Q ENAULT
f! OSIER
Uit de stads-
kroniek van
en dorps-
Dr. Wumk
Kara
el Hammed
was een
prima
telepaath
Bliede verwachting
Hè jou die nog kannen?
H. WIJBENGA
'T KLEINE KRANTSJE
STADSNIEUWS
VAN VROEGER
VOOR
NAAR
In 't jaar tweeduzend is 't beweren
Volgens de geleerde heren,
Zit de meensheid in de knoei.
Dan zal d'aard zoas se vreze
Blieke veul te klein te wezen
Oorzaak 1 De bevolkingsgroei.
't Wies advies dat se thans geven
In un onbaatzuchtig streven
Is gericht, aan d'ooievaar,
Om voorlopig maar te staken
Met ut so gelukkig maken
Voor de kammende tien jaar.
Mag ut dan also lukke,
Om ut tempo wat te drukke,
Van wat men so blied verwacht
Kan tweeduzend, zonder skiomen,
Blied verwachtend nader komen,
Voor 't resterend nageslacht.
S. I. V. 1.
1746 31 December
In 1746 zijn te Leeuwarden
gedoopt 301 kinderen, ge
trouwd 271 paren, en ge
storven 115 menschen,
waaronder vele Zwitsers
die er garnizoen houden.
1747 5 Januari
Te Sloten passeren 32
Zwitserse recruten op
doortocht naar Leeuwar
den.
1747 7 Januari
Van Sloten vertrekken 5
Zwitserse gamizoenssolda-
ten met de Lemmerbeurt
man op Amsterdam, ver
moedelijk om te deserte
ren, een week daarna wor
den zij door 5 anderen uit
Leeuwarden vervangen.
1747 30 Januari
De Scheepsbouw van
smakken, jachten, schui
ten, pramen en andere
vaartuigen is te Ijlst meer
bloeiend dan in eenige an
dere Friesche stad. Eiken
dag het gansche jaar door,
wordt een afgeleverd.
1747 6 Februari
Uit Workum vertrekt een
schip met aal en paling
naar Londen, inhoudende
1300 pond. Er zijn voor
deze negotie twee of drie
schepen, die jaarlijks onge
veer 100.000 pond naar
Londen brengen. De beste
maanden zijn Sept. en Oct.
1747 12 Februari
Sedert te Ijlst de besmet
telijke veepest is opgehou
den stijgen de landerijen
veel in prijs.
1747 15 Februari
Te Workum wordt een gal
joot te water gebracht,"-
lang 105, wijd 25, en hol
DE BRUG OVER DE
POTMARGE
De brug over de Potmarge, die
achter de Hoven met Huizum
zal verbinden, ten dienste van
de Parochianen van St. Johan
nes zal Zondag a.s. in gebruik
worden genomen.
Daags tevoren zal de zeer Eerw.
pastoor G. de Geus in alle stilte
de brug inwijden, terwijl des
Zondagavonds een feestavond
zal worden gehouden, waar de
pastoor iets zal worden aange-
boden. (i935)
14 voet, toegetakeld met
drie masten, voor aan de
steven met een galjoen, en
voorzien met kanonnen.
Dit is het grootste kaliber
schip dat in Friesland kan
worden gemaakt met oog
op de zeesluizen.
1747 31 Maart
Gedurende deze maand
zijn uit Staveren uitgezeild
30 smak- en kofschepen,
meest naar Frankrijk. De
scheepvaart neemt hier toe,
daar er goede gelegenheid
is voor equipage, ballast en
reparatie op twee nieuwe
kanthellingen voor weini
ge jaren afgelegd.
1747 8 October
Verschenen bij L. Tirion
te Amsterdam; Koffiehuis
praatje tusschen een oud-
Amsterdamsch koopman,
een Fries en eenige ande
ren gehouden des nagts
van den 4 Maij 1747 in het
Koffiehuis van monsieur
N. te Amsterdam.
1748 1 Maart
In den afgeloopen winter
rukt de veepest 6000 stuks
hoornvee in Friesland weg.
1748 10 April
Groot gevecht tusschen
Nijeholt- en Oldeholtpade
in laatstgenoemd dorp, na
dat Boele Lyckles geroepen
had: „Oldeholtpa Boven
1748 20 Mei
De magistraat van Leeu
warden wordt geordon
neerd om ten teken van
vreugde over den gesloten
vrede van Aken driemaal
het kanon te doen lossen.
1748 3 Juni
In de kerk te Hindeloopen
een vergadering vol ver
bijstering, waar alles wild
dooreen roept, totdat de
schoolmeester J. Ulpendam
verzocht wordt de zaken
op papier te stellen, wat
met algemeene stemmen
wordt goedgekeurd. Ter
wijl de gecommitteerden
in het doophek staan van
de Groote Kerk te Wor
kum leest de secretaris op
een verheven plaats staan
de de opgestelde articelen
voor, behelzende o.a. dat
men ipv. acht burgemees
ters voortaan vier zou ver
kiezen en twaalf vroeds-
lieden ipv. vierentwintig.
1748 4 Juni
De Staten van Friesland
willigen de eischen der op
standige boeren in.
DE MAN VAN DE GOEDKOPE WINKEL
Oudere lezers van 't Kleine Krantsje zullen zich zonder twij
fel de man van De Goedkope Winkel nog herinneren, de
heer H. Wijbenga, een rasechte Leeuwarder, die in 1964 op
twee en tachtig jarige leeftijd overleed en die in het eerste
kwart van deze eeuw in zijn inderdaad goedkope winkel in
galanterieën en huishoudelijke artikelen aan de Voorstreek,
vlak bij de Amelandspijp, bij zijn stadgenoten naam heeft
gemaakt.
De heer Wijbenga was in T882
in Leeuwarden geboren en hij
begon zijn handelsloopbaan als
reiziger, een tijd voor de ene,
een tijd voor de andere zaak.
Zo was hij o.a. werkzaam voor
de Firma Knogge, maar al lang
liep hij rond met het plan een
eigen zaak te beginnen, toen die
ideeën in 1910 gestalte kregen.
In dat jaar verplaatste de Firma
Flottow haar zaak van de Voor-
pe Winkel zo groot, dat de
woonruimte achter de zaak voor
de huishoudelijke artikelen
plaats moest maken - het gezin
kwam toen boven de zaak
Grote bloei
Na in ongeveer twintig jaar de
Goedkope Winkel tot grote
bloei te hebben gebracht moest
de heer Wijbenga zijn zaak om
streek (245) naar de hoek van
de Wirdumerdijk en de Peper
straat, waar dit bedrijf nu nog
zit. Het royale pand aan de
Voorstreek kwam toen vrij en
daar besloot de heer Wijbenga
toen in te trekken - De Goed
kope Winkel noemde hij zijn
zaak.
Mooie naam
Die mooie naam kwam wel met
de waarheid overeen en het was
dan ook niet vreemd, dat veel
venters en wederverkopers juist
bij de heer Wijbenga kwamen
om hun waren in te kopen. De
winkels waren in die tijd tot 's
avonds tien uur open en zater
dags zelfs tot elf uur; ook op de
zondagen kwamen er nog veel
mensen uit omliggende dorpen,
die dan aanzienlijke inkopen
deden.
De mobilisatie tijdens de eerste
wereldoorlog bracht heel wat
militairen in de Goedekope
Winkel om hier inkopen te
doen voor ze met verlof gingen
en ook op marktdagen hoefden
de heer en mevrouw Wijbenga
bepaald niet stil te zitten.
Langzamerhand werd het assor
timent artikelen in De Goedko-
gezondheidsredenen opheffen,
maar een mooie aanbieding van
de firma Jamin, die het pand
wel wou huren om er een fili
aal te stichten, betekende een
zachte pleister op de wond.
Zo verdween De Goedkope Win
kel dus al in 1929, maar velen
herinneren zich nog de zaak en
de actieve winkelier, die zich
o.a. ook als Vincentiaan ver
dienstelijk heeft gemaakt en die
ook een van de oprichters is ge
weest van de Winkeliersvereni
ging Voorstreek Vooruit.
In het 57e jaar van zijn huwe
lijk overleed de heer Wijbenga
veertien jaar geleden, een jaar
later stierf, 87 jaar oud, zijn
vrouw, die hem in De Goedko
pe Winkel tot zo'n grote steun
was geweest.
(Vervolg van pag. r)
Mevrouw Meiman, u moet niet
vergeten, dat artiesten wel eens
hulpjes gebruiken, dat hebben
goochelaars ook, maar daarom
behoeft er geen sprake te zijn
van bedrag".
De heer U. Scheepstra, Corelli-
straat te Leeuwarden deelde ons
telefonisch mee Kara el Ham
med vaak te hebben geassi
steerd, „niet voor geld, maar pro
deo". „Kara was een prima te
lepaath", zei hij, „omkoperij
was er beslist niet bij, hij had
de mensen zomaar onder hyp
nose".
Nooit iets gemerkt.
De heer A. F. Schaafsma van de
Oosterkade vertelde ons, dat hij
als taxichauffeur veel met Kara
de provincie in geweest is,
„soms avond aan avond. Het is
uitgesloten, dat hij ooit mensen
heeft omgekocht, dat zou ik be
slist hebben moeten merken".
Ook de heer A. A. („Guus") Pe
ters van de Nieuwekade, vroe
ger kelner in De Groene Weide,
was zeer positief in zijn uitla
tingen. „Wanneer Kara de boel
bedroog, hadden we daar toch
wel iets van gemerkt - dat kon
gewoon niet, we hebben hem
altijd van dichtbij gadegesla
gen".
De heer en mevrouw Zwart van
het Zuidvliet schreven ons ver
schillende voorstellingen van
Kara te hebben meegemaakt en
„er kwamen ook altijd weer an
dere mensen op het toneel,
ouderen zowel als jongeren.
Wanneer deze mensen waren
omgekocht zou dat na zóveel
voorstellingen in één stad na
tuurlijk al lang een publiek ge
heim zijn geweest".
Niet omgekocht
Mevrouw H. van der Heide—
Ultzen uit de Joh. Wagenaar-
straat schreef ons, dat haar man
eens tot de „slachtoffers" van
Kara had behoord. Hij kon zijn
handen niet meer los krijgen
en moest het toneel op. U kan
van me aannemen, dat hij niet
is omgekocht".
Verscheidene andere brie
ven en telefoontjes, die wij
nu bezwaarlijk alle kunnen
weergeven, kwam op het
zelfde neer: Kara el Ham
med was een artiest van de
bovenste plank en hij deed
beslist niet aan omkoperij.
Wie hem tóch beschuldigt
moet het slachtoffer van een
jammerlijke vergissing zijn.
f
