Uit de stads- en dorps
kroniek van Dr. W
STADSNIEUWS
VAN VROEGER
mï C«fV~'jC~ M.EW^ O 1/ÖATJ tll^l TE PITTSBURG IN DE VEREENIGDE STATEN IS EE>
K A. y fri/v«^>4^ f|a SCHUWELIJK ONGELUK VOORGEVALLEN BIJ DE B
«X^rCKO HPT Rl fl M KWa SCHING VAN EEN BRAND OP EEN PETROLEUMT.
MÉLJ^'J^ss^L ."J1 TERREIN. ER WAS IN EEN VAN DE TANKS BRAND
j"H GEBROKEN EN DE BRANDWEERLIEDEN WAREN OP
AJF-
US-
>JK-
riT-
EN
ANDERE 1ANK GEKLOMMEN, VANWAAR ZIJ HEI VUUR
BESTREDEN. PLOTSELING BRAK EEN LADDER MET VIJF
SPUITGASTEN EN TWEE VOORLIEDEN IN DE VAN BOVEN
OPEN PETROLEUMTANK, WAARIN ZIJ VERDRONKEN.
VERSCHEIDEN VAN HUN MAKKERS, DIE NOG TRACHT
TEN HEN TE REDDEN, LIEPEN ERNSTIGE BRANDWON-
DEN °P (1924)
DE STOKERIJ
was een huis aan de Gedempte
Keizersgracht, vlak bij de Nieuwe
Oosterstraat. Het had een gevelsteen
in de voorgevel met de afbeelding
van een retort en het jaartal Anno
1647 - hier zal eens een jenever
stokerij zijn geweest. Het huis be
staat nog steeds en ook de gevel
steen is er nog.
DE BOTERHOEK
heette in vroeger tijden Butterhorne
en wordt door echte ouwe Leewad-
ders nu nog wel de Vette Hoeke
genoemd. Eens stonden hier enkele
koemelkerijen en veestallen, waar
men zuivel vervaardigde. Door het
aanbouwen van verscheidene wo
ningen groeide de Butterhorne na
De bewaard gebleven gevelsteen van
het huis De Stokerij.
1661 uit tot een volkrijke buurt,
die later vooral een grote bekend
heid kreeg als een centrum van
logementen voor „reisende bede-
laers en vreemde vagebonden".
DE STER
is een café geweest in de Kleine
Kerkstraat. In een krant van 1897
zagen we een advertentie van De
Ster - toen woonde er een weduwe
Sanders' in.
DE
TJERK HIDDESSTRAAT
is genoemd naar de luitenant admi
raal van Friesland, Tjerk Hiddes de
Vries, geboren in 1622 te Sexbie-
rum en overleden in 1666 aan een
ernstige verwonding, die hij had
opgelopen in de Tweedaagse Zee
slag. Tjerk Hiddes de Vries is be
graven in de Grote Kerk in Har
lingen.
Vooral in de tocht naar de Sont
(1658-1659") en in de Tweede En
gelse Oorlog (1665-1666) heeft
Tjerk Hiddes roem verworven.
HET BOSCH
noemden onze voorouders een paar
woningen, die in het begin van de
achttiende eeuw gebouwd waren
achter de Dienaarstrans boven op
de stadswal bij de gevangenis. Het
hoekhuis van de Keizersgracht en
de Gedempte Keizersgracht droeg
nog lang de naam van Het Huis in
het Bosch. Het ligt voor de hand,
dat deze naam is ontstaan door een
overvloedige beplanting van de
stadswal. Na 1845 zijn de woningen
van de Dienaarstrans en het Bosch
afgebroken, om plaats te maken
voor een uitbreiding van het Huis
van Bewaring.
DE DRIFT
was een buurtje bij de Groeneweg
en het Toemooiveld, vlak bij een
van de vroegere Joodse begraaf
plaatsen in deze buurt. Er is nu niets
meer over van de huizen, die eertijds
aan de Drift hebben gestaan.
DE ZAADZAAYER
heette een huis aan de zuidzijde
van de nog niet verbrede Peper
straat, waarin verschillende drukkers
en uitgevers hebben gewoond. Het
is dus kennelijk geestelijk zaad ge
weest, dat hier werd uitgezaaid.
1788 8 Maart
De verjaardag van Prins Willem
V gevierd met het lossen van het
geschut, 6 maal op de stadswal
len te Leeuwarden, parade te 1
uur en illuminatie van vele hui
zen o.a. de stadsschuttersdoele,
de sociëteit bij J. IJsenbeek en
het koffiehuis bij P. Algra op
den hoek van den Wirdumerdijk.
Ook in de omliggende dorpen
wapperen vlaggen van den toren
en worden de klokken geluid.
Te Franeker houden de profes
soren een vroolijken maaltijd in
desenaatskamer en de voorzaal
der academie was 's avonds ge-
illimineerd. Toch waren strenge
publicaties gedaan tegen rust-
verstoorende bewegingen.
Verschenen: Lof en beloften der
Joden in deeze booze dagen in
de Zeven Provintien tot aan de
einden der aarde, door J. Meci-
ma te Harlingen.
1788 1 April
Het nachtschip van Leeuwarden
op Harlingen begint weer te
varen. Verpacht de vrije konijne-
jacht op Schiermonnikoog voor
5 jaar met een boerderij groot
60 pondematen deels omdijkt,
gebruikt bij wijlen Schelte Zaa-
kes, inlichtingen bij drossaard
Wiaerda.
1788 12 April
Besnijdenis in de Synagoge te
Leeuwarden der drie drieling-
zonen van Samuel Nathans Turk.
1788 28 April
Ter verantwoording geroepen Al-
bertus Lycklama a Nijeholt,
vroeger te Bolsward, die zich
als luitenant der vrijwillige schut
terij, trots het placcaat van 4
Sept. 1787, gevoegd heeft bij
de oproerige manschappen te
Franeker en zich met een de
tachement vrijcorporisten, onder
commando van Bernardus Jel-
gerhuis te Franeker naar de Lem
mer en dit 13 Sept. 1787 bezette,
toen naar Sloten ging, waar hij
de bruggen liet ophalen, de stads
poorten en boomen sluiten, zich
meester maakte van 11 stukken
kanon op den Wal en deze
transporteerde naar de Lemmer.
Verder had hij 25 Sept. 1787 in
de Lemmer van den collecteur
Cornelis Witteveen geld geëischt
en 2838 car. gl. gekregen.
1788 15 Dec.
Overleden aan een borstkwaal
Mr. Petrus Brandsma, Raad or-
dinaris van Friesland, oud 37
jaar en 2 maanden.
1789 7 Jan.
Te koop de herberg het Schip
persgezelschap aan den Zuidkant
van de Noorderhaven, bewesten
de Vischmarkt te Harlingen.
1789 15 Febr.
Verkocht bij den boekhandelaar
P. Brantsma te Leeuwarden in
de Groote Hoogstraat een elec-
triseermachine en een zeldzaam
luchtkanon.
1789 10 Maart
In de Bollemansteeg ten ster-
huize van Jr. W. Baron thoe
Schwartzenberg en H. grietman
van Wonseradeel, verkoop van
zijn bibliotheek, kaarten, pren
ten, medailles en rariteiten.
DOOR HET IJS GEZAKT
Gistermiddag is het zoontje van
Spindelaar door het ijs bij de Noor-
derbrug gezakt, op een plaats waar
de gemeentelijke badinrichting het
warme water loost. Een voorbij
ganger heeft den jongen gered.
(1924)
SCHOONHEID IN VROEGER EEUWEN STAVEREN
