NIEMAND ZAG ER WAT IN
HUTTIN 6
0
D ENAULT
I] OSIER
Voor koop en verkoop van uw woonhuis
F. POPMA Lzit
Radio Riemersma
5
>000000000-
voor portret
en camera
Chtejlfafuis
VOOR
NAAR
SPANJAARDSLAAN 162 - LEEUWARDEN
TELEFOON 05100- 20043
makelaarskantoor
de introductie van de loopfiets
1 TEL.26297
LEZERS KLOMMEN IN DE PEN
STADSNIEUWS
VAN VROEGER
q-)Vooj;
VK'0S>ocv.
t 3i/eine ^.rantóje leeat iedereen
I
I
I
I
I
I
I
I
I
HARLINGERSINGEL 23. HOEK HARLINGERSTR.WEG - LEEUWARDEN
TELEFOON 05100-21480 MAKELAAR ONR. GOEDEREN LID N.B.M.
Toen de Fransman De Sivrac aan het einde van de achttiende eeuw zijn loopfiets in Parijs demon
streerde, was er niemand die toekomst in deze célérifère zag, al liep men dan te hoop om dit logge
wonder op twee wielen in werking te zien. Ook de verbeterde loopfiets, waar de Duitse houtvester
Von Drais in 1816 mee op de weg kwam, wekte wantrouwen, al was zijn 25 kilo wegende draisine
dan bestuurbaar. Er werd echter al serieus naar gekeken en Von Drais beleefde het genoegen dat de
groothertog van Baden hem de titel „Professor der Mechanik" verleende. Verdere erkenning kreeg
zijn vinding niet, al reisde hij stad en land af - tot in Amerika - en hij stierf tenslotte vergeten en in
bittere armoede.
Toch kan men niet zeggen dat zijn
loopfiets onopgemerkt was geble
ven; in verschillende landen werd
de draisine nagebouwd, beproefd en
verbeterd. In de Angelsaksische lan
den vond men er zelfs een nieuwe
naam voor en wel hobby-horse of
dandy-horse, hiermee tevens aange
vend dat men deze voorloper van de
fiets als een soort speelgoed voor
gefortuneerde jongelui beschouwde.
Het begin was er echter en overal
knutselden inventieve mensen aan
deze loopmachine. Daardoor wer
den aanzienlijke verbeteringen tot
stand gebracht. Men probeerde het
met hefbomen die met armen of
benen moesten worden bewogen.
Toen kwam de Schotse smid Mac
Millam met trappers op de achteras:
een vinding die door Fischer uit het
Duitse Oberndorf op het voorwiel
werd toegepast. Tot Ernest Michaux,
de zoon van een Parijse wagenma
ker, deze vinding verder verbeterde
en bij eenaangepaste machine bruik
baar maakte; de velocipède was
geboren. Deze trapfiets kreeg de
nodige aandacht en maakte zelfs
opgang vooral als middel tot sport
beoefening. Maar evenals Von Drais
wist ook de familie Michaux geen
vruchten van de vinding te plukken.
EXPERIMENTEN
Men bleef experimenteren: met
driewielers in vele soorten omdat
die steviger op de weg lagen, met
hefbomen, met grote en kleine wie
len, met een ketting, met remsyste-
men, met luchtbanden zelfs, tot de
Engelsman Starley in de tachtiger
jaren van de vorige eeuw zijn safety
construeerde; een veiligheidsfiets en
dat sprak wel aan, want fietsen op
de hoge bi, die toen erg in trek was,
vroeg veel behendigheid en acroba
tische toeren van de berijder. Starley
maakte een fiets met twee gelijke
wielen, bracht het zadel meer naar
achteren en zorgde voor krachtover
brenging door middel van een ket
ting.
Toen daarbij de Ierse veearts Dun-
lop de luchtband bruikbaar wist te
maken, was de opmars van de fiets
niet meer te stuiten. Van middel tot
sportief vermaak werd de velocipède
tot gebruiksfiets. Het verhaaltje is
gauw verteld, maar er ligt een perio
de van ongeveer honderd jaar van
experimenteren tussen, met heel
wat merkwaardige en curieuze mo
dellen als resultaat. Op het principe
van Starley's veiligheidsfiets berust
onze hedendaagse fiets. Oppervlak
kig gezien lijkt er na Starley niet
zoveel meer veranderd te zijn, maar
dat is niet waar. Wel waar is dat het
hoofdprincipe tot nu toe niet kon
worden verbeterd, maar dat zegt
niet alles. Er is bijzonder hard ge
werkt aan de verbetering en per
fectionering van de fiets. Het accent
lag soms hier, soms daar. De resul
taten van de experimenten waren
niet altijd bruikbaat. Wat bruikbaar
was, werd toegepast en zo werd de
fiets geleidelijk aan tot een bijzon
der zorgvuldig uitgebalanceerd tech
nisch produkt dat een hoge graad
van volmaaktheid heeft bereikt en
dat dankzij vele en vele experimen
ten en vele merkwaardige fietsen
die soms in enkele exemplaren in
de handel kwamen, soms alleen maar
binnen de muren van een werkplaats
bleven.
NIET SPECTACULAIR
Nog steeds wordt aan de ontwikke
ling van de fiets gewerkt en niet
zonder resultaat al zijn de nieuwe
toepassingen niet altijd spectaculair
en krijgen daardoor meestal niet de
aandacht die zij verdienen. Wie een
aantal fietsen uit verschillende perio
den naast elkaar zet, zal echter spoe
dig merken dat er wel degelijk veel
is veranderd en wie deze fietsen dan
eens gaat berijden zal direct toe
geven dat de fiets van nu anders is,
beter berijdbaar, beter bestuurbaar
en in alle opzichten aantrekkelijker.
Hoe de fiets van de toekomst er uit
zal zien is moeilijk te zeggen. Of een
GRAFMONUMENTEN
SCHOORSTEENMANTELS
M IliUCW SMUHOVWIM
SINDS 1930
TELEFOON 30180 - 29278 - 27866 - 28286
l
FOTO
LEEUWERIKSTRAAT 1
Vervolg van pagina 4
enz." Hij heeft gewoond op het
Cambuursterpad.
Den Haag T. Lafèbre-Terpstra
Onze hartelijke dank voor de
bijzonder aardige foto's waarvan
we er graag enkele hierbij afdruk
ken. Veel oudere Leeuwarders
zullen er wel verschillende be
kende sigarenmakers-met-mooie-
bijnamen op herkennen, dachten
wij zo.
Red. 't Kl.Kr.
revolutionaire ontwikkeling aan
staande is, valt te betwijfelen. Die
revolutionaire ontwikkeling heeft
zich echter wel voltrokken en is nog
gaande met betrekking tot het ge
bruik van de fiets. De profeten die
in de eerste jaren na de Tweede
Wereldoorlog verkondigden dat de
fiets wel gauw tot het verleden zou
behoren, hebben ongelijk gekregen.
De fiets is springlevend en wordt
meer gebruikt dan ooit. Nooit wer
den - en dat geldt voor vrijwel ieder
land ter wereld en zeker voor een
klassiek fietsland als Nederland -
zoveel fietsen verkocht als dc laatste
jaren, nooit waren er op de wereld
en in Nederland zoveel fietsers als
Gisteravond struikelde een paard,
waarop een man zat, bij het brugje
aan het Camstraburen alhier tenge
volge van den slechten weg.
Een melktapper, die den ruiter wil
de laten passeeren en daarvoor aan
den kant van dc langs die weg
lopende sloot was gaan staan, kwam
onder het paard terecht.
Gelukkig viel dc berijder op den
weg en het paard op de voeten van
den melkboer, waardoor deze geen
noemenswaardig letsel kreeg.
Zijn emmers, gevuld met ongeveer
30 liter melk, rolden echter in de
sloot.
Het is eigenlijk te verwonderen, dat
op dien weg en vooral op het Cam
straburen, niet meer ongelukken
gebeuren.
Vele malen toch liggen des avonds
over den slecht bestraten, soms
versperden weg, planken die van de
aldaar staande pakhuizen naar de
in de Dokkumer Ee liggende sche
pen voeren, waardoor de voetgan
gers steeds in het gevaar verkeerden
te struikelen.
(1907)
LEEUWARDEN
's MAANDAGS GESLOTEN
Grootste keus in
T.V.'s, RADIO'S, RADIOMEUBELEN
EN TRANSISTORRADIO'S.
Met 1 jaar garantie en volledige gratis service
Alle merken
Bij de Put boek Sacrementstraai
Telefoon 33125 en 23172
QOQODBggQWOQC
