HERBERG HET LANDS WELVAREN
KREEG ANDERE BESTEMMING
TAX
EENS VERMAARD
BIJ ALLE BOEREN
EN BUITENLUI
Wij bieden U
24 uur
SERVICE!
3
'T KLEINE KRANTSJE
TEL.22222
Het hoekhuis van de Wirdumerdijk en het Ruiterskwartier heeft een andere bestemming gekregen.
Na vele jaren volgens het opschrift op de ramen een „Rijwiel- en Bromfiets Paradijs" te zijn geweest,
werd het nu een passagekantoor: de vorige week opende de N.V. J.W. van der1 Meulen er haar Reis-
en Passagebureau. Bij deze nieuwe wijziging in de bestemming van dit opvallende pand zullen de ge
dachten van veel hoogbejaarde Leeuwarders zijn teruggegaan naar de tijd, toen hier nog een logement
en stalling was: in de vorige eeuw en misschien zelfs wel in vorige eeuwen is de herberg Het Lands
Welvaren „oppe hoek van 't Rütersketier" bij alle Friese boeren en binnen- en buitenlui bijzonder
bekend geweest.
In het door Wopke Eekhoff in 1843
uitgegeven Wijkboek van Leeuwar
den komt het logement al onder de
naam Het Lands Welvaren voor,
maar we mogen wel aannemen, dat
de herberg er toen, in een hele reeks
van logementen, al vele tientallen
jaren stond.
Het was immers al in 1697, dat de
ruimte aan het Ruiterskwartier, vlak
bij de Wirdumerpoort, als koemarkt
werd ingericht en zoals het inge-
bruiknemen van iedere veemarkt
gepaard gaat met het openen van
een aantal veemarktcafé's, zo zullen
ook hier al heel snel de eerste her
bergen voor de boeren geopend zijn.
HERBERG OP DE HOEK
En wat ligt er meer voor de hand
dan dat er als een van de eerste of
misschien zelfs als dé eerste een
herberg kwam op de hoek van het
Ruiterskwartier en de Wirdumer
dijk? Later stond Het Lands Wel
varen in ieder geval midden in een
hele rij herbergen of logementen,
zoals de hotels naar de gewoonte
van de oude tijd werden genoemd:
pal naast Het Lands Welvaren ston
den aan de Wirdumerdijk het Loge
ment De Wijnberg (nu Grammo-
foonplatenhandel Bij de Put) en het
Logement De Valk (nu het anti
quariaat van De Tille), een paar
panden verder dan Het Lands Wel
varen stonden aan het Ruiterskwar
tier, tussen Wirdumerdijk en Barge-
steeg, de herbergen De Veehandel,
De Zwarte Bles, Het Metalen Kruis,
De Liggende Os, Het Graauw Paard,
dat later het Nieuw Friesch Koffij-
huis zou heten en De Gouden Ros
kam.
VEELZIJDIGE KASTELEIN
Op deze boeiende foto van een oud schilderij zien we de herberg Het Lands Welvaren op de hoek van de Wirdumerdijk en het Ruiterskwartier. Naast Het
Lands Welvaren het Logement de Wijnberg, daarnaast het Logement De Valk. Links de Wirdumerpoort; op de achtergrond de molen, die op de Wirdumer-
poortsdwinger heeft gestaan en die na het slechten van deze dwinger naar de Harlingertrekweg werd verplaatst.
I Krasse veteranen zullen zich mis-
I schien herinneren, dat even na de
eeuwwisseling een zekere Lojenga
de kastelein in Het Lands Welvaren
I was; een veelzijdig man, die behalve
I als tapper ook als veehandelaar en
I als vrachtrijder in de boeken stond.
I Na het aanleggen in 1874 van een
Xeeuwarèen
Wirdumerdijk
nieuwe veemarkt, dicht bij het spoor
station, zijn de café's aan Wirdumer
dijk en Ruiterskwartier, op het hui
dige hotel-koffiehuis Jongsma na,
de een na de ander verdwenen en zo
is ook het oude Lands Welvaren ter
ziele gegaan: het moet omstreeks
1910 zijn geweest, dat het logement
beneden werd verbouwd tot een
sigarenmagazijn, een van de vele
filialen, die de in Wieuwerd ge
boren zeer ondernemende heer S.
Bloemhof in ons land heeft gehad.
Filiaalhouder in deze zaak was, jaren
lang, de heer J. Wouda, die om
streeks 1929 voor zich zelf begon
en daarvoor het pand betrok van de
schoenenhandelaar Greben, precies
aan de overkant van de Wirdumer
dijk.
In de twintiger jaren kwam de voor
malige herberg Het Lands Welvaren
op een vrij spectaculaire manier in
het lokale nieuws, want toen open
de Philippus Kessler op de boven
verdieping de eerste Lunch- en Tea
room voor Leeuwarden; bereikbaar
via een ingang aan de kant van de
Wirdumerdijk.
Het Leeuwarden van die dagen bleek
evenwel nog niet rijp voor een der
gelijke nieuwigheid en zo was het
aardige initiatief van de heer Kessler
tot mislukken gedoemd: na korte
tijd werd de bovenverdieping weer
als woonhuis ingericht.
Na de laatste oorlog werd de siga
renzaak van de heer Bloemhof ge
sloten; eerst kwam toen de heer
Feike Dokter met zijn fietsen in het
pand, later werd het het Rijwiel- en
Bromfiets Paradijs van de heer Piet
Pruis.
En nu is de zaak dan - beneden -
opnieuw grondig gerestaureerd ten
behoeve van een passende entourage
voor Van der Meulens Reis- en Pas
sagekantoor - alleen de kelders, rijk
voorzien van oude tegels en plavui
zen, ademen nog de sfeer van een
lang vervlogen tijd, toen de markt-
bezoekers hier hun „neutsje" dron
ken en hun diligences stalden op de
ruimte, waar nu de Mercurius staat.
Leeuwarder hüsvrouw vindt op rom-
melafdeling vrijdagmarkt Keuls pot
je, dat ze lang, heel lang van alle
kanten bekijkt. Eindelijk wendt ze
zich tot de geduldig afwachtende
verkoopster aan de andere kant van
't uitgestalde spul: „D'is wel een
mooi potsje, maar der zitte gien
oren meer an„Su dat" komt
prompt het alles afdoende ant
woord: „der binne wel meer dingen,
waar gien oren an zitte
■h
Het Lands Welvaren - Logement en Stalling - van de kant van de Beursbrug gezien. De foto dateert van voor 1910:
de Mercuriusfontein is er nog niet, de vigelantes en karren staan nog voor de herberg in de rij. Rechts het kort gele
den afgebroken hotel Amicitia; midden op straat een keppeltsje jonge Leewadders, die nu ver over de zeventig
moeten zijn.
J. Schuhmacher Zn.
SCHRANS 12
LEEUWARDEN
