EMPTE GRACHT doordat hij te dicht langs den kant reed, te water gereden, een voorbijganger heeft den drenkeling op den wal geholpen. later is de fiets opgehaald. hedenmiddag is een knecht van banketbak ker de jong uit de schrans aan de voor streek te water gere den. hij ging kopje on der. een voorbijganger heeft den drenkeling OP den wal geholpen. gisternamiddag onge veer 4 uur geraakte achter het erf van den veehandelaar s. boon stra op kleyenburg een jongetje te water. op het hulpgeroep van eenige kinderen snel den enkele bewoners van het tegenover lig gende schilkampen toe; twee van hen voeren in een bootje naar de 0- verzij, terwijl de der de zich van z'n jas ont deed en zonder aarze len in het wate r sprong om het knaapje te red den. inmiddels was ook een bewoner van de an dere zijde van de vaart hedenmorgen fietste iemand met een matig gangetje op het vliet alhier. doordat onver wacht een handvat van de fiets losliet geraak te de fietser te water, doch werd door om standers spoedig weer OP den wal getrokken, waarna men ook het karretje weer opvisch- te. de man kwam er dus met een nat pak en den schrik nogal goed af. komen opdagen, waar het gelukte, met be hulp van een stok, den drenkeling behouden op het drooge te bren gen. heden trof de familie hoeben aan het zuid- vliet alhier, een ge voelige slag door het onverwacht overlij den van haar 2 1/2 jarig dochtertje theresia. even voor negenen was zij nog met haar zusje buiten aan het spelen geweest. toen het zus je naar school moest, bleef de kleine alleen en begaf zij zich, zoo paarden te water als zij al eens eerder onder toezicht had ge daan, naar de sloot bij haar woning om naar de vischjes te kijken. toen men haar miste, werd in de naburige straten gezocht, doch vruchteloos. men vond de kleine omstreeks elf uur in de sloot. de levensgeesten waren reeds geweken. hedenochtend 10 uur, wilde een bestuurder van een wagen, beladen met keisteenen de ame- landspijp overrijden. dit gelukte niet; de wa gen reed terug en kwam in de gracht terecht. de voerman had het paard tijdig kunnen losmaken. hedenochtend is bij het uitwijken voor een groentekar op den weg naar cambuur een drie wielige transportkar met bestuurder en al in een sloot geraakt. De bestelgoederen, als koffie, thee en boter, waren toen ze opge- vischt waren, niet voor aflevering geschikt. op de vingers van een hand beschonken waterduikers sa we wedde? op een haar na te water t 3£/eine ^Cranteje leeót iedereen Ook de jonge knecht van banket bakker De Jong uit de Schrans kwam na een duik in de gracht weer veilig op de wal: Het plotseling loslaten van een hand vat was er de oorzaak van, dat een fietser kennis moest maken met het water van het Vliet: Ook verderop, bij Kleyenburg, heb ben heel wat stadgenoten ongewild met het water kennisgemaakt en de naam van deze buurtschap zal dan ook niet ontbreken in deze reeks: Een zeer tragisch geval deed zich vervolgens voor bij het Zuidvliet, waar een klein meisje te water raak te en jammerlijk verdronk: Voor bestuurders van handkarren, maar ook voor paardenwagens, zijn de brugpijpen vaak lastige obstakels geweest en hoe vaak zou het niet gebeurd zijn, dat man of paard hun vracht niet bij de hoogte op konden krijgen, waarna de wagen terugrolde en in de gracht verdween? Zo ging het - op de 27e juni - ook met een kar met keistenen, kennelijk een té zware vracht: De volgende dag ploempte er een driewielige transportkar in een sloot bij de Weg naar Cambuur: Dat waren dus zestien gevallen in een paar weken tijds, een onthut send hoog aantal, dat voor die tijd echter stellig niet uitzonderlijk was: maand na maand en jaar na jaar raakten er mensen te water, fietsers en wandelaars en wagens en karren en paarden en honden en wat niet al. Wanneer we ons onderzoekje toe vallig op een ander jaar en op een andere periode hadden gericht, wa ren de cijfers misschien nog frap panter geweest; het hoorde er nu eenmaal bij. Nu komt het zelden meer voor, dat iemand de gracht inrijdt of dat de politie te hulp geroepen wordt voor een drenkeling. In de tien jaar, dat de Brigadier J. Roorda voor de pas opgeheven Waterdienst van de Gemeentepolitie heeft gewerkt, is het nimmer gebeurd, dat hij een drenkeling uit het water hoefde te halen „en" - zo zei hij ons, „de ge vallen van voertuigen, die er in een jaar in het water rijden, kun je tel len op de vingers van één hand". Hoe kan nu dat grote verschil wor den verklaard? Hoe konden in opa's tijd in een jaar tientallen drenkelin gen zijn, terwijl het angstig hulpge schreeuw nu gelukkig haast nooit meer wordt gehoord? Wel, een grote teruggang van het aantal waterslachtoffers is stellig veroorzaakt door het verdwijnen uit het stadsbeeld van het niet gemoto riseerde vervoer: er zijn geen hand karren meer, die niet bij de pijpen opkomen, er zijn geen paarden meer, die met hun wagens op hol kunnen slaan. Verder is het legioen van de be schonken waterduikers vrijwel uit gestorven - vroeger liepen er gere geld figuren niet helemaal waterpas, nu komt het zelden meer voor, dat een duidelijk beschonkene nog op timistisch gebruik maakt van de benenwagen met het risico van het te water raken op de koop toe. Tenslotte is de fietsvaardigheid van de mensen enorm vergroot. Tegen woordig leren de kinderen het fiet sen spelenderwijs; vroeger beteken de het besturen van een fiets voor heel veel mensen een geweldige heksentoer. Door al deze veranderde omstandig heden is het aantal waterslachtoffers aanzienlijk verkleind en met die vermindering van het watergevaar veranderde ook de instelling van de mensen ten opzichte van het water. Want is het niet opvallend, dat het ook nooit meer voorkomt, dat ie mand om een weddenschap de gracht inploempt? En we zouden ze nu nog eens de kost moeten geven, al die ouwe baasjes, die er in hun jonge jaren vrijwillig ingesprongen zijn, de een om een kwartje, de ander om een gulden, een derde om een potsje bier!

Historisch Centrum Leeuwarden

’t Kleine Krantsje, 1964-1997 | 1970 | | pagina 7