Lezers klommen in de pen
ENAULT
j
1
OSIER
SPAHJAAftMLAAN Itt-LSSUWAWM-mVw
Duitse bommenwerper stort
neer bij de Poppeweg
'T KLEINE KRANTSJE
4
NAAR
Poepetsje Smeding
In het Kleine Krantsje wordt
gevraagd of er ook lezers zijn,
die iets meer weten te vertellen
over de pianostemmer en le
raar „Poepetsje Smeding". Mijn
ouders en dus ook wij als kin
deren, hebben hem heel goed
gekend. Hoe hij eigenlijk aan
die naam is gekomen, is niet
recht duidelijk, de ene lezing
beweert, doordat hij met zijn
achterste erg gebogen liep, maar
het verhaal ging ook dat hij
vaak onder het lesgeven een
windje liet, vandaar zijn naam
Poepetsje Smeding.
Doordat mijn ouders in het café
Blauwhuis bij de „Kippeloop"
woonden en op de bovenzaal
geregeld dansavonden werden
gehouden, hadden we veel con
tact met hem, omdat hij de
piano stemde en vaak voor de
dansmuziek zorgde. En het was
steevast de gewoonte wanneer
de piano was gestemd dat mijn
moeder vroeg om een paar fleu
rige stukjes te spelen. Dat ge
beurde dan prompt, want hij
was niet vies van een borreltje,
wanneer mijn moeder hem een
paar offreerde voor zijn spel.
Na verloop van tijd kregen mijn
zuster en ik les van hem voor
25 cent per uur. Woensdagsmid
dags ging ik naar hem toe, hij
woonde toen in de Schrans ach
ter de schoenenzaak van Kam-
stra. Maar direct lesgeven was
er niet bij, want er werd eerst
thee gedronken en dan even
piano tingelen.
Spoedig evenwel moest ik mee
naar de zolder, want hij was
ook altijd aan het experimente
ren met verschillende dingen.
En als we dan weer naar bene
den gingen, werd er nog eens
thee gedronken, dus u voelt wel,
dat ik meer met de rug naar de
piano zat dan er voor, zodat ik
geen hoogvlieger ben geworden
in de muziek. Mijn zuster
bracht het er wat beter af, zo
dat zij na verloop van tijd al
verschillende melodietjes kon
spelen. Een deuntje was haar
favoriet, n.l. Marlborough vaart
ten oorlog en hij komt nooit te
rug. En omdat dit forto moest
worden gespeeld, werd er flink
op de pianoo gehamerd, zodat
haast horen en zien je verging.
Dat hij een prima leraar was,
bewijst wel het volgende: Een
dochter van mijn zuster, die la
ter ook les van hem kreeg - toen
was het al twee kwartjes in het
uur - kreeg het van hem zo on
der de knie, dat zij later aan
kennissen wel les gaf. Misschien
herinneren vele lezers zich wel,
dat hij toentertijd bij Radersma
op Halfweg tussen Leeuwarden
en Marssum zaterdags en zon
dags altijd zat te spelen, dat
loopje was vroeger een vaste
regel van vele Leeuwarders.
Velen kenden hem ook door
zijn fiets, want wat daar alle
maal niet aan bevestigd was...
Ik herinner mij nog twee fiets
bellen, van die hele grote, twee
carbidlantaams en nog veel
meer attributen. En dan de pet,
het leek wel een grote zuidwes
ter. En toch, ondanks zijn voor
zorgen voor het verkeer, is hij
door een ongeluk om het leven
gekomen.
Een grote slag trof hem, door
dat z'n enige dochter jong is ge
storven en waar hij en zijn
vrouw eigenlijk nooit overheen
zijn gekomen.
Leeuwarden E. DIJKSTRA
Kruisstraatschool
Wat was het Kleine Krantsje
weer mooi de laatste keer. Wij
gingen ook op de Kruissstraat-
school, onze Kor en Sierk en ik.
Sierk heeft nog bij meester Vij-
fer in de klas gezeten. Die man
had inderdaad een korte voet en
daarom had hij een staaf ijzer
onder de schoen. Onze Sierk
was ook zo'n boef, die legde
dan donderpoeiers op de koppen
van de spijkers in de vloer van
de klas (hij had de 4e klas) en
als de meester dan door de klas
liep en hij kwam met dat ijzer
op zo'n spijkerkop, dan was het
pang 'k Weet nog dat Sierk
toen een 2 met dikke rooie inkt
in z'n schoolrapport had voor
gedrag en Vlijt een 3. Vader ra
zend natuurlijk.
Die mevrouw Bijleveld—Huis
man zat twee klassen hoger dan
ik. Ze woonde in de Willem
Loréstraat vroeger. Later toen is
er een Christelijke school op de
Pieter Feddesstraat gekomen.
Die foto met die lapkejood, och
ik kan die man nog zo goed
voor mij krijgen, 'k Meende dat
hij Cohen of zo heette, hij had
zulk prachtig golvend haar.
Soestdijk
Mevr. A. BIJLSMA-AARTS
SI De Ruyterschool
Het aardige artikel van de heer
J. C. van Dam „Herinneringen
aan de school van meester
Boersma" heb ik met bijzonder
veel belangstelling gelezen. In
de eerste plaats, omdat ilc ook
tegen de tachtig loop en dus
van zijn tijd ben, maar ook
omdat ik als leerling van de
„De Ruyterschool" wel eens
heb meegedaan aan „veldslagen"
tegen andere scholen. Die van
Mr. Boersma incluis
Een diepe duik in mijn archief
leverde nog een ldassefoto op
van de derde klas van de „De
Ruyterschool", zijnde gemeen
teschool no. 2, gelegen aan de
Sint Anthonystraat, zoals de
heer van Dam schrijft. Wij spra
ken altijd van de Zak. Is dat
fout De foto werd gemaakt in
1900.
Aan die school bewaar ik de
beste herinneringen. Het hoofd,
de heer De Ruyter, was een kor
te dikke man, blijkbaar erg bij
ziende, want hij droeg een bril
met bolle brilleglazen. Van de
andere onderwijzers kan ik me
herinneren: Mej. de Jong, die de
ie en 2e klas onder haar leiding
had. Een sympathieke jonge
vrouw. Over haar zongen we
vóór de school: „Juffrouw de
Jong, nam een sprong. Hiervan
daan naar 't Achterom. Van 't
Achterom naar de Nieuwe To
ren. Daar is juffrouw De Jong
geborenOf hieraan enige
feitelijke gegevens ten grondslag
liggen, is mij niet bekend.
In de derde klas heerste de heer
Oosterhuis. „Oosterhuuske" in
de wandeling genaamd, vanwe
ge zijn afmetingen. Hij komt
voor op de foto. Van alle leer
lingen weet ik nog de namen.
Hier zijn ze: Johan Uiling, Ype
Terpstra, Willem van Gent, Piet
Molenaar, Dirk Harmens, Sjou-
ke Hylkema, Willy Zaadnoor-
dijk, Gerrit de Looze, Gijbertus,
Jacobus Sas, (later overste van
de Generale Staf en militair
attaché in Berlijn en degene die
in r94o onze regering tijdig
waarschuwde voor de op han
den zijnde invasie), Epie van
der Werf, Willy Schroder, Wou
ter Attema, Johan Greidanus,
Bont de Vries, Adriaan van
Goelst Meijer, Karei Schone-
boom, van der Feltz van der
Sloot, Jhr. Gerard Bowier (later
overste van de Marechaussee),
Carel Kamerlingh, Roelof Hen
driks, Johannes Huizinga, Willy
C\d Jou Aet
nty[ ftaqe....
van Dijk bijgenaamd ,de clown',
Wigger van den Berg, Louis van
der Woude, Bernard Engelsman
en Piet Roorda.
Verreweg de meesten heb ik uit
het oog verloren. Van de mees
ter ken ik nog veel bijzonder
heden uit 1900. Dit is ook het
geval met het andere onderwij
zend personeel. Er waren nog
aan de school verbonden de on
derwijzer Simplonius, bijge
naamd „dikke Simplex" en in
Er zyn in de laatste wereld
oorlog in de onmiddellijke
omgeving van Leeuwarden
verschillende Duitse en ge
allieerde vliegtuigen neerge
stort. Vele Leeuwarders zul
len zich deze rampen nog
wel herinneren. Een specta
culaire crash maakte op 16
december 1943 een Canadese
Lancaster bommenwerper,
die boven Friesland door de
vijand in brand werd gescho
ten. Het brandende toestel
vloog zuidelijk van Leeu
warden in de richting van
de stad, maar maakte ge
lukkig een zwenking en ont
plofte, toen het boven de
landerijen vloog ten noorden
van de Weidumerhout. Twee
bemanningsleden hadden het
toestel tijdig kunnen verla
de hoogste klas Nauta, bijge
naamd „Zwarte Kardoes" van
wege zijn zwarte baard. Een
heel merkwaardig man, die op
viel door zijn zachte stem. Hij
was een man, die zijn sigaar
zeker tien maal aanstak. In het
vrije kwartier (en ook wel eens
onder de les) ging hij voor de
kast in het lokaal staan, deed
de deuren half open, stak zijn
sigaar, die er op een schoteltje
in lag, aan, deed drie of vier
trekjes en legde de sigaar dan
terug en sloot de kast weer.
Correctiewerk deed hij zittende
voor de klas, met zijn voeten
op een dwarslat van de voorste
bank. Als iemands werk moest
worden nagezien, moest hij
naast de onderwijzer komen
staan. Nauta had dan altijd een
pen met rode inkt. Zat er een
haar in zijn kroontjespen, dan
moest ons hoofdhaar als inktlap
fungeren
Van de spelletjes die wij voor
schooltijd speelden, herinner ik
mijbalckert-schieten, bokje-
springen (waarbij men z'n pet,
tot een bal gemaakt, los op het
hoofd had gelegd. De kunst was
om de pet in een bepaald vak,
dat op de grond met krijt werd
aangebracht, te doen belandenl.
Ook werd dikwijls gespeeld:
„Kat en kater krij-an". Ik ver
moed, dat dat hetzelfde spelle
tje is als door A. v. R. D. in no.
85 van het Kleine Krantsje blz.
4 „karriantsje" genoemd werd.
Verder is het beeld dat ik van
de De Ruyterschool uit r9oo
bewaar niet compleet zonder
ook de heerlijkheden te vermel
den, die in het kleine snoep
winkeltje, vlak in de burnt te
ten; de rest van de beman
ning kwam bij dit ongeluk
om.
Eerder dat jaar, op de 22e
januari, was er bij Weidum
al een Wellington bommen
werper neergestort, waarbij
één bemanningslid was ge
dood. Ook bij Jelsum moet
in deze tijd een grote gealli
eerde bommenwerper zijn
neergestort.
Verder kwamen er ook ver
schillende Duitse toestellen
op een ongebruikelijke ma
nier aan de grond en van
een van deze Duitse crashes
zouden we graag wat meer
willen weten. Wy hoorden
onlangs het merkwaardige
verhaal van het neerstorten
van een Duitse bommenwer-
verkrijgen waren, als veterdrop,
anijsdrop, toverballen en vooral
niet te vergeten: de spinnekop-
pen Ik vermoed dat die ge
maakt waren van het tot draden
gesneden binnenste van de co-
cosnoot, aan elkaar gekit met
suiker en een soort kalk.
W. Van G. M.
Inderdaad stond (en staat) de
De Ruyterschool aan de Sint
Anthonystraat, maar De Zak
was een apart straatje, dat
liep van de Sint Anthony
straat naar de Bollemansteeg.
Dat de veelbeschreven Over
ste Sas in Leeuwarden op
school is geweest, hebben
we nooit geweten. Ze had
den wat beter moeten luis
teren naar zijn noodkreten
uit Berlijn in april en mei
1940
Red. 't KI. Kr.
per by de vroegere tennis
baan aan de Poppeweg in
Leeuwarden, waarbij de ge
hele bemanning van negen
man in leven bleef, omdat
de cabine van het vliegtuig
nauwelijks beschadigd werd
- het toestel zal dus wel niet
zijn neergestort, maar kan
een noodlanding hebben ge
maakt. Het vreemde nu was,
dat al die negen man dron
ken bleken te zijn - zo al
thans werd het ons - met de
hand op het hart - verteld.
Zijn er (vroegere) bewoners
van de Poppeweg of andere
stadgenoten, die zich dit
vliegtuigongeval herinne
ren Dan graag even een
telefoontje of een briefkaart
je naar 't Kleine Krantsje:
Vredeman de Vriesstraat 1.
HELE BEMANNING DRONKEN
Vliegtuig stort neer in Leeuwarden Nee, dit is niet de Duitse bommenwer
per, die bij de Poppeweg aan de grond kwam, maar het toestel van Jan
Olieslagers, dat in 1911 verongelukte op de Wilhelminabaan.
