9
'T KLEINE KRANTSJE
SPEURTOCHT AAN DE HAND VAN EEUWENOUDE KAART
Zoals het nieuwe boekje „Leeuwarder Straatnamen" ons leert hebben heel wat straten in de oude
binnenstad in vroeger jaren andere namen gehad en nu kunnen we het niet laten om met een eeu
wenoude plattegrond op tafel eens een fijne speurtocht te maken, waarbij we maar net doen of de
straatnamen, die we zullen tegenkomen, allemaal voorkwamen op hetzelfde moment.
Mooi zo, dan starten we op het
Plein van Zijne Genade de Stadhou
der, oftewel het Hofplein, waar
onlangs ook de andere speurtocht
voor de lezers van 't Kleine Krantsje
begon. En net als toen vertrekken
we in oostelijke richting. Via 't Mig-
gesteighien komen we dan in de
Spylmannstreeta, waar Ghysbert
Speelman woont. De Suipstege laten
we rechts liggen om linksaf de
Pompmakerstraat in te slaan.
HET KROMMEJAT
Nu komen we op het Groot Kerk
hof, wandelen langs het Krommejat
en staan spoedig op de Olde Ossen-
marckt. Hier moeten we een keus
maken, want er zijn verschillende
mogelijkheden om verder te gaan.
Wat doen we? Nemen we de Sloet-
makerssteyge of de Heijligh Sacre-
mentssteghe met de Hoecxter Suip-
merck op het eind? Nee, we gaan
door de Muntjemuurstraat, passeren
de Lutke Reufkampe en zien dan
links de Schinkevretersteeg.
Nu kunnen we langs de Nyeuwbuy-
ren rechtsaf gaan en komen dan in
De nije wereld bij 't bollewerck en
op Lutkeburen bij Sinte Katarijnen-
poorte en kunnen dan gelijk ook een
kijkje nemen Achter de Groene Kan,
maar dat doen we niet, want het
Spooksteegje aan de overkant lijkt
ons veel interessanter en mysteri
euzer toe.
Trouwens ook de Pipsteeg, even
verder, noodt tot een bezoek, maar
laten we hier vooral niet te lang
blijven hangen, want we hebben
nog een hele tippel voor de boeg.
Via het Weeromkeer komen we op
het Perck en dan zijn er weer ver
schillende mogelijkheden. We kun
nen de Pielsteighe opgaan, maar ook
de Weeshuisstraat inslaan om even
in de Modder te zien. We kiezen
evenwel de Gasthuysstraete, passe
ren de Tepelsteeg en bereiken zo de
Kerkstraete, met allemaal straatjes
en pleintjes rond het gasthuis: Op 't
Kraakje, de Duistere Gang, de Don-
ckere Ganck, enfm, noem maar op.
WERELD VAN STRAATJES
Nu lopen we in de richting van de
Oudehooff en komen dan door de
nieuwe Doele Oosterstraate in den
Groenen Wegh, waar we een wereld
van straatjes en steegjes, hoekjes en
glopkes ontdekken. Hier is de Von-
kebuurt, hier zijn het Salmklooster
en de Kreupelstraat, hier zijn ook
de Doelebuurt en het Toemooiveld.
Ook verderop, achter de Boterhorn
wemelt het van de nauwe doorgan
gen: hier vinden we de Schoolsteeg,
het Oranjeklooster, het Hof Goosen,
het Brandjeklooster, de Drift, het
Poortje, de Korstbijtersteeg, het
Klein Ventje en - aan de overkant -
de Witte Kousenbuurt.
Maar ook hier zullen we niet lang
blijven toeven - we gaan snel door
de Audhousterastreeta, kijken even
op het Harlingerend en komen dan
door de Cleyne Kerckstrate in de
Schotstraete met de Diaconiesteeg,
de Regenboogsteeg en de Muntsteeg.
Rechtsaf nu de Sinte Annastraete
in met links de Ruitersteeg en rechts
de Kaatsbaan. Via de Schoolstraat
en de Kalksteeg zouden we nu in 't
Klooster kunnen komen met de
mogelijkheid om via de Bontemans-
steegh of Rochebrenesteeg weer in
de Kerkstraete of via de Klooster-
steeg weer in Sinte Annastraete
terecht te komen.
Maar liever nemen we even een
kijkje bij de bierbrouwers in de Zak,
die we kunnen bereiken door langs
de Westerkerkstraat te gaan. Zijn we
daar uitgekeken, dan gaan we door
de Bagijnesteeg, zien rechts de
Vleesch-en de Deinumer Zuupmark-
ten en links straten met de namen
Bij de Langepijp, Over de Waag, Bij
de Waagsbrug, en Bij de Tontjepijp.
Nu steken we de brede straat over
en kunnen dan een keus maken uit
verschillende nauwe doorgangen
naar de Straet lopende naast het
Bolwerck, alias 't Ruytersquartier.
Maar liever dan door de Drie Prin-
sendaeldersteeg of door de Woud-
boerssteegh gaan we door de Barge-
steeg en komen dan op de Koe- en
Ossenmerckt.
TURFDRAGERSGLOPPE
Van hier steken we de Dijck of
Brede Sint Jacobsstraet over; dan
zien we even op het Wirdumer
Achterom en in de Turfdragersglop-
pe om daarna via de Wase naar het
Henxtewad te gaan - van de Hans
Lensesteeg en van Munteburen met
de Krimp trekken we ons maar niets
aan, want anders duurt de tocht te
lang.
Wanneer u op dit moment het spoor
nog steeds niet bijster bent, komt u
met ons Onder de Boompjes te
staan en dan gaat u ook maar weer
met ons mee langs de Tuchthuis
gracht naar Haakmaburen en de
Dienaarstrans. Na daar even te heb
ben rondgekeken, lopen we een
eindje terug, door de Weeshuisstraat,
komen Achter de Geweldige en pas
seren de Foxsteegh en de Ritsma-
steige.
Langs de Nyeuwe Hoffstrate komen
we op de Nyeuwmerckt en vandaar
zouden we door de Stadtsstraet of
door de Brede strate bij Galeyen
naar de Korenmarkt kunnen gaan.
Maar we slaan nu maar rechtsaf,
komen „uppe" Tuunen, zien links
de Handelskade en rechts, aan weers
zijden van de Tuunen, de uitmon
dingen van tal van steegjes, waarvan
we de namen ook nog wel even wil
len noemen: Jan Meinssessteeg, Jan
Hannenssteegh, Wybe Doyessteege,
Bouwmeestersteegh, Douwe Upkes-
steegh, Koesteegh, Anne Bauckes-
steege, Aene Backerssteegh, Klok-
steeg en Skipkesteeg. Ook liggen
hier vlak in de buurt nog het Jouster
kwartier en het Tuinster Acherom.
Mooi, nu wandelen we naar de over
kant van de Tuunen, lopen door de
Kromme Elleboogsteeg en komen
via de „achterwegh streckende ende
loepende voerbij mijnheer van Ame-
landts hoffbij de Caserne. Vandaar
gaat het naar 't Agterom bij de bok-
kenhang, dan passeren we de Kochel-
schans en komen door „de wijde
steeg over het spinhuis" op Lutke
buren bij Sinte Katarynenpoorte.
De steegjes in deze buurt, de Holke-
steeg, de Heemsensteeg, de Hillema-
steeg en het Keesmakerssteegje laten
we nu maar links liggen om langs de
Noorderkade en de Wabbe Wissie-
straat naar 't Panwerk in 't gewezen
Jacobyner Cloester oftewel het Luy
Leckerlandt te gaan en dat lijkt ons
nu een mooie plaats om deze merk
waardige speurtocht door het oude
en stokoude Lewardum te beëin
digen.
Van harte hopen wij, dat u ons hebt
kunnen volgen - het was een mooie
tocht en we hebben veel gezien!
