HET TORENTJE VAN HUIZUM:
MOOIER DAN DE MOOISTE CATHEDRAAL
6
T KLEINE KRANTSJE LEEST
IEDEREEN
't 3£leine 3£rantóje leeót iedereen
gc/.adeldakte, pretentieloze, maar toch typische torentje van Huizum
Torens met de bijbehorende
kerken en cathedralen hebben op
mij altijd een overweldigende in
druk gemaakt en het aantal van
deze bouwwerken, dat ik, in de
loop der tijden, heb bezocht en
bewonderd is ontelbaar. En als
men mij zou vragen welke ervan
ik het mooiste, het indrukwek
kendste, heb gevonden, dan zou
ik daarop het antwoord schuldig
moeten blijven. Het gaat er mee
als met mooie vrouwen, zij heb
ben allen een verschillend ken
merk, dat haar attractief doet
zijn. De grootste, de om zijn enor
me afmetingen beroemde St. Pie-
ter te Rome, die wel 10.000
mensen kan bevatten, kan ik per
soonlijk niet mooi vinden, maar
hij is ontegenzeggelijk indruk
wekkend. Zo gaat het me ook
met de Aya Sophia in Istambul,
gebouwd in de 6e eeuw na Chr. in
opdracht van keizer Justinianus,
na de val van het Byzantijnse
Rijk door de Turken veranderd
in een moskee en voorzien van 4
minaretten en thans dienend als
museum. Zowel de St. Pieter als
de Aya Sophia zijn ontzagwek
kend, ten gevolge van hun reus
achtig hoge koepels en daardoor
om nooit te vergeten, maar de
gotische kerken, die tussen de
12e en 15e eeuw in Frankrijk,
Italië, Duitsland en Engeland
zijn gebouwd, zijn van een in
dringender schoonheid en van
deze vind ik, persoonlijk weer, de
Notre Dame in Parijs één van de
allermooiste. Dat houdt echter
niet in, dat ik de cathedraal van
Chartres met haar ongelijke
torens en de mooist gebrandschil
derde ramen ter wereld, die van
Amiens - eveneens met twee
ongelijke torens, die van Reims
of Laon, die van Siena of Milaan,
de Westminster Abbey in Londen
of, de met zeer strakke lijnen ge
bouwde cathedraal in Lincoln
met haar drie torens of de Keulse
Dom minder zou waarderen. Het
zou te ver voeren alle kerkge
bouwen, die ik bezocht heb hier
op te sommen, maar ik kan ze
praktrisch allemaal gemakkelijk
voor mijn geestesoog halen en
niet alleen die van de christelijke
wereld, maar ook die van de
De Notre Dame in Parijs:ecu van de allermooiste
mohammedaanse, zoals bijv. de
Taj Mahal bij Akra in India, het
door Shah Jehan voor zijn
overleden vrouw gebouwde mau
soleum en niet te vergeten de
boeddhistische-en hindoetempels
in het verre Oosten, waarvan de
She-pagode in Rangoon met haar
met goudblad bedekte koepel,
die, als de zon er op schijnt,
mijlen ver uit zee te zien is, wel
een van de mooiste is. Wie ooit
Istambul heeft bezocht, zal niet
alleen getroffen zijn geweest door
de prachtige ligging van de stad
aan de Gouden Hoorn, maar
vooral door de ettelijke moskeëen
met de nog talrijker minarets.
Men zegt, dat er wel duizend zijn
en dat de Souleiman of Blauwe
Moskee de mooiste is.
Kerken en torens hebben niet
alleen mijn oog geboeid, maar
torens en torengebouwen hebben
ook een belangrijke zakelijke rol
in een bepaald deel van mijn
leven vervuld, toen zij dienden als
verkenning bij het aanlopen van
land en van havens. Hoeveel
zuchten van verlichting heb ik
niet geslaakt, als na gemaakte
berekeningen of na langdurig
varen op gegist bestek de aan te
lopen vuurtoren eindelijk in zicht
kwam. Hoe vaak heb ik niet de
verheugde gezichten van zeelui
gezien, als na een lange reis om
soms om de hele wereld, de lange
witte vuurtoren op Bishop Rock
aan de ingang van het Kanaal,
eindelijk gepasseerd werd en de
thuishaven nog maar een paar
dagen varen verwijderd was? Hoe
vaak heb ik niet in tropische
nachten, na uren turen, het vuur
zien doorslaan van de vuurtoren
aan de ingang van de Mona-pas-
sage naar de Caraïbische Zee, op
weg naar het Panama-kanaal.
Glorierijke momenten in het
leven van de zeeman.
Ook het langzaam varend passe
ren van de skyscrapers van Man
hattan, die het zo unieke decor
vormen van New-York was een
evenement, dat steeds nieuw
bleef en in zijn essentie hetzelfde.
HALVE EEUW
Tussen de eerste keer, dat ik
New-York bezocht en de laatste
ligt een tijdsbestek van meer dan
een halve eeuw. Het heeft me
altijd gefrappeerd, dat niettegen
staande sommige wolkenkrab
bers verdwenen en er andere,
meestal nog hogere, voor in de
plaats kwamen, het totaal beeld
van deze enorme agglomeratie
nauwelijks veranderde. Zeker
honderd keer heb ik deze metro
pool, waar bijna net zo veel
mensen wonen als in Nederland,
bezocht en haar aspect, zowel
van binnen als van buiten, is al
tijd hetzelfde gebleven, evenals
de inwoners. Greenwich-village
met z'n bohémiens, Harlem met
z'n negers, Brooklyn met z'n Ita
lianen hebben geen merkbare
verandering ondergaan. Zelfs op
Time Square is nog altijd de
metershoge reclame van de siga
retten rokende cowboy. Slechts
het merk, dat hij rookt, is, tenge
volge van fusies in de tabaks
industrie, een ander geworden.
Alleen de gemiddelde hoogte van
de wolkenkrabbers, waarvan som
mige thans zo'n 500 meter hoog
zijn, waarvan er nog hogere ge
pland worden, is groter geworden.
Zij hebben me altijd geïmponeerd
DOOR MR. J^. BUL
om de durf, de wetenschap en het
industrieel kunnen, dat er in
verwerkt is, evenals het gedroch
telijk stalen meesterwerk van
ingenieur Eiffel, dat nu reeds
meer dan 3/4 eeuw bestaat.
U zult zich, geachte lezer, met
het oog op het opschrift van dit
stukje, inmiddels afvragen, waar
om ik al deze gebouwen, die deels
tot stand kwamen als een Domus
Domini, ter meerdere glorie van
God en waarover soms een paar
honderd jaar werd gewerkt en
deels in een paar jaar gebouwd
werden voor commerciële doel
einden, hier, in een vrij lange in
leiding, de revue laat passeren.
Het zal U waarschijnlijk verwon
deren, maar het antwoord op
deze vraag is, dat ik bij het aan
schouwen van al deze werken van
menselijk vernuft en menselijke
dadendrang vaak herinnerd werd
aan de toren, die het onderwerp
van dit opstel vormt.
De mens groeit, hij wordt van
kind jongeling en man en met
hem en zijn carrière groeit de
omgeving, waarin hij leeft, maar
qua betrekkelijkheid verandert
er niet veel. Als kind ziet men op
tegen mensen, die, als men heeft
leren relativeren, niet zo vreselijk
belangrijk blijken te zijn, maar
die in dat kinderlijk bestaan van
dezelfde envergure zijn als de
mensen van meerdere importan
tie, die hij later leert kennen. In
mijn jeugd was Pliesie Brandy
voor mij een groter persoonlijk
heid dan thans bijv. de secretaris
generaal van de Nato, oud
minister Luns, voor wie ik overi
gens grote bewondering heb. luf-
frouw Alberda, die in de eerste
klas van de lagere school m'n
wankele schreden leidde op het
lange, maar interessante pad, dat
naar ontwikkeling en cultuur
voert was, in mijn kinderogen
minstens zo'n phenomeen op het
gebied der wetenschap als later,
(vervolg op pag. 7)
