer Veerhuis. HET REIGERPLEIN is net als de Reigerstraat ge noemd naar een meneer Reiger, die gewoond heeft in de Blok- huissteeg; het Reigerplein ligt tussen Wirdumerdijk en Weaze - u kunt er komen met de auto; probeer het maar eens. HET HOF VAN HOLLAND is een koffiehuis geweest in de Sint Jacobsstraat. In het begin van deze eeuw is het Hof van Holland bij het aangrenzende Hotel Phoenix getrokken. Het hotel Phoenix is nu belasting kantoor. DE WILLEM SPRENGERSTRAAT herinnert ons aan de voorzitter van de vereniging „Eigen brood bovenal", die in de jaren 1904- 1905 het Eigen Brood liet bou wen. Door de Willem Sprenger- straat kreeg het Eigen Brood een verbinding met de Groninger straatweg. Willem Sprenger was in 1836 geboren in Oosterhout, hij stierf in 1911 in Leeuwarden. DE SINT CATHARINA- POORT De romantiek van vroeger op de grammo foonplaat vastgelegd. Oude liedjes op nieuwe platen RICHARD TAUBER WELLY DERBY LOUIS DAVIDS Gramofoonplaten- handel Wirdumerdijk 30 Leeuwarden is een vroegere benaming voor de Hoeksterpoort; de poort was gewijd aan de Heilige Catharina, de beschermheilige van de voor malige parochie Hoek. DE KLANDERIJSTRAAT is natuurlijk genoemd naar de Klanderij; dat wil zeggen naar de Nieuwe Stads Herberg De Klanderij, een voorganger van de Klanderij, die we nu kennen. De oude Klanderij is in 1891 af gebroken,- op dezelfde plaats is toen het nieuwe hotel gebouwd. DE ALMA TADEMA- STRAAT eert de naam van de Fries-En gelse historie- en genreschilder Lourens Tadema, geboren in r836 in Dronrijp en overleden in I9t2 in Wiesbaden. Alma Tadema heeft in Antwerpen en Londen gewerkt; hij liet zich tot Engelsman naturaliseren en hij werd verheven in de Engelse adelstand. DE SWETTE is vanouds de westelijke be grenzing van het grondgebied van Leeuwarden op het Leeu warder Nieuwland. DE DIGTE GASTHUIS STEEG loopt van het Perkswaltje in de richting van de Grote Hoog straat. Het is - uiteraard - een doodlopende steeg, die evenwij dig loopt aan de veel meer be kende Wijde Gasthuissteeg. 9 DE PAULUS POTTER STRAAT is genoemd naar de schilder en etser Paulus Potter, die in 1625 geboren werd in Enkhuizen. Potter is vooral bekend gewor den als schilder van dieren en landschappen. Zijn bekende werk De Stier hangt in het Mauritshuis. Paulus Potter is maar acht en twintig jaar ge worden. 9 DE DOELEPIJP was tot voor een honderd jaar een overbrugging van het water dat de Doelestraat kruiste. Dit water liep van het toen bestaan de Gasthuispij pke bij de Sint Anthony Gasthuis in de rich ting van de Oldehoofster Wa terpoort. In 1868 is het gedempt en toen kon de Doelepijp ver dwijnen. 9 ACHTER HET KLOOSTER heette tot omstreeks 1890 een streek je huizen achter het Arendsklooster en van dat Arendsklooster kunnen we nu nog de restanten vinden bij het Zaailand. capaciteit 8.000 k.ca!./u. Bagijnestr.42 Tel.25414 Leeuwarden In de ogen van veel Leeuwarders mag er misschien maar weinig veranderen in deze goede stad, achter de schermen wordt de stad geslooptHet uiterlijke beeld van de hoofd straten, van het winkelcentrum blijft in grote lijnen gelijk, maar in de achterafstraatjes, in de stegen en slopjes slaan de slopers heel wat oude panden in puin. Wie een tijd lang niet in een bepaalde buurt is geweest, kan er op een goede dag tot zijn verrassing hele hoeken missen, want de uitvoering van het saneringsplan vindt voortgang, het breken en ruimtemaken gaat door. Wij geven hier foto's van twee willekeurige punten in de stad, die onlangs gron dig veranderd zijn. Op de ene foto de Muggesteeg, die nu nauwelijks meer bestaat - het is nu eerder een Muggeplein, want de huizen rechts zijn gesloopt. Op de andere plaat de Molensteeg, waarin o.a. het huisje van De Prik verdween. Op deze foto zien we (wijlen) De Prik nog in de deuropening staan - hij was eens een bekende figuur in de stad.

Historisch Centrum Leeuwarden

’t Kleine Krantsje, 1964-1997 | 1967 | | pagina 9