DE OMROEPER IN OUDE TIJI
BRILLANT
GRAMMOFOON
PLATEN
Dekens voor
uw gasten
VAN
GOEDKOOP
TOT DUUR
ZILWO
ROLF-JUWELIER
LEEUWARDEN
Grote sortering
GROTERE KEUS
VINDT U NERGENS!
Verlovingsringen
Gouden sieraden
Zilveren artikelen
Friesland's goedkope
BRILLENDOKTER
20 pet korting op monturen
Ziekenfonds leverancier
1 UfrftFfap
Juwelier - horloger
opticien
O/d Kelders 28 - Leeuwarden
Telefoon 23504
Bij het politiebureau
weet U wel!
Voorstreek 88 - Tel. 50587
Nieuwestad 39 - Tel. 26337
Leeuwarden
Nieuwestad 162
lood snuif af te wegen, en de oude
keukenmeid, die voor de toonbank
in haar knipje frommelde om het
vereischte getal duiten te zoeken,
braken, alsbijwederzijdsch akkoord,
haar handel voor een oogenblik af
en bleven met uitgerekten hals staan
luisteren: - de sleeper, die voor het
wijnhuis aan den hoek zijn halfje
kocht, toefde met den roemer aan
de lippen te brengen, uit vrees dat
het klokken van den jenever hem
een woord zou doen missen; - overal
Oudtijds, en voor het bestaan der
nieuwsbladen, was de omroeper
zeker een der onontbeerlijkste stads-
beambten, en zijne verschijning op
's heeren straten bragt bij het pu
bliek geen minderen indruk te weeg,
dan die van den befaamden Jan
Claaszen of den liedjeszanger met
het nieuw beschilderd bord; ja, de
klank, die hij deed hooren, lokte
meer nieuwsgierigen dan de muzijk
van den rondwandelenden orgelman.
O! het was schoon, hem te zien,
zoo als hij, in zijn deftig gewaad,
waar het stadswapen op prijkte,
met het koperen bekken achteloos
aan den linkerarm gehangen, het
bekken, dat door vorm en glans
den beroemden helm van Mambruno
in het geheugen terug riep, en met
den metalen stok, hem meerder
waard dan een veldheerstaf, in de
rechterhand, de straten afliep, altijd
vergezeld van een bont en talrijk
gevolg, dat, wel is waar, niet door
achtbaarheid en kleederpracht uit
blonk, maar welks gewone straat
jongensbaldadigheid verdween en
zich oploste in eerbied en bewonde
ring voor den achtbaren man, wiens
voetstappen het drukte. Op eiken
kruisweg, bij elke sluis of dwars-
gracht, stond de gewichtige perso-
naadje stil, hij liet den ernsthaftigen
blik om zich heen weiden, langzaam
hief hij het koperen armschild op;
en het metaal, op het metaal her-
klinkende, verkondigde zijne tegen
woordigheid en riep de aandacht
der vrome burgers in op de woor
den, die hij spreken zoude.
uit voor- en pothuizen, uit kelder
en zoldervensters kwamen hoofden
en aangezichten te voorschijn; ter
wijl, in diepe stilte en gespannen
verwachting, elk de ooren spitste
om de orakeltaal des gewichtigen
mens te vernemen.
Eindelijk, wanneer deze den kring,
waarvan hij het middelpunt vormde,
genoegzaam zag aangegroeid, open
de hij den mond: en met een lang
zame, slepende, eentoonige, maar
toch luide en verstaanbare stem,
gelaten, liet hij den linkerarm zak
ken, stapte met groote schreden
dwars door den terugwijkenden en
zich verspreidenden volkshoop heen,
en begaf zich, van een nieuwen
zwerm omstuwd, weder verder, om
op eenvolgenden viersprong zijn
litanye te herhalen.
Die aankondigingen, op last des
Bestuurs, der Admiraliteiten, der
Compagniën, der Gilden enz. ge-
ontvouwde hij het doel zijner zen
ding.
Soms was het een publicatie der
achtbare Magistraat; en dan, helaas!
was het niet zelden bedroevend om
te aanschouwen, hoe de meesten
der toehoorders, die het toeval hier
verzameld had, het hoofd weer om
wendden, hun bedrijf en bezigheden
hervattenden, en even weinig op
lettendheid aan het gesprokene
schonken, als de hedendaagsche
dagbladlezers toewijden aan de eer
ste kolom der officiële couranten.
Soms was het de aankondiging eener
te houdene verkooping, een op
roeping van werkvolk, een bericht,
den handel, de zeevaart, de vissche-
rij, de nijverheid betreffende: - en
ofschoon dan de massa meer be
langstelling toonde, teleurstelling of
onverschilligheid waren op menig
gelaat te lezen.
Maar, wanneer de aanhef luidde: er
is verloren! en wanneer het slot: al
wie dezelve terug brengt bij den
stads-omroeper, wonende enz., met
de belofte eener ruime belooning
sloot, dan was en bleef de aandacht
gespannen, dan ging men vergenoegd
uit elkander, dan vertelde men rond
wat men gehoord had: en menigeen
streelde zich reeds met de gedachte,
dat het ook hem zoude kunnen
gebeuren, de gelukkige vinder te zijn.
daan, die bestendige berichten van
bijzondere personen, welke hij te
vermelden had, leverden aan den
omroeper een ruim en deftig bestaan
op: en meer dan een onder de
beambten, die sedert eeuwen het
woord op pleinen en straten voer
den, vond zich bij zijn dood in
staat een aanzienüjk kapitaal aan
zijn erven na te laten. Maar wat is
op aarde bestendig? De invallen der
Barbaren hebben den Romeinschen
adelaar de wieken geknot, en de
nieuwerwetsche beschaving heeft
den luister van het bekken des
omroepers doen tanen. De drukpers
die, door het verspreiden van liede
boekjes en zedespreuken, den min
nezanger en spreukspreker deed
zwijgen, die, door het uitgeven van
manifesten, den heraut onnoodig
maakte, die, door het vermenig
vuldigen van caricaturen en kleine
journalen, den hofnar deed ver
dwijnen, de drukpers met haar dui
zend stemmen heeft den met slechts
eenen mond voorzienen omroeper
overschreeuwd. Welk nut zoude het
in hebben, hem op alle hoeken
kennisgevingen en aankondigingen
te doen uitkraaien, welke op ge
bouwen en wachthuisjes aangeplakt,
dank zij de hoogte van het heden-
VERMISTE KINDEREN
Soms ook wekte de eenvoudige
voordracht des omroepers meer
levendige aandoeningen in de ge
moederen der omstanders op: wan
neerhij sprak van vermiste kinderen,
door bedroefde ouders vergeefs ge
zocht: van uit het water opgehaalde
lijken, waaromtrent men naricht
verlangde: van jongelingen of jonge
dochters, die het ouderlijk huis
heimelijk verlaten hadden: van
voortvluchtige boosdoeners of deser
teurs, wier signalement hij opgaf:
in 't kort, wanneer hij een dier
onderwerpen gold, geschikt om de
nieuwsgierigheid te prikkelen, tot
gissingen aanleiding te geven en
voor veertien dagen lang stof te
verschaffen aan de babbelaiijen en
commentariën der buurwijven.
En, wanneer nu de redenaar zijn
mededeeling had ten einde gebracht,
dan, zonder zich te bekommeren
over den indruk, dien zij had achter
STROOM TOEHOORDERS
Dan stroomde van alle zijden de
goede gemeente toe, en zelfs de
bewoners der naastbijstaande huizen
vergaten hun beroep en bedrijf, om
te hooren wat er gaande was. De
kuiper, die zijn winkel in de nabuur
schap had, nam de pijp uit den
mond en bleef met opgeheven
hamer staan; de rijknecht, die het
paard naar de smidse had gebragt,
en de smid, die het beslaan zoude,
traden toe op dat geluid, zonder
zich te bekreunen over de onge
makkelijke houding, waarin de arme
viervoet hun terugkomst stond af
te wachten; - de winkelierster, die
achter de toonbank bezig was een
t Si/eme 3£rante/e ieeM iedereen
s/iotvn/
