HUTTIN6
ÓD
met
vergeten
Frico
eten
5
EEK OF*
DE ULENBURGH IN RIJPERKERK
BOETIEK-BRILLEN
Parfumerie „De Eenhoorn
Nylon Vilttappijt
Vinyl op vilt
f 6.75 per
CONSTERNATIE IN LEEUWARDEN
Blü FIASCO VAN BANK
voor portret
en camera
1 TEL.26297
vind je bij
BRIL-BOETIEK
PLATENPALEIS
f Vileine T^-rcmtóje laeM icdcrccix
A. R. van Dantzig
BB. van Dantzig-Postuma
APOTMEK t«S JkSSISTENTEM
Jan van Scorelstraat 55
Telefoon 22495
VOOR Al. UW SLAAPKAMERS |>cr m2
alle kleuren voorradig f
zware kwaliteit
DIVERSE COUPONS TAPIJT
TERPSTRA MEUBEL EN WONING
STOFFERING
slotmakersstraat 10 tel.27831
in injur inn
MMiw
Het zal zo ongeveer in 1904 geweest
zijn, dat de gemoederen in de stad
danig aan het gisten waren. Geruch
ten gingen rond, dat de grote bank
instelling van de „Gebroeders Gra-
tema" in moeilijkheden zat. Veel
mensen, vooral kleine spaarders,
vertrouwden de zaak niet en namen
al een paar weken lang het zekere
voor het onzekere, door hun depo
sito van de bank te halen. Anderen
evenwel waren zo verblind in de
rijkdom, die de beide „familie's
Gratema" ten toon spreidden, dat
ze de praatjes in de stad als van nul
en gener waarde beschouwden. De
beide familie's gingen door voor
schatrijk. Ze bewoonden magnifieke
huizen, paleizen gelijk. Het ene
stond op de Tweebaksmarkt - nu het
kantoor van de Provinciale Water
staat - naast het prachtige kantoor -
later „De Nederlandsche Bank". Het
andere huis stond op de Voorstreek
het was het Amelands Huis bij de
Amelandsestraat, nu het rusthuis
St. Jozef.
Wie 's avonds het huis op de Twee
baksmarkt voorbij liep, zag door de
verlichte kamers en wijd open over
gordijnen, rijk gemeubileerde ver
trekken, kleine zalen gelijk, de wan
den waren behangen met dure go
belins, wandtapijten met ingewerkte
figuren. Kortom het was allemaal
pracht en praal wat men te zien
kreeg. Deze rijkdom verbijsterde
menigeen en wekte de indruk dat
alles met de bankzaken in orde was.
Maar bedrogen kwamen deze men
sen uit.
DEUR GESLOTEN
Op zekere maandagmorgen bleef de
deur van de Bank gesloten en ook
de blinden voor de ramen.
Al voor het moment van openen,
negen uur, had zich hier een kleine
menigte verzameld, die zeker door
de gesprekken van de zondag ervoor
toch maar hadden besloten hun
geld van de Bank te halen. Al naar
de tijd verstreek groeide het aantal
in spanning wachtende mensen aan.
Onder hen natuurlijk ook veel
nieuwsgierigen. De mensen werden
onrustig, ze zagen in dat de zaak
hier niet in orde was. Ruw werd er
op de deur gebonsd en men trachtte
de blinden voor de ramen te ope
nen. Woorden werden gebezigd, die
men vergeefs zal zoeken in een
woordenboek.
Zo werd het intussen een hele op
loop en de politie moest handelend
optreden daar ook een stelletje
maandag-houders, mensen die 's
maandag's geen lust tot werken
hadden en meestal een flink bor
reltje op hadden, zich aansloten.
Ze waren belust op een relletje.
Toch kon er ook nog wel gelachen
worden. Dat gebeurde bijvoorbeeld
toen een Jood, als altijd vol humor,
zich bij de groep mensen daar op de
Tweebaksmarkt aansloot en bij hoog
en bij laag volhield, dat hij nog de
vorige week 5000 gulden aan de
Bank had afgegeven. Als bewijs
toonde hij z'n zakboekje waarin
dit bedrag was genoteerd en liet het
aan iedereen zien die er belangstel
ling voor had. Hij wond zich nogal
op over zijn strop en gebruikte
woorden en uitdrukkingen die voor
de „Gratema's" niet prettig in de
oren geklonken zouden hebben.
Maar men begreep al gauw dat de
man voor de grap die vijf mille in
z'n opschrijfboekje had gezet; om
standers beweerden dat hij nog geen
vijf gulden waard was....
Nog een ander geval dat op de aan
wezigen indruk maakte: ook de
heer Voormey, die een winkel dreef
in verfwaren in de Sacrementstraat
verscheen ten tonele, een nogal re
volutionair man met een rijke
woordenkeus. Hij stak aldus van
wal: als ik nu geld van die vent
hebben moest dan ging het zo; mijn
geld of twee lijken, jij eerst en dan
ik! Verstandig vond iedereen het,
dat hij eerst z'n tegenstander wou
neerschieten en dan zich zelf, anders
ging de vlieger natuurlijk niet op.
Hoe het ook zij, het bankroet van
„Gratema's Bank" heeft in die jaren
heel wat tongen in beweging ge
bracht en verstoorde wekenlang de
rust in het anders toch zo rustige
Leeuwarden.
J.C. van DAM
De lezers van 't Kleine Krantsje
zouden, wanneer hen gevraagd werd
wie en wat Rembrandt van Rijn was,
ongetwijfeld een juist antwoord ge
ven, want welke Nederlander weet
niet, dat de grootste schilder Rem
brandt was, de zoon van de Leidse
molenaar Harmen van Rijn en Co-
nelia Willemsdochter?
Maar hoeveel lezers zouden een
positief antwoord geven, wanneer
hen gevraagd werd wie Saskia van
Uilenburg was?
Welnu over die vrouw, de vrouw
van de grote meester Rembrandt,
wil ik iets vertellen.
Daar waar al sinds mensenheugenis
de boerderij van de veehouder K.
Boersma aan de Oosterdijk te Rij-
perkerk staat, bevond zich eertijds
het slot „Ulenburch-state". Het
diende als buitenverblijf voor de
familie van de Leeuwarder Raads
heer Mr. Rombertus van Uilenburg,
vader van het meisje, dat in het
leven van Rembrandt zo'n grote rol
zou spelen.
We mogen wel aannemen, dat de
Leeuwarder patriciersdochter veel
gelukkige uren op de Ulenburch-
state heeft doorgebracht en het is
ook waarschijnlijk, dat de grote
meester later wel eens op bezoek
is geweest op de state aan het toen-
Vervolg op pagina 10
GRAFMONUMENTEN
SCHOORSTEENMANTELS
SINDS 1930
TELEFOON 30180 - 29278 - 27866 - 28286
FOTO
LEEUWERIKSTRAAT 1
LEEUWARDEN
's MAANDAGS GESLOTEN
Hippe modellen - grote glazen in alle
kleuren - grappige schubertbrilletjes -
sportieve playbrillen
GROOT SCHAVERNEK 1
LEEUWARDEN - Tel. 23576
Voorstreek 3
Voorstreek 3 - tel. 33044
SPECIAALZAAK IN
Pioneer - Sanyo - Kef
Sony - Philips - Svenska
Goldring - Armstrong
Lenco - Cosmo - Grace
