SKÜNEKOOPMAN HIETTE LUB
EEN GEVAARLIJKE NAAM
VOLKSFEEST OP T ZAAILAND
Voor de rechter
5
Ode aan Leeuwarden
Knap stukje
vakwerk
must op nij
t T^leine ^ICrantóje leeot iedereen
DE GELDWAGEN
DIT IS EEN AARDIGE HERINNERING AAN DE VOLKSFEESTEN, DIE IN VROEGER JAREN GEHOUDEN WERDEN OP HET
WILHELMINAPLEIN, OFWEL HET ZAAILAND, ZOALS DE LEEUWARDERS MET EEN ONUITROEIBARE HARDNEKKIGHEID
DIT PLEIN PLEGEN TE NOEMEN. DE FOTO IS IN 1907 GEMAAKT EN IN ACTIE ZIEN WE DE JONGEMAN, DIE TOEN DE
EERSTE PRIJS VERWIERF, NIKS MEER OF MINDER DAN EEN NIKKELEN HORLOGE PLUS KETTING! DIE GELUKKIGE
WINNAAR WAS SIETZE KEUNINGJ LATER EEN BEKENDE STADGENOOT, WANT HIJ IS PARTICULIER CHAUFFEUR GE
WEEST EN HEEFT JAREN EEN TAXIBEDRIJF AAN DE BLEEKLAAN GEHAD. DE OPGAVE IS DUIDELIJK: SIETZE MOET
OVER EEN WANKELE WIPPLANK FIETSEN EN DAARBIJ DE HOGE HOED OP HET HOOFD EN DE GOUDSE PIJP HEEL-
HOUDEN. KENNELIJK IS HEM DAT BETER AFGEGAAN DAN ZIJN CONCURRENTEN, DIE WE OP DE ACHTERGROND
ZIEN WACHTEN OP HUN BEURT.
Hij had er geen gepantserde auto
voor noodig, maar toch - die Zater
dag van 1 September gebruikte hij
een auto van zijn patroon om even
zijn geld, zijn weekloon, weg te
brengen naar het huis zijner be
woning. Dies rit werd hem nood
lottig. Reeds op de hoek van de
Peperstraat hield de politie .hem
aan, omdat hij geen richting aangaf?
Neen, iets dat evenzeer strafbaar
is. Hij had wel de richtingwijzer
uitstaan, maar reed niet de koers
uit, die deze aangaf. Dat is mislei
ding, dat is ook strafbaar en toen - o
noodlot! - werd hem gevraagd naar
zijn rijbewijs. Vergeten? Neen, nu
moest het hooge woord er wel uit:
hij had zelf niet eens zoo'n papiertje,
dat hem rijbevoegdheid gaf en dat
doen „alsof' was nog veel erger
misleiding. Voor deze laatste over
treding wordt aan B. B. alhier op
gelegd f 12 boete of 10 d. h. en
voor de eerste 3 boete of 3 d. h.
(1934)
Ut is altyd un mooi gesicht anderen
werken te sien. Soa an'e straat of
in'e werkplaats. Aldereerst kanne
jou der un soad fan lere.
Hewwe jou de touslager nog wel us
bezig sien bij de Oldehove? Hij is de
man dy syn werk foaruut gaat as
hijself achteruut gaat. Kanne niet
feul meensen fan hun werk sêge.
Wel us roken hoe 't ut rookt as un
peerd un hoefyzer onder krijt?
Daarfoor musten je bij Sterk weze
op ut Hoeksterpad. Machtig daar
foar de deur fan'e smidderij. Dan
kanne je je indenke dat de ouwe
Gryken hun de god fan ut fuur as
un smid foorstelden.
Dan de kleermaker op syn tafel.
Raar gesicht foar un freemde. Un
man dy't boven op un tafel sit syn
werk te doen... De houtdraaier (Be-
gynestraatj, de sadelmaker (Dok
kumerstraat), allemaal hew ik se
bezig sien. Arty sten in hun fak. En
fergeet dan foaral de skilder-letter
setter niet. Dat is kunstwerk. Met
sukke fyne peseeltsjes dy mooie
dunne streekjes witte ferf op su'n
ruut sette, precies by de krytlijntsjes
langs. De rechterpols op un soart
anwysstok met een knop fan filt,
krekt hast as meester op skoal had.
Wij jonges fonnen ut temeensen
kunstenaarswerk. Mar ut mooiste
was 't as 't met gouden letterkes
must. Dan streek ut fyne peseeltsje
un plakmiddel tussen de krytstreek-
jes en dan kwam ut echte bladgoud
uut un boekje, dat wudde al blazen
de weg op'e ruut plakt en dan
foarsichtig bijsneden. Gewoan an'e
butenkant fan ut glas. Want as so'n
dikkeraasje an'e binnenkant must
dan hadde dy man alles oek nog in
spygelskrift der öpsette mutten!
Toch was der één winkel waar dy
gouden letterkes an'e binnenkant
stonnen. Mar dat is un ferhaal op
hemsels:
Op un saterdagmorgen om twaalf
uur kwammen wij uut 'e Keizers-
grachtskoal fan meester K. Fokke-
ma, waar doe oek meester A. Woud
man (Steynstraat) en meester H. Y.
de Jong (Emmakade) an ferbonnen
waren. Ut was een opleidingskop-
skoal. Uut'e sevende konnen je (na
examenna de H.B.S. en ut Gym,
uut'e achtste na de Kweek. Mar nou
ut ferhaal:
Wij lypen deur de Korfmakersstraat
en stakken de pyp bij de Doelen
over, want an'e overkant saggen
we so'n skilder bezig. Bij Lub, de
skunewinkel. Wij troffen ut: ut was
diskeer goudwerk. Met flinke hoofd
letters niks anders as W. Lub. netsjes
en beskaafd. Gyn overdreven tyre-
In het hart der Friese wellen
Vaak met natte klei doorboord
Kan een heimwee mij doen kwellen
Naar de plek van mijn geboort'.
Naar die stad waar rust en vrede
In bekoring samengaan
Naar mijn jeugd van lang geleden
Met zijn lach en met zijn traan.
Wat een Venetiaansche grachten
Wat een pracht kanselarij
Wat een veemarkt, wat een vachten
Wat een koeien op een rij.
Wie kan op zo'n stad niet bogen
Waar nog oude gebouwen zijn
Waar Us Heit staat onbewogen
Op dat statige Hofplein.
Dan die kermis in die dagen
Op dat Zaailandse tracé
De famkes met gekapte haren
Carousselden met je mee.
Jongens in de kracht van 't leven
Waren nimmer uitgeput
Ramden, in de kunst bedreven
Onverpoosd „Het Hoofd van Jut".
Ook de sex werd niet ontlopen
't Studeren was hij langzaam moe
Er stond een wereld voor hem open
Hij maakt zijn eerste „rendez vous".
Toch kwam Leeuwarden zwak naar voren
Men joeg niet naar publiciteit
Maar dat Mata Hari er is geboren
Werd heel de wereld door verspreid.
Welaan, zo'n stad moet U behagen
Met zo'n karakteristieke geest
Met nog respect voor „oud van dagen"
Als men maar Schoustra's krantsje leest.
Helaas,'mijn teerling is geworpen
'k Heb vele plaatsen dan gediend
Maar van al de steden en de dorpen
Blijft Leeuwarden mijn grootste vriend.
Amsterdam, juli 1972
L H. VAN DAM
lantijntsjes of soa, want dat ut un
skunesaak was konnen je in'e eta
lage wel sien. De man was met'e
B an'e gang. Opplakke, uutsnije,
klaar. Hij kwam fan syn trapke af,
wreef 'm even in'e hannen en sei
teugen oans of teugen hemself:
„Soa, dat staat".
„En mooi", dochten wij derachter-
an. Nerges buten ut lijntsje, fol-
komen recht met suvere boogjes.
Oek wij hadden un gefoel fan fol-
doening...
Sundagsmorges kwam ik alleenig
derbijlangs. Even keek ik er fan
op syde na. En ik weet nog best, dat
ik op utselde moment woest wudde:
Saterdagsavus seker hadden fanda-
len ut noadig fonnen de twee mooije
boogjes fan 'e B fut te krassen, soa-
dat der allenig un staand en un
liggend streekje fan overbleven wa
ren. Wat der doe nog ston sal ik
mar niet sêge. Ik had oek feul meer
de smoar in om ut bedurven kunst
werkje, dat iksels ommers had met-
holpen klaar te kyken as om wat
der an tekst overbleven was. Ik
hoefde der helemaal niet om te
lachen. Fon ut allenig mar gemeen...
Maandagsmorgus froeg doe'k na
skoal gong, ston de skilder weer op
syn trapke. Hij krabde alles fut.
's Middags ston ut der weer, krekt
soa mooi as eerst, mar nou an'e
binnenkant fan 't ruut.
Meskyn staat ut der nog wel. Fan
binnen slyt ut soa gau niet, nou?
Zwiggelte L. MONDERMAN
