BIUARTPLOEG IN CAFE NEUF
Wie was SIKKE DE KAETS
Uit de stads-
aroniek van
GASverwarming
en dorps-
Dr. Wumkes
17
'T KLEINE KRANTSJE
S. SMITS
Westerkade 13-Tel.30964
<0 OM J2ACELUK.SCiA ÖSi&OTr
Wie was Vergaan van 't Skip - vroegen we een paar weken
geleden in 't Kleine Krantsje en er kwam van de kant van
je abonnee's een stroom van reacties los. Nu weten we pre
cies wie deze vrouw was; we hebben haar zelfs opgespoord -
in bet volgende nummer van onze krant publiceren wij een
interview met haar.
Vandaag stellen wij de lezers van 't Kleine Krantsje graag
een nieuwe vraag: Wie was Sikke de Kaets. Och heden, zult
i zeggen, wie weet nou niet wie Sikke was. Maar wat weten
we er meer van dan dat het een bekend straattype was? Wat
was zijn eigenlijke naam, waar kwam hij vandaan, waar
heeft hij gewoond (Blokhuissteeg waar is hij gebleven
Wie er meer van weet moet ons beslist even schrijven: re
dactie 't Kleine Krantsje, Leeuwarden.
1734 3 Augustus
Ds. Bem. Gelder te Gaast
geeft uit acht uitvoerige
leerredenen: Het Gezegen
de Nederland, of een ge
deelte van den in nood
van overstrooming door
een zeldzaam wormge-
knaauw of de wormplage
in het paalwerk van de
zeedijken. Reeds in 1643
was de zeedijk tusschen
Workum en Makkum bij
de kerk te Gaast doorge
broken, zoodat lijken en
kisten uit het kerkhof
spoelden en wegdreven,
waarvan een in Sneek ge
borgen werd.
1734 17 September
Leonardus Daals, Roomsch
priester te Franeker, werd
beschuldigd van op Pink
sterdag onder de predika
tie aan de gemeente te
hebben bekend gemaakt:
re, dat er van den Paus
een order was gekomen,
dat de Katholieken op den
volgende St. Jansdag, 24
Juni, de Gereformeerden
en andere gezindten om
het leven zouden brengen;
2e, te hebben aanbevolen
elkander in het volbrengen
dier orders getrouw te we
zen; 3 e, beloofd, dat ande
re volken hen zouden hel
pen op dien tijd; 4e, erbij-
gevoegd dat men den pre
dikant Hofstede 'sdaags te
voren aan de kerkdeur
moest ophangen,- 5e, dat
men de Mennisten zou
villen, het vel aan riemen
snij en en de Geuzen aan
die riemen ophangen; 6e,
genoemd verscheidene
Roomschen, die dan amp-
ten zouden hebben in de
regeering. Hij ontkende al
les op grond van strijdig
heid met de leer, wetten
en bevelen der Pausen, be
velende onderdanigheid
aan de overheden; op
grond van ongerijmdheid
om zulke oogmerken 10 of
12 dagen tevoren in eene
kerkvergadering te kondi
gen, en dat in tijden waar
op de Roomschen de groo-
te goedheid en toegenegen
heid der Regeering zozeer
genoten. Hij is verwezen
Alle merken. Vak
kundige maar goed
kope aansluiting.
Doe uw voordeel bij
Erkend Gasfitter
LEEUWARDEN
in een boete van 600 car.
gl. en gebannen.
1734 8 October
Hilt je Johannes, te Frane
ker, zijnde „Papist", be
schuldigd van in den win
ter tegen eenige buren ge
zegd te hebben dat er in
r734 een wonder mirakel
zou geschieden, dat de
menschen 's-avonds naar
bed zouden gaan en den
volgende morgen het bloed
langs de straten zou loo-
pen, en de hoofden de
vensters uitrollen. Zij zeide
mogelijk over gedrukte
profetiën van Jarfke en iets
verhalenderwijze gespro
ken te hebben. Zij is met
acht dagen water en brood
veroordeeld en geordon
neerd zich van diergelijke
excessen in het toekomen
de te onthouden.
1734 20 October
Dettie Jacobs te Franeker
van de R.K. religie heeft
op spottende wijze over
het H. Avondmaal der Ge
reformeerden gesproken en
is deswege gestraft met 2
jaar tuchthuisstraf.
1735 24 September
Teatske Gosses van Sippa-
ma, wed. van Jac. van Dus-
ten, collecteur van de la
kens binnen Leeuwarden,
verkoopt aan Pyter Sjou-
kes, schuitevoerder te Ber-
likum, een huis aldaar
voor 80 car.gl. en 20 st.
1736 11 Augustus
Overl. Daniël Chabrier,
pred. te Nes en Wierum,
die niet weinig bedreven
in de Oostersche Talen,
zich al te zeer verdiepte
in de profetiën en de Mes-
siaansche op zichzelf toe
gepaste, zoodat de verbeel
dingskracht zijn verstand
en oordeel te boven ging,
niet meer den dienst des
Woords kon waarnemen
en in waanzin stierf.
1736 3 September
Schuitepraatje of Samen
spraak tusschen drie hee-
ren met de schuit reisende
van Amsterdam na den
Haag door Epo Sjuck van
Burmania, uitgegeven tot
verdediging des stadhou
ders.
DE BLAUWE OS
werd vroeger het huis genoemd
op de hoek van de Nieuwestad
en de Ipe Brouwersteeg (oost
zijde). Er zat een steen in de
gevel met een blauw geschilder
de os, boven de steen stond het
jaartal 1612, er onder 'de aan
duiding In de Blauwe Os.
DE MINNEMABRUG
is een andere naam voor de
Korfmakers- of Sint Fransiscus-
brug, die gelegen heeft voor het
Minnemahuis. Het Minnema-
huis aan de Voorstreek werd la
ter tot het nu afgebroken Hotel
de Nieuwe Doelen verbouwd.
MEYERS ERF
heette vroeger een stuk grond
bij het Zaailand ten zuiden van
de Oude Lombards- of Barge-
steeg. De metselaar IJble Fok-
kesz gebruikte het terrein als
opslagplaats voor schelpzand,
maar tussen 1760 en 1774 heeft
hij het terrein met een reeks
huizen bebouwd. Een zekere
Meyer sloopte de huizen en liet
op dezelfde plaats een herberg
bouwen. In 1870 wilde de ge
meente Leeuwarden de vee
markt op deze plaats uitbreiden;
daarom kocht ze de herberg aan
en liet het gebouw in 1871 af
breken. Van de uitbreiding van
de koemarkt is toen niets meer
gekomen - de veemarkt werd
verplaatst en op de plaats van
Meyers erf ligt nu het Autobus
station.
B HET WOUDBOERSLAND
lag eertijds op het Leeuwarder
Nieuwland; de naam werd ge
bruikt voor wat eerst de Heen-
tsjemafenne heette. De naam
zal wel ontstaan zijn door de
eigenaar of gebruiker van het
land, die een woudboer geweest
moet zijn.
ES DE SPEELMANSSTRAAT
kan zijn naam te danken heb
ben aan Gijsbert Speelman, die
in overoude tijden in deze van
de Put naar de Kleine Hoog
straat lopende straat eigendom
men heeft gehad. In stukken
van 1543 komt de Speelmans
straat voor als „de Spoelmanne-
straete.
De
B POTBAKKERSPLAATS
kunnen we vinden bij de Nieu-
weburen. Het pleintje bestaat
nog steeds, maar wordt al lang
niet meer bewoond. Vroeger
woonden er enkele (talrijke) ge
zinnen in. Natuurlijk heeft er
héél vroeger een pottenbakker
gewerkt en gewoond.
B DE WEESHUISSTRAAT
is de nooit populair geworden
naam voor het stuk van de
Kruisstraat dat ligt tussen de
Nieuwe Oosterstraat en de Kei
zersgracht. In 1786 werd hier
het Rooms Katholieke Weeshuis
gesticht, in 1880 werd het huis
vernieuwd en uitgebreid met
een tehuis voor ouden van da
gen.
B DE ROOKENDE MOOR
is een huis aan de drukke kant
van de Nieuwestad geweest en
wel tussen de Ipe Brouwersteeg
en het Struivingspoortje: het is
het pand, waarin nu Martens
broodjeszaak zit. In de Rooken-
de Moor zal eertijds wel een
tabakszaak gezeten hebben en
het kan haast niet missen of de
beeltenis van een rokende ne
ger prijkte er aan de gevel.
B DE TOUWPLUZERS-
HOEKE
was tot voor ruim honderd jaar
een blokje van tien woningen
aan het Zuidvliet, direct ten
westen van Kleyenburg. De be
woners kunnen touwpluizers
zijn geweest: het uitpluizen van
oud touw geschiedde voor het
breeuwen, ofwel het dichtma
ken van naden in schepen. Ook
is er bij de Touwplüzershoeke
een lijnbaan geweest.
B DE WESTERKERK
STRAAT
is een andere naam voor de Ba-
gijnestraat, naar de oude Wes-
terkerk in deze straat. Zou er
wel een Li wadder zijn, die de
naam Westerkerkstraat nog wel
eens gebruikt
B DE ZIJLSLOOT
was lang geleden een oude uit-
wateringssloot bij Tonnenburg
aan de Stienserdijk. De zijl was
oorspronkelijk een sluisje in de
oostelijke dijk van de Middel-
B DE LIEVE VROUWEN
POORTSDWINGER,
aangelegd als bescherming van
de Lieve Vrouwenpoort op het
eind van de Nieuwestad, verloor
in 1572 op last van stadhouder
Caspar di Robles zijn halfvormi-
ge gedaante en werd toen ver
anderd in een gelijkzijdige drie
hoek.
a DE HUIZUMER PIJP
was vroeger en is eigenlijk nu
nog de pijp in de Nieuweweg
over het water van de Weaze bij
de Amrobank. Vroeger lag hier
de Huizumer Waterpoort.
Van onze abonnee de heer A. B. Westra ontvingen wij deze foto van een toffe biljartploeg
in het vroegere Café Neuf aan de Voorstreek met veel bekende Leeuwarders erop. Hele
maal achteraan links staat de eigenaar van het Café Neuf, de heer August Westra, dan
krijgen we van links naar rechts de heren L. M. Turksma, later wethouder in Leeuwarden,
Nathan Woudstra (schoenwinkel Nieuwestad), z'n broer Herman Woudstra (manufacturen
Voorstreek), dan twee onbekenden, Klaas de Boer (caféhouder Langemarktstraat), Willy
Meindersma (secrétaire honorair), Jan Goukes en (natuurlijk) Henny Snijder, die de prijs
uitreikt. Tussen de broers Woudstra in staat de heer Jongma, slager aan de Voorstreek. De
foto moet omstreeks 1925 zijn gemaakt, het Café Neuf, dat herinneren de ouderen zich nog
wel, stond naast de huidige boekwinkel Luitingh - het pand is later door de firma Slauer-
hoff opgeslokt.
