IN SOMMIGE STRATEN VAN LEEUWARDEN
IS NOOIT EEN FOTOGRAAF GEWEEST
Uit vaders vergeelde sportbladen
Verzamelen prentbriefkaarten is boeiende liefhebberij
Uit de stads- en dorps
kroniek van Dr. Wumkes
11
•T KLEINE KRANTSJE
De liefhebberij van het verzamelen van prentbriefkaarten is
ook in onze stad de laatste jaren bijzonder toegenomen.
Maar wanneer een verzamelaar van kaarten van Leeuwar
den een klein beetje wil meedoen, zal zijn collectie toch
minstens een paar duizend verschillende exemplaren moe
ten tellen. Dat betekent nog niet, dat hij met zo'n aantal het
hele grondgebied van het oude Leeuwarden bestrijkt. Er
zijn immers verscheidene straten en vooral stegen en slop
pen, die nimmer de eer te beurt vielen te worden vereeuwigd
voor een prentbriefkaart.
De Kruisstraat, de Bagijnestraat,
de Sint Anthonystraat, het Droe-
vendal, het Molenpad, de Von-
kebuurt, de Korstbijtersteeg en
reeksen andere, smalle door
gangen in de oude binnenstad
werden bij mijn weten nooit
door de ansichtenfotograaf be
zocht en de weinige foto's, die
er van deze straten en straatjes
van veertig, vijftig jaar terug
bestaan, hebben actieve ama
teurfotografen ons nagelaten.
Hoe ze er dus precies uitzagen,
de Kalvergloppe, de Bargejagers-
steeg, het Krommejat, het Oran
jeklooster, de Modder, de Krimp,
de Kaatsbaan en de Hillema-
steeg weten alleen de ouderen
onder ons, in wier herinnering
misschien een vaag beeld van
deze bewoonde buurten is blij
ven hangen.
Wanneer we niet uitkijken en
wat al te zuinig zijn met ons
fotomateriaal, kan over een hal
ve eeuw hetzelfde gezegd wor
den van tal van straten en buur
ten, waar op dit moment nog
mensen wonen. Want elke uit
gever van prentbriefkaarten
denkt er nu over z'n fotografen
te sturen naar Werkmanslust,
naar de Lindenbuurt, naar Pie-
tersburen, naar het Reigersplein
of de Molensteeg, om zo voor
de vuist weg maar een aantal
straten te noemen, waarheen
ook de vreemdeling niet direct
z'n schreden richt
Brandj eklooster
Toch zijn in vroeger jaren niet
alle achterafbuurtjes aan de
aandacht van de prentbriefkaart-
uitgevers ontsnapt. Zo heeft de
Leeuwarder boekhandelaar R.
van der Velde van de Nieuwe-
stad een kaart uitgegeven van
het Brandjeklooster, waarop we
niet alleen de zakformaathuis
jes van dit hofje, maar ook nog
enkele bewoonsters-van-toen
kunnen zien.
Het Brandjeklooster lag in het
doolhof van stegen, slopjes en
gangetjes tussen de Boterhoek
en het bolwerk van de Noorder
plantage, of anders gezegd: tus
sen de witte molenaarshuisjes
en de woning van de heer Vis
ser, de wachter van de Oldeho-
geleden verdwenen Oranjekloos
ter en het pas enkele maanden
geleden gesloopte Zalmklooster,
uit twee rijen tegenover elkaar
staande arbeiderswoninkjes.
De fotograaf, die vijftig jaar ge
leden een gelukkige uitzonde
ring op de regel maakte door
z'n toestel te richten op deze
achterbuurt, trof er twee be
woonsters in een druk gesprek,
waarvan we het onderwerp
slechts kunnen gissen. Gaat het
over de margarine, die net een
cent per kilo duurder werd of
soms over die luidruchtige
buur, die het 's avonds zeer
laat, na intensief cafébezoek,
niet zo nauw neemt met de
nachtrust van de buurtbewo
ners
derachtige figuren uit 't Brand
jeklooster Ik ben er niet ach
ter kunnen komen. „Die ene
liekt bufrouw Visser wel, fan
Visser, die^ in een keespakhüs
werkte", dacht Johannes Gut
man, die zelf al een mensenle
ven lang in deze buurt heeft
gewoond en vroeger op Morre-
ma's lijnbaan werkte. „Bufrouw
Visser, mar seker weet ik 't
niet".
Het bestond, net als het al lang Wie het waren, deze beide schil-
Gezellig babbeltje in 't Brandjeklooster
(Vervolg van pag. ro)
2 uur huistoe Overigens: lol
genoeg in Zalen Schaaf, waar
het toneelspel „Millionnair te
gen wil en dank" wordt opge
voerd, „een van humor tinte
lend blijspel met een aantal hu
moristische!!) verwikkelingen".
Voorgesteld als werkend lid bij
de voetbalvereniging Leeuwar
den W. Hoogterp, Werkmanslust
42; nieuw steunend lid is B.
Veenstra, Spanjaardslaan 33 en
L. Noordbruis, Weg naar Cam-
buur r3o komt de vereniging als
juniorlid versterken.
Advertenties
Enkele advetenties. „Benthem"
Voorstreek. lederen Zondag,
Woensdag en Zaterdag Dancing.
Zondagnamiddags Matiné vanaf
4 uur. Speciaal middag attrac
ties ■$- Mij smaakt alleen een
BROCHES cigaret Cabaret
Hotel „Spoorzicht" Heeren
Sportliefhebbers. Verzuimt niet
een bezoek te brengen aan mij
ne inrichting. De modernste
zaal van het Noorden. Iedere
week nieuwe attracties. S. M.
Castelein. Dancing -Jf Voor de
voetbalclubs in het Noorden is
het aangewezen adres voor Me
dailles, Kranzen, Bekers en Tak
ken TULLENERS' Goud- en
Zilversmederij. Naauw 15, Leeu
warden -Jb Rookt Cadena siga
ren. In prijzen vanaf 6 cent.
Stem uit Dokkum
Tenslotte een stem uit Dokkum
van een heer, die zich ver
schuilt achter het pseudoniem
Bon. Hij is met het eerste elftal
van Dokkum naar de joodse
voetbalclub Achdoeth geweest
en hij bericht er over: „Het zal
gewenscht zijn, dat Achdoeth
een einde maakt aan de come-
die om na pogingen om opzet
telijk letsel toe te brengen, doet
alsof eigen speler een knauw
heeft gekregen. Wanneer ergens
gespeeld wordt met een flink
aantal bezoekers, loopen de
schuldigen en onschuldigen vrij
zeker een pak slaag op, dat al
leszins verdiend is". Een week
later dient de Achdoeth-bericht-
gever „Stijfkop" de Dokkumer
van repliek: „Mag ik U in ver
band met het gebeurde in de
laatste minuut van den wed
strijd Dokkum—Achdoeth, ge
speeld op r4 oct. j.l. wijzen op
het bekende spreekwoord van
de splinter en de balk
1754 21 Juli
Wirdum heeft 4 staten of
adelijke landhuizen en
twee boereplaatsen die eer
tijds staten zijn geweest.
De grondwerken van de
eerste kerk zijn in 1204 ge
legd door Viglius Hanyama
of Hania, een zeer geleerd
en vreedzaam man, die
zich met geen wereldsche
zaken bemoeide noch deel
nam in de partijschappen.
Tijdens de predikatie ont
stond brand op de boere-
plaats van oud-grietman
Unia en luitenant-kolonel
Burmania onder dit dorp
gelegen. De predikatie
moest èn te Weidum èn
te Beers worden gestaakt.
1754 11 November
Blokhuis te Leeuwarden
brandt af.
1754 14 December
In putten bij Makkum
worden oesters en groen-
baarsjes uit Colchester ge
voed, gespeend en gezui
verd.
1754 28 December
Vermist een gouden horlo
ge gemaakt door A. en L.
Haakma, horlogemakers te
Leeuwarden, met twee gou
den kasten en sagreine bui-
tenkast, in de eerste is ge
dreven Salomo's eerste
recht, en heeft een gouden
wijzerplaat met doorge
broken middeltje, waaron
der een blauw plaatje en
vergulde datum wijzer.
1755 22 Februari
Harmen Jacobs, timmer
man te Kollum, vermeent
uitgevonden te hebben om
de allerzwaarste klok stil-
hangende met behulp van
één mensch te doen luid
den, waar anders wel r2
menschen tot zware klok
ken nodig zijn.
1755 23 Februari
Voor den scherprechter
van Friesland, Christiaan
van Gurkum is op het Ol-
dehoofster Kerkhof een
graf voor hem en zijn fa
milie afgezonderd. Bij het
afsterven verzocht de we
duwe een statenbode en
een hofbode voor de aan
zegging. De buren droegen
het lijk. Om door den
grooten toevloed van men
schen bij de uitvaart wan
orde te voorkomen, had de
procureur-generaal de die
naars van de justitie belast
een wakend oog te houden.
1755 16 April
Aanbesteed de herbouw
van het afgebrande Land-
schaps- tucht- en werkhuis
te Leeuwarden voor
f 23.125.
1755 2 Mei
Hevige strijd in de Luther
se gemeente te Leeuwarden
om de sleutels der kerk.
1755 14 Juni
Te Ballum op Ameland
wordt de van hout ge
bouwde toren aan de kerk
afgebroken en door een
andere van steen vervan
gen. Ook wordt een vast
schavot met steenen trap
en geeselpaal op het plein
aan die toren verbonden.
1755 21 Juni
Verkoop in de stadsdoelen
te Leeuwarden van een
grote partij schilderijen
van beroemde meesters.
1755 8 November
Verschenen: No. 2r van
de Wysheit Salomons, han
delende van de Goddelijke
Wijsheid, die in de Schep-
pinge doorstraalt, en in
het bijzonder van aard- en
waterbevingen, ter gele
genheid van de wonderba
re waterschuddinge op 1
nov. 1755, uit Spreuken 3,
19-20. En Hist, en Natuur
kundige aanmerkingen
over de aard- en water
schuddinge op r Nov. met
een opgave van een andere
waarschijnlijker oorzaak,
vervat in een brief van J.
G. M. door J. M. D.
1755 20 December
Verschenen: Voortekenen
van de nabijheid van het
vergaan der wereld, door
ds. J. G. Muller te Leeu
warden.
1756 31 Januari
Weegens de Komeetenvrees
geeft W. Foppes, rekenmr.
te Leeuwarden in de Leeu
warder Crt. een astrono
mische verklaring. Ver
schenen bij A. Posthumus
te Heerenveen: Zwarighe
den tegen de predicaatsie
van ds. J. G. Muller over
Luc. 2r 25-37 aangaande
de voortekenen van het
vergaan der wereld, door
een weetgierig Christen.
1756 18 Februari
's-Morgens om acht uur
wordt een nieuwe aard-
schudding gevoeld te Leeu
warden. W. Foppes ver
klaart dat het geen gevolg
is van de naderende co-
meet.
1756 13 Maart
Verschenen: Nauwkeurig
voorberigt van de schrik
kelijke comeet met een
onderzoek of dezelve de
aarde hevig schokken of
in brand steken zal, met
kopergravure (De 5e druk
verschijnt drie maanden
later !j
