DE FONKEN FLOGEN DER WEL US AF
BD DE ABSTINENT STUDERENDEN
5
HERINNERINGEN FAN UN LEEWADDER JONGE
f 3é(eine rantéje leeet iedereen
Inienen ston ut woord NBAS
foor myn neus in een fan 'e
forige Kleine Krantsjes. En
dat woordsje maakte weer
heel wat los, kan ik je
fertelle. Want van '31 tot '38
(en later) was dizze Bond fan
Abstinent Studerenden, wat
eigenlyk beduudde, dat ut
geheelonthoudende jongelui
fan ULO, HBS, GYM en
Kweekskoal waren, myn
tweede tuus, mag ik wel
sêge.
FEUL AN TE DANKEN
Naast myn forming op skoal
en huusgesin hew ik byson-
der feul an oanze koppige
Leewadder NBAS-afdeling te
danken. Koppig, dat was-ie.
Want tot groate ergenis fan
oanze humanistische Hollan-
se afdelingen en dito hoofd
bestuur bleef de enigste
Fryse afdeling un bolwerk
fan frijsinnig christendom,
dat rekend wurdde kon tot
ongefeer de Ds. Banning-
groep. Leiding fan ouderen
hadden wij niet; daarin
waren wij de enigsten; wel
gongen wij regelmatig op
besoek bij ouderen, dy't oans
wat te sêgen hadden: Feugel-
tsje-Bosch (nog gefeliciteerd),
ds. Cohen fan Dockum,
dokter Postma op 'e Wirdu-
merdyk, architect J.J.B. Veg-
ter, ens., mar wij leidden
oanssels - en goed. Al flogen
de fonken der wel us af.
Wij waren onthouders, mar
feul wurdde daar in dy jaren
niet over praat. Andere
dingen van dy jaren dettig
waren belangryker
FOLOP ROMANTYK
In oans Hok an 'e Eestraat,
un solder op side fan ut
pleintsje naast de Manége,
beleefden wij folop romantyk:
jarenlang beston de ferlich-
ting uut stormlanterens. La
ter, na un groate opknap
beurt, waarbij ondergeteken
de in een keer de solder, de
floer en syn jaske ferfde,
kregen we selfs gasferlichting.
Elektrys licht was der blyk-
baar in de kleine woninkjes
deronder niet. In later jaren
sat de ploeg in 'e gloppe in de
Weerd en in dè Willem
Sprengerstraat, mar ut ouwe
Hok an 'e Eestraat had de
measte sfeer.
Miskyn mag ik nog even
fertelle hoe't ut der toegong,
Oanze afdeling hadde su'n
sestig leden, waarvan ut
groatste part saterdagsaves
op ut Hok bijelkaar kwam. In
de winter folgde dan na su'n
fergadering un algemene
tuusbringpartij, in 'e somer
was er faak un fytstochje na
de Kantelanden of de Vier-
huusterweg, waar wij, op 'e
fioalklanken fan Aly Assman,
folksdaansten, tot de tong
oans op 'e skunen hong.
Leewadder krant, en enkel
den daarfan gawwen daarop
weer les an un groepke be-
DOOR
L. MONDERMAN
ginners.Soa langsamerhand
kwammen dan anderen bin-
dan krekt sowat uut en der
ston soms un hele haag fan
meensen om oans hene. Op
un drafke gong ut dan na de
kerk om daar fan un
Bach-concert te genyten as
dat er was. Na de middag was
er dan un fytstocht of oek wel
un studymiddag met oans
landelyk study-orgaan de
Baggermolen, waarin al oanze
Dit is een plaatsje uut de dettiger jaren: de geheelonthouwers houwe un optocht - hier trekke se over de
Willemskade inne richting fanne binnenstad.
Sundags begonnen wij al
froeg: un klein groepke „ge-
forderden" kreeg Esperanto-
les fan un journaliste fan 'e
nendruppelen en gongen wij
nog un nummerke folksdaan-
sen op ut pleintsje foor oans
Hok. De kerken kwammen
idealen nog us extra uutdypt
wurdden. Of wy alles begre
pen laat ik nou mar in 't
midden, 's Aves maakten wij
dan op en tussen de
werkbanken fan meester Jens-
ma syn privé-handenarbeidlo-
kaal an e Troelstraweg oanze
plaatselijke leesportefeuille
klaar. Ja wy hadden ut
weekend wel fol.
ALLEMAAL FRIJERU...
Soa deur de week hadden je
dan nog us wat anloop fan
dizze of gene en soa beheerste
NBAS eigenlyk je hele leven
in dy jaren fan werkloasheid
foor alles wat krekt afstu-
deerd was.
De ouderen fan dy tyd
stonnen der soms wat onwen
nig teugenover, soa fan: Ut is
toch allemaal frijerij. Mar de
feiten waren daarmet niet in
overeenstemming, om ut mar
us deftig te sêgen. Der binne
enkelden uut oans groepke
metmekaar troud, mar faste
prik was dat beslist niet.
Un heel enkelde keer kom ik
er nog us een teugen en ut slot
fan oans gesprek is dan altyd:
Wat hewwe wij der toch un
soad an had.
SUVERE OMGEVING
Soa foor mysels fyn ik ut wel
us jammer, dat de jeugdbe
weging in syn geheel de oorlog
niet overleefd hét: ut was un
suvere omgeving, waarin heel
wat ideeen, dy't teugenwoor-
dig foor modern deurgane,
doe al anhongen wurdden,
sonder dat ut tot gefaarlyke
uutwassen kwam. En faak
hew ik myn eigen kynders
su'n mogelykheid toewenst.
Mar ja, de tiden ferandere en
wij oek, nou