IN MEMORIAM
HENDRIK
VOORDEWIND
MIEN FADER EN MOEKE BINNE
NOU VHF EN VIEFTIGJAAR TROUWD
5
V.
.Kleine Xrjnl.y /ooof ie Jet een
Juist toen wij het laatste nummer van t Kleine Krantsje van
1972 hadden afgesloten, ontvingen wij het bericht van het
overlijden van de heer Hendrik Voordewind, Oud-Commissaris
van Politie en Oud-Chef van de Recherche te Amsterdam. De
heer Voordewind bereikte de leeftijd van vijf en tachtig jaar.
Ondanks het feit, dat de heer
Voordewind al op jonge leeftijd
zijn geboortestad Leeuwarden
verliet, is hij tot zijn laatste
ademtocht met heel zijn hart bij
zijn oude Leeuwarden gebleven.
Tot zijn achteruitgaande gezond
heid het hem, enkele jaren gele
den, onmogelijk maakte, bleef hij
Leeuwarden regelmatig bezoeken
om door de stad te dwalen, om
nog weer eens te verwijlen op de
geliefde plekjes uit zijn jeugd.
Geen wonder, dat ons Kleine
Krantsje in deze man, die zozeer
aan Leeuwarden was verknocht,
een van zijn meest enthousiaste
lezers vond: herhaaldelijk schreef
hij ons lange - persoonlijke -
brieven, enkele malen ook lever
de hij een interessante bijdrage,
die wij in ons blad hebben
afgedrukt.
Grote landelijke bekendheid
kreeg de heer Voordewind na de
oorlog door zijn reeks boeken
over zijn langjarige politieloop
baan in Amsterdam: De Com
missaris vertelt - De Commissaris
vertelt verder en De Commissaris
vertelt door - spoedig gevolgd
door een boekje van Willem van
Iependaal met de niet van humor
ontblote titel De Commissaris
kan me nog meer vertellen.De
oplagen van al deze boeken
liepen in de tienduizenden.
Later schreef de heer Voorde
wind een schipperzoon vertelt -
nog een kostelijk boek over zijn
ervaringen met zijn boeiertje, dat
in Leeuwarden in een schiphuis
lag en waarmee hij veel door de
provincie zwierf. De titel van dit
boek: Voor de wind.
Hendrik Voordewind aan het roer
van zijn boeier Dolphijn.
Mien Vader, oek wel „Ynse de
Fluiter", is wel gien presedent of
su wat, mar derom ken die wel in
ne krant, docht ik su. Mien
Vader is in 1886 in Franeker
geboren. Daar woanden toen oek
al goeie meensen seker. 't Is dus
een geboren Fries.
Foor de meensen is 't altiid een
raadsel weest, hoe die an mien
Moeke komen is, maar dat wi'k
jimme wel fetelle.
Mien Moeke woande froeger in
Rotterdam en mien Fader was
toen oek al een kreas keardel. At
mien Fader inne mobilisasie fan
14/18 met de huzaren deur de
straten marcheerde, sag hij foor
de feensters een paar meiskes
Staan en at de kommedant 't nou
goed fon of niet, mien Fader float
éven oppe fingers en skreeuwde
aik kom fanafend even".
Die ene had fan dat mooie rooie
haar.
Nou, hij d'er 'savonds hene, en
mien tante ut Rotterdam het nog
altieten road haar. Kiek, dat sat
so, toen mien Fader anbelde,
deed mien Moeke open, en der
waren toen wel 12 kienders. Dat
fon mien Fader skienbaar leuk,
want hij het seis mar één halfsus-
ter. Se deden toen oek al kalm an
in Friesland.
At 'ie weer fut ging sei die dat 'ie
wel weer es kwam en dat het 'ie
deen, een jaar later, oppe fiets
segge se, mar dat weet 'k niet
seker. Meteen hewwe ze toen mar
afpraat, dat se trouwen gingen en
weer een jaar later hewwe se dat
oek deen. In Dongjum onder
Franeker binne se toen woanen
gaan.
SUWAT DOAD
Nou, mien Moeke ging der suwat
doad, ken je begriepe, uut sun
groate stad en dan su inenen op
het platteland en die meensen
praatten su raar. Mar die nuvere
taal het se gauw anleerd.'k sal
mie sumar utskelle late, sal se wel
docht hewwe.
Later binne se ferhuusd naar
Dronrijp, dat was wat dichter bij
de groate stad sien jim.
Mien Fader hat toen oek al
kunsten, hewwe se mij ferteld.
Hij duukte foor een segaar onder
een farend skip deur en oek
weerom en dan kwam ie at een
modderaal weer boven, 'k Loof
nog altieten dat hij se mooi te
fieter had het, en nooit anne
ahdere kant weest het, maar de
segaar kreeg ie wel Hij het der
wel een kistje fol met ferdiend tot
de pliessie sag dat 'ie niks an had
en dat mocht toen skienbaar niet.
Mien Moeke kon't oek in Dron
rijp niet harde, en derom binne
se naar Liwadden ferhuusd. Der
bin ik oek geboren, segge se,
want dat kan 'k niet fan mie selfs
weete, want toen wa'k er nog niet,
ik was toen nog protoplasma, het
de meester mij later op skool
ferteld.
Zeven jaar later, sowat alles gaat
bij mien Fader en Moeke met
zeven, toen mien Fader zevenen
zeventig wudde, was mien Moeke
zevenenzestig,so ak al sei, zeven
jaar later kreeg 'k een suske,
Magda hiet se, een echte holland-
se naam, mij hadden se Wiebe
noemd.
HELE KONSTERNATIE
Nou, dat suske gaf een hele
konsternatie.dat kien mocht nou
oek alles, se mocht bij mien
Moeke anne tiet en ik nooit, 'k he
wel es seid gooi dat kien nou mar
es van je skoot en laat mij oek es.
Nou mutte jim mij niet fertelle
dat jim mien Fader niet kenne,
want at jim gien appels fan hem
kregen, dan hewwe jim se wel
jatten uut de appelhof, want we
woanden toen in een boereskuur,
daar waar de nije feemark nou
staat. Och here, wat he wij lacht
at jim inne boom saten en
fluusterden „daar komt Visser
an". Nou ju, der wast ons just om
begonnen, at jim klaar meenden
te wezen, kwam mien Fader en
sei „wel bedankt", dan hoefde hij
se seis niet te plukken, gemakke-
lukker kon't niet.
Maar hij kon oek altiid wel wat
misse attie de melk futbrocht
naar de diik, dan stonnen jim
hem al op te wchten, op de reed,
het buman Visser oek appelstjes?
Nou, dan rolden se over de diik.
Of at mien Fader de koeien naar
de merk brocht. At er feul waren
dan hielpen Ouwe Tietsje en
Sikke de Keats, soms oek Slanke
Willem, allegaar twee koeien en
daar gingen se, in optocht. Jim
mochten dan de laaste koeien
drieve, wat hewwe wel had
lopen, at Sikke de Keats jim
achterna kwam, omdat jimme te
had skreeuwden, sudat hij teugen
de koeiekont foor hem andrukt
wudde.
Mien Fader kon iedereen, of
iedereen hem, dat weet 'k niet.
Inne laaste oorlog waren mien
Fader en Moeke 25 jaar troud.
We doen er maar niks an sei
mien Moeke, alles is su krap.
Maar dat sinde mien Fader lang
niet, hij had't loof ik half Lee-
wadden ferteld.
's Morgens om 6 uur begon 't al:
een groate oranjekoek in een
eerpelkistje, fan de melkrider,
toen een groate sinaasappeltaart
fanne Dominee, dat was een hele
goeie kennis fan ons, sien jim.
Dat sat su, mien Fader fon dat
die man su mooi preke kon en
daarom su hij wel dust hewwe, en
daarom brachten we Dominee
alle dagen een paar liter melk,
dan preekte hij nog mooier,
fonnen we. Nou, mien Moeke het
't weten, die bruiloft die se stil
houwe wu. Mar se fon 't wel
mooi: je kanne die man oek niks
fertelle, ha'k maar niks tegen
hem seid.
Nou, echt waar, je konnen hem
niks fertelle, befoobeeld toen ik
onderduke must inne oorlog,
hewwe we 't mien Fader niet
ferteld. Hij su der somar in lope
at se seiden: Wiebe het mar een
mooi plakje, kon hij best segge:
ja, hij sit der goed bij Hoekstra.
Maar toen ik terug kwam seit ie
teugen mij: Wiepie, dou komst
nooit inne Hemel as stou dien
Fader su foorliegst
MET ALLES BEMOEIE
Hij must sich wel altieten met
alles bemoeie. Toen'ik fan skool
kwam en bij de baas werken
ging, ferdiende 'k hast krek so
feul at mien Fader. Seit hij
teugen die man: Wiepie ferdient
al best, krek so feul as ik, nou, bij
die man he'k nooit weer opslag
kregen, ken je begriepe, krekt so
feul at mien Fader ferdiene.
Mien Fader trad oek op, op 't
toneel, dan hat hij een heel
ferhaal: over so'n achthonderd
man en bij Witlok inne kroeg,
dat laatste weet ik niet so goed,
want dan must ik altieten de
kamer ut. Tot besluut floot hij
dan op sien fingers: 'tWilhelle-
mus en Skeepkes onder Jesus
hoede, maar 't laatste was altie
ten 't Friisk Folksliet. At hij dan
op 't toneel kwam, befoorbeeld in
de M.T.S. anne Molenstraat, gaf
hij eerst sien pet af op de foorste
rij. Daarom had ie an segaren en
sinten nooit geen gebrek, en foor
de sinten kocht hij weer segaren.
Later deed ie het oek op straat, at
de jongens sèiden: Visser, even 't
Friis Folksliet, dan floot hij at
een klyster. Maar at se seiden:
Visser der komt Wiepie an, dan
was ie ferdwenen. Want ik must
fan mien Moeke oppasse dattie 't
niet deed op straat, want hij had
oek niet een fegunning, maar ik
wachtte altieten tot hij klaar was,
want je konnen hem al op een
kilometer afstand hore.
DOAD WERKT
Toen mien Fader 65 jaar wudde
hoefde hij niet meer te werken en
daar wudde hij siek fan, dit duurt
niet lang meer, fluusterde de
dokter mien Moeke in 't oor, die
man is af, hét sich doad werkt.
Nou hij het't seker hoord, want
de andere morgens was ie fer-
trokken, oppe fiets, en hij sat te
fissen onder Franeker, toen de
pliessie hem fon. Man, wat was
mien Moeke overstuur, maar hij
wu nog lang niet doad, sei die.
Toen we naar Drachten ferhuusd
binnen, het hij nog vaak bij ons
weest oppe fiets.
Mien moeke is een goed meens,
se bewaart fan alles, je kanne 't
so gek niet bedenke, of se liet 't
nog ouwe fotoos en ansichtkaar
ten, kranteknipsels, fan alles,
'k Was nog mar krekt oppe
wereld, begon se al met de kien-
derkrant uut te knippen, must se
mij later ut foorlese. Mien kien
ders hewwe't weer met naar skoal
nomen, kiek meester: su wast
froeger. Ouwe plaatsjes fan Dou-
we Egberts: gaan maar naar
mien Moeke.
Ja, se het fan alles bewaard, mien
Moeke, oek mien Fader.
We woane nou mooi, seit mien
Moeke, midden inne stad, 'n
mooi huuske, in de Tweede Vege-
lindwarsstraat nummer drie, wat
wil je nou nog meer, we gaan hier
nog lang niet weg, su lang we 't
samen nog redde kenne.
En nou waren se 9 jannewaris al
55 jaar troud.
WIEBE VISSER.
