DAT HE JE SOMS MET FAN DY
OUWE HERINNERINGEN
DANSNIEUWS.
GflNZEyÖDRT
Herman Leviet met vrouw
en zes kinderen in
oorlog omgekomen.
HERM. LEVIET's DANSINSTITUUT.
10
Transporten naar overal
door
Firma A. Niemendal
VREES WERD ZEKERHEID
Na onze tweede oproep aan abonnee's, die mogelijk iets zouden kunnen vertel
len over het lot van de Joodse dansleraar Herman Leviet, die voor de oorlog in
Leeuwarden woonde, hebben wij toch verschillende reacties gekregen.
Onze vrees, dat ook het echtpaar Leviet in de oorlog als slachtoffers van de
Duitsers omgekomen moest zijn, werd zekerheid, toen wij via een tip van een
vriendelijke abonnee in contact kwamen met een zuster van Herman Leviet,
mevrouw G. Keizer - Leviet te Amersfoort.
Dat klinkt u als
muziek in de oren
ORGELS:
PIANO'S:
Ruiterskwartier 47 - Leeuwarden
TELEFOON 05100 - 26335
't Vileine '3<Lrantóje- leeat iedereen
Dat hè je soms met fan dy
ouwe herinneringen, de ene
trekt de andere met. Daar
sien ik op dy moaie foto fan
Bouma syn eerpelskipke
duudlik ut korenmetershuus-
ke op 'e wal staan bij pakhuus
Rusland, waar doedestyds
myn oom W. Tanja de saak
dirigeerde. Dat houtene ge-
bouke was ut heiligdom van
Hollenga, de korenmeter. Ut
ston frijwel op 'e rand fan 'e
gracht, der bleef mar, late
sêge un sentimeter of tien,
twintig over.Nou gong ik in
dy dagen op 'e Tuuntsjeskoal
(Gem. School 7B) Daar
kregen we, doe ik in 'e derde
klas sat, un jonge fan kapper
Feddema derbij. De Fedde-
ma's kwamen, mien ik, uut
Marrum en woanden in de
doe gloednije kapperssaak op
'e hoeke van Weg naar
Cambuur en Koestraat. Nou,
dy jongeman mocht der weze!
Gyn boom te hoog en gyn
sloat te breed of te dyp.
Letterlijk alles durfde-ie. En-
de andere jonges fan oanze
klas wuden fansels niet foar
him onderdoen. Al gau lypen
we na skoaltyd - en oek wel us
stykum in ut frije ketier - met
Anne, soa hytte hij, foorop, an
'e butenkant fan 'e (ouwe)
Kypeloop langs (Oek niet
best, as brugwachter Soep
boer je sag!), mar dat was nog
niks. Dat durfden sommige
meiskes nog wel! Je hadden
un goeie steun an ut
-> Op velerlei verzoek zullen wij vanaf a.t. Zondag en
verder geregeld lederen Zondag, 's avonds van 8—11 uur,
onze leerlingen, oud-leerlingen met introdueées in de ge
legenheid stellen tot het beoefenen der moderne dansen.
Mevr. Keizer, die vroeger met
haar man ook in Leeuwarden
heeft gewoond, vertelde ons, dat
haar broer reeds voor de oorlog
uit Leeuwarden vertrok naar
Zeist om zich vervolgens als
dansleraar in Amsterdam te
vestigen.
Daar mocht hij, na de komst van
de Duitse bezetters, zijn beroep
al gauw niet meer uitoefenen,
waarna het er door de strenger
wordende Duitse maatregelen
ook voor het gezin Leviet steeds
ernstiger begon uit te zien.
Hoewel verschillende familiele
den er op aan drongen te gaan
onderduiken en daarvoor ook wel
een mogelijkheid wisten, dacht
het echtpaar Leviet, dat het
grootste gevaar juist in dit
onderduiken zat. „Wij komen
wel terug, maar jullie komen nog
in concentratiekampen terecht",
heeft Hermans vrouw, Marianne
PRIVÊ-DANSLES
por 3 lessen 110 (net Inbegrip pianomuziek)
W\j loeren a in S leesen CHARLESTON.
HERMAN LEVIET,
Gr. Kerk.ir. 71. Tel 1650.
de Jong, wel eens gezegd.
Mogelijk heeft ook de grootte van
het gezin - er waren zes kinderen
- en de daarmee gepaard gaande
moeilijkheden de Leviets ervan
weerhouden tijdig een veiliger
heenkomen te zoeken. In ieder
geval bleven ze in Amsterdam
met het noodlottige gevolg, dat ze
allen in handen vielen van de
moordenaars.
Herman Leviet is eerst met
enkele kinderen naar Amersfoort
gebracht, waar hij volgens
mevrouw Keizer half doodgesla
gen moet zijn en kwam daarna in
het vernietigingskamp Auschwitz
flechtwerk fan yzeren strips,
waar dy brug fan inmekaar
set was en al was ik dan op 'e
gimnastyk oek de minste fan
't hele stel, dat speulde ik oek
nog wel klaar. Mar op un
woensdagmorgen om twaalf
uur, doe 't wij samen uut
skoal oplypen, stelde Anne
foor om achter dat korenme-
tershuuske om te gaan. Nou,
ik durfde'gyn né te sêgen, en
daar gongen we.
Fuutsje foor fuutsje prebere
telkens de folgende staande
stijl in 'e fingers te krijgen,
dan flink knype (dy stijlen
stakken un paar sentimeter
naar foren), je gewicht op 'e
andere foet overbringe, han-
fepakke en soa na de folgende
stijl toe. Met dat goare
grachtwater flak onder je!
Anne, lynig as un aal - gong
foorop en was al lang klaar
met syn toer, doe't ik nog in 'e
midden foar myn gefoel
tussen hemel en
Hoekstersingelwater sweefde.
Ik weet nog, dat ik hast in
panyk raakte mar ut lukte!
Ik tumelde niet in 'e gracht,
mar wel in 'e hannen fan myn
ome, dyt uut syn kantoorke
oans heldenstuk sien hadde.
Hij grypte my in 'e kraag
(Anne was allang op feilige
afstand fluchten) en hyld my
ondersteboven boven ut
blauswatte, stinkende water:
„Bliksemse jonge! As ik dat
nog us weer sien, hou ik dy
kopke-onder, begrepen?" Ik
gilde as un mager farken
(goed beeld, want fet was ik
beslist niet in dy jaren) en
ston doe al gau weer met un
flinke klets op de derfoor
bestemde plaats met beide
futen op 'e vaste wal
Mar de eerste dagen loerde ik,
as ik na skoal gong op 'e
hoeke bij Hombrink toch wel
eerst even, of Oom Willem
oek op 'e wal ston. Dan lyp ik
werom, bij Gosses de Groa-
ningerstraat in, en soa langs
ut Ouwegleien na skoal.
Want, al was-ie dan un
bovenste -beste kerel, dy oom
fan mij, hij hadde un paar
beste hèdde hannen, dat
hadde myn broekje wel foeld
doe't ik daar boven ut water
hong
Zwiggelte L. Monderman
terecht. Volgens mededelingen
van het Roode Kruis zijn zij daar
om het leven gebracht, terwijl
mevrouw Leviet met de andere
kinderen in Sobibor werd ver
moord.
In de hoop aan de klauwen van
de Duitsers te kunnen ontkomen,
was een van de zoons kort voor
de catastrofe nog getrouwd; dit
vrouwtje is wel teruggekomen en
later hertrouwd.
Het echtpaar Keizer dook onder
en kwam zo door de oorlog heen
en dat kan ook gezegd worden
van een andere zuster van
Herman Leviet, die met haar
man Moos de Wilde (van 'de
bekende slagersfamilie De Wilde
uit Leeuwarden) onderdook en
behouden bleef. Deze laatste
zuster is een tien jaar geleden
overleden, maar Moos de Wilde
leeft nog wel - hij is over de
tachtig en woont in Amsterdam.
Een klasse-instrument herkent u zó.
Daarom kiest u bii Ganzevoort alleen
uit de betere merken.
Hammond, Viscount,
Ri-ha,Solina,
Philicorda en Heyligers.
Bechstein.lbach,
Schimmel, Sauter,
Förster, Rosier,
Rippen.
Mèt de bekende Ganzevoort- service
en garantie. Ook déérin is Ganzevoort
groot!
Nieuwestad 103
Leeuwarden
Sinds 1909 een muzikaal begrip
