EEN
LIEFHEBBERIJ
5
VERTELD AAN FENNO SCHOUSTRA
EKEN BOEKEN BOEKEN BOEKEN BOEKEN BOEK
EN BOEKEN BOEKEN BOEKEN BOEKEN BOEKEN
BOEKEN BOEKEN BOEKEN BOEKEN BOEKEN BO
EKEN BOEKEN BOEKEN BOEKEN BOEKEN BOEK
BOEKEN BOEKEN BOEKEN BOEKEN BOEKEN BO
EKEN BOEKEN BOEKEN BOEKEN BOEKEN BOEK
EN BOEKEN BOEKEN BOEKEN BOEKEN BOEKEN
BOEKEN BOEKEN BOEKEN BOEKEN BOEKEN BO
t 3£leine 3^.rantaje leeót iedereen
één in 't Werkmanslust. Ik sal't
nooit vegete, de vrouw oek an't
werk en toen die meensen de boe
ken weer hadden, binne se emi-
greerd en we hewwe er nooit een
cent voor sien. Daar hadden we ons
nou doad voor werkt, hele nachten
lang.
Dat he'k trouwes wel vaker had,
da'k an 't boekbienen was en hele
maal de tied vegat. Ik hew es deur-
werkt en deurwerkt, tot ik buten de
vogels fluiten hoorde. Wonderlijk,
dacht ik toen nog, singe die beesten
's nachts? Mar toen 'k 't gedien open
skoof, was 't licht en saten we inne
volgende morgen! Oek dat komt
gewoan deur de liefde voor 't vak
en al vediene je dan oek niks, ik
mag 't toch graag doen, want je
niake vanself oek een soad leuke
dingen met.
Nou hew ik wel es docht, dat ik wat
mensekennis had, want achter sun
kraampke oppe merk, vrijdags op 't
Saailand, saterdags oppe Nijeburen
doen je een hoop op, mar nou weet
ik het hoor: je salie de meensen
nooit kennen lere. Kiek es, nou
vekoop ik de Vaderlandse Gezichten
met al die gravures, inne boekwin
kel negen en veertig vieftig, bij mij
vijf en twintig gulden. Daar he'k al
patijen van vekocht. Mar nou he'k
oek es een paar sloopt, al he'k daar
een hekel an, want een boekevenie-
ler bin'k beslist niet en nou vekoop
ik die ouwe gravures voor een riks
het stuk. En nou he'k 't al twee
keer beleefd, dat een man tien van
die gravures kocht. Da's oek vijf en
twintig gulden, dus ik seg: beste
man, dan kanne je toch beter 't
hele boek kope, binne je toch veul
voordeliger uut. Maar nee hoor, se
suden en se musten die tien losse
gravures hewwe en niet dat hele
boek, dus wat dat betreft begriep
je er oek nooit wat van.
Oek van 't risseltaat oppe merk
kanne je gien sinnig woard segge;
soms is 't vrijdags beter dan sater
dags, mar soms is 't oek andesom.
En 't weer maakt oek niet alles uut,
want vaak is't regenachtig en dan
wudt het evensegoed nog wel goed.
Mar ja, ik hoef op sun dag oek mar
één groate enceclopedie te verko
pen en 't is klaar.
Soms hoor je nog wel es van meen
sen, die segge die de Ruiter is gek,
want nou vekoopt ie mie toch even
een boek voor sowat niks. Mar die
lui begriepe niet, dat je sommige
boeken eindelijk wel es kwiet wille.
Want elke keer, da'k met een boek
terugkom vanne merk wudt het
duurder, dat snap je wel, want daar
gaan de onkosten in sitten. Kanne je
uutrekene, dat een boek onbetaal
baar wudt, wanneer 't hier na tien
jaar nog altied in 't pakhuus leit.
Ja jong, is dat nou niet vreemd, dat
't gewoane pebliek daar helemaal
gien idee van het? Van die hoge
onkosten? Eén sun dag oppe merk
en de onkosten salie aardig naar de
honderd gulden lope. Mar ja, je
mutte het mar so bekieke, dat het
een hele liefhebberij voor mie is.
As se mie dat afnimme suden, suu'k
gauw doad weze. Mar je kan 't
gelove of niet, ik vedien er gien
cent met...
EEN LIEFHEBBERIJ
Tja, geboren en getogen Leeuwar
der, wat mu'k daarvan segge? Ik
bin eigelijk geboren in 't Bildt, mar
mien ouwelui waren Leewadders
en toen 'k zes was, binne we weer
naar Leewadden gaan. Dat mut dus
in '24 weest hewwe.
Toen 'k veertien was kocht ik mien
eerste boeken, de Drie Musketiers
en dat spul. Bij Zondervan, die toen
nog inne Sacrementstraat woande
en niet te vegeten bij Vrouw Roor-
da inne Kleine Kerkstraat. Dat
meens loofde in spoken en dan riep
se mie achter inne kamer, waar se
dan krek weer een spook sien had.
In dieselde tied ston ik trouwes oek
al met boeken oppe merk, mar dat
waren dan boeken van Max. Max
Reitsma, soan van ouwe Reitsma,
een héél apart mantsje, die tegen
over de Synagoge inne Sacrement
straat een boekwinkeltsje had.
Tieme, pas even op, zei Max dan,
ik mut even pisse, mar dat was niet
waar - hij kneep er alleen even
tussenuut om een hassebasje. Hest
wat vekocht? vroeg ie as ie terug
kwam. Ja, voor seven stüvers. Mooi
jong, sei ie dan.
Self kwam ik bij de iezerhandel van
Miedema terecht. As een hondsje
voor de karre trekke, sware iezeren
buizen oppe nek en in stoffige pak-
huzen werke, dus geen stüver weerd
vanself.
Op mien zestiende kwam ik met
mien eigen boeken oppe merk, mar
later bin 'k evensogoed weer bij die
iezerhandel komen, want ja, wat
musten je. Het was met die boeken
vanself altied armoe lije, want dit
kan 'k je wel vetelle, riek salie je
der niet van wudde.
Nou kon dat bij ons oek moeilijk
want we hadden acht kienders, dus
dan wete je het wel en su as ik werk
kan het eigenlijk oek niet, mar ja,
dat is nou één keer de liefde voor
't vak, dat is mien sjovenisme, ik
wil mooiere boeken oppe merk
hewwe as een ander, dus ik bien se
self in om maar met mooi spul te
kommen.
Dat boekbienen he'k leerd van Germ
Giezen en van Kees Hanja, tja, die
ging deur voor kommenist, mar
nou hew ik in mien leven nog nooit
een fijner meens metmaakt as die
Kees Hanja. Mooi, mar reken nou
es even uut: ik mag graag een ouwe
biebel opknappe; nou leit die wat
uutmekaar met een soad losse blad-
sieden, dan sitte er somar vieftig
uren werk in en een normale vak
man vedient meer as een tientje,
dan sitte je dus al boven de vijf
honderd gulden, mar ik krij niet
meer dan tweehonderd voor so'n
ding, dan mu 'k er soms nog koper
bijmake oek en vijf en twintig
gulden kost een stukje leer somar.
Kanne je nagaan dus. En dan de
Wildwesten: twee kwatsjes het stuk.
Kanne je met de klomp wel anvoele,
dat daar oek gien winst in zit.
Toen we inne Slotmakersstraat self
nog een winkeltsje hadden, he'k es
een hele bibleteek inbonnen voor