ZO WAS HET IN VROEGER JAREN
RONDOM DE OLDEHOVE
5
't 3^-ieine 3Crantóje leeót iedereen
die hier in Leeuwarden een
stuwende kracht is geweest voor
de ontwikkeling van het volks
voetbal alsook van de kaatssport
woonde toendertijd in de Willem
Loréstraat. Hij was eens voorzit
ter van de Kaatsvereniging „De
Oosthoek".
Het waren in 't algemeen de
lagere clubs die hier speelden op
dit terrein. De voetbalvereniging
Frisia had zijn domicilie op de
Wilhelminabaan; maar dit was
voor ons dan ook een club die
haast buiten ons bevattingsver
mogen lag. Alleen de naam Frisia
had voor ons jongens een fasci
nerende klank. Wij beschouwden
het als een onbereikbaar ideaal
om ooit eens de eer van deze club
te mogen verdedigen. Een betere
club konden wij ons niet inden
ken, dit was het einde! De spelers
van Frisia werden als supermen
sen beschouwd en op een ver
heven voetstuk geplaatst.
Wij verkeerden echter in de zeer
bevoorrechte positie ene meester
DOOR
J. VAN DERWOUDE
Valkema als onderwijzer te heb
ben. Hennie Valkema een Frisi-
aan pur sang, was onderwijzer
aan School 6. de tegenwoordige
Menno van Coehoornschool. Tij
dens het vrij kwartier of bij de
gymnastiekles ging hij dikwijls
met zijn pupillen voetballen op
dat grote terrein voor de Am
bachtsschool. Een grotere eer
konden wij nauwelijks bedenken.
Geen wonder dat meester Valke
ma bij de jeugd van School 6 een
bijzondere plaats innam.
Het terrein waarop later de Koe
pelkerk is gebouwd lag ten
oosten hiervan nog geheel braak
in 1913. Eén huis stond daar
moederziel alleen aan de Emma-
kade en was bewoond door ene
heer Willegenburg, ik meende
een leraar van de Ambachts
school. Op dat terrein, ten zuiden
van de Vredeman de Vriesstraat
werd dikwijls zondagsmorgens
door buurtbewoners gekaatst.
Enkele van de vaste klanten
waren Halve Kracht (Gatse
Hiemstra) en Pieter Hovenga, de
populaire koopman in onge
regeld, die op het Zuidvliet zijn
handeltje had. Ik meende dat hij
eenmaal Koning op de P.C. was
geweest.
Koegelfleskes bier en limonade,
alsmede jutteperen, bargemat-
ten, kokosneut en malle bonen,
waren tijdens het kaatsen te ver
krijgen bij de éénarmige koop
man, die met z'n karretje elke
In het Kleine Krantsje no. 211
komt een unieke overzichtsfoto
voor uit het jaar 1895 van het
graven van het nieuwe kanaal.
De foto moet genomen zijn van
de plaats waar zich thans de fa
brieksgebouwen van de CCF be
vinden. Wij zien in de richting
van de stad en zover het oog reikt
en de foto ons toont is het nog
maagdelijk terrein daar. Na het
graven van dit Nieuwe Kanaal is
echter tevens een begin gemaakt
met de ontsluiting van dit gebied.
Dat is nu dus ongeveer 80 jaar
geleden. Ik heb de indruk dat
deze kanaalzone, dus het oosten
van de stad wat stiefmoederlijk is
bedeeld in 't Kleine Krantsje. Is
dit een toevalligheid of zijn de ge
beurtenissen in die wijk niet ver
meldenswaard genoeg of is mis
schien de buurt niet oud genoeg
om op geschiedenis aanspraak te
kunnen maken. De waarde van
antiek wordt tenslotte ook mede
bepaald door zijn ouderdom.
INTERESSANTE BUURT
Toch is ook de Ambachtsschool
al weer een 70 jaren oud en lijkt
de buurt interessant genoeg om
eens voor het voetlicht te halen.
Mijn herinneringen nemen een
aanvang in het jaar 1913, toen wij
ons hier mettewoon vestigden.
Vóór de Ambachtsschool bevond
zich een groot grasveld, dat zich
uitstrekte tot aan de Pieter Fed-
desstraat. Dit terrein was zo
groot dat daarop in 1913 een
parade van het negende werd ge
houden op koninginnedag. Zon
dagsmiddags werden hier voet
balwedstrijden gespeeld. De goal-
palen waren opgeslagen bij
„Sannes in 't bleekje". Sannes,
zondagmorgen aanwezig was.
Het was een zekere van Gelder.
Na 1913 is het prachtige voetbal
veld ten offer gevallen aan de
tijdsomstandigheden.
HOUTEN BARAKKEN
Gedurende de oorlogsjaren '14-
'18 was de huisvestings gelegen
heid voor militairen in de
kazerne te beperkt geworden
door de mobilisatie. Er was dan
ook spoedig aanvulling nodig en
als zodanig zijn er houten gebou
wen geplaatst op het grootste ge
deelte van het terrein voor de
Ambachtsschool. Houten barak
ken, omgeven door een dubbele
rij prikkeldraad. Hierin zijn ge
durende enkele jaren recruten
gelegerd geweest. Compleet met
schildwachten was het daar in
dertijd een heel militair gedoe,
dat de levendigheid in die buurt
niet weinig bevorderde, want de
daar gehuisveste militairen ble
ven niet de gehele dag binnen dit
prikkeldraad. Overdag moesten
ze oefen- en excercitie gelegen
heid hebben en dat werd gevon
den op de openbare weg. Dat kon
toen nog. Aan het Nieuwe
Kanaal en in de Saskia- en Rem-
brandtstraten kon men gerégeld
de troepjes militairen onder leb
ding van een korporaal of een on
der-officier zien oefenen en mar
cheren. Voor deze verrichtingen
van de recruten had het zwakke
geslacht uiteraard een opvallen
de belangstelling. Een meisje
daar vertelde vol trots dat ze ken
nis had aan een officier. Het
bleek een sergeant te zijn of te
wel een onder-officier. Maar een
(vervolg op pag. 8)
