4
BEREND 88
ar A
Friesland Bank
'T KLEINE KRANTSJE
LEEST
IEDEREEN
't 3£/eine 3Crantóje leeót iedereen
Lezers klommen in de pen
Bijnamen waren er vroeger
in Leeuwarden bij de vleet,
maar van weinig scheldna
men zullen veel mensen het
ontstaan geweten hebben.
Hoe de bijnaam „Berend 88"
ontstond weten we wel.
Berend 88 heette Nieuwen-
huis en hij had een petro
leum- en turfwinkeltje aan
de Boterhoek naast het
Hofje Goossen. Vaak zagen
de jongens hem turven in
een mand gooien en dan tel
de hij ze: één en dertig, twee
en dertig, drie en dertig....
Tol dat op een goeie dag
weer gebeurde: vijf en
tachtig, zes en tachtig, zeven
en tachtig en toen gooi
den die belhamels hem een
sneeuwbal naar hel hoofd en
schreeuwden: Berend 88!".
En van dat moment af was
het niet meer Nieuwenhuis.
maar Berend 88
84. 86. 88 - wat maakt het uit
Willen we de oorsprong van
vroegere hijnamen achterha
len. dan zulten we in de meeste
gevallen met vraagtekens blij
ven zitten. En hoe vaak vergis
sen we ons. bij het ophalen van
herinneringen niet. zelfs wan
neer het om onwrikbare feiten
gaat? Daarom is het best mo
gelijk. dat de gegeven verkla
ring van de naam Berend 88
niet geheel klopt, al menen ou
we Bulterhoeksters dat dan
toch wel degelijk.
Red.'t KL Kr.
MEA CULPA
Ik heb tot mijn spijt moeten
lezen, dat ik geschiedvervalsing
WEESHUIS
Dezer dagen ontving ik van een
grote vriend, A. Algra uit Leeu
warden, üw blad (blaadje) is niet
kleinerend bedoeld, toegestuurd.
Ik wist dat hij dat las (zij ook) en
was me meteen bewust, daar
staat wat in, wat mij als oud-
Leeuwarder aangaat. Inderdaad,
daar zag ik de foto van het oud
Burgerweeshuis voor me. Ik ben
geboren in Leeuwarden op 1
augustus 1904, dus aanstonds 70
(hoop ik). Ik heb de familie
van een hond 'Beertje' die het
altijd bij de jongste zocht, een
pracht beesie. Als vader en
moeder hadden wij toen Tiemers-
ma.
Noord-Scharwoude Jan Wiersma
WEESJONGENS
Door bemiddeling van mevrouw
A. Kiestra kreeg ik 't Kleine
Krantsje no 218 van 1 -6-74 in
handen.
Zij gaf mij dit Krantje om de foto
van de weesjongens van het Zaai
land omdat ik zelf op die foto
voorkom.
Ik maak u mijn kompliment voor
de duidelijke foto in de krant.
K j a
jV
r'-i
'A
Jf V-Jj
-
ivt.-È'j»- 'Tir
:'.'A *^I ,.^;ï>yV
"CV'' 9 al
v>' ,4
Regionale bank
Uw spaargeld wordt
aangewend voor de
economische ontwikkeling
van uw eigen provincie.
uw eigen bank
Zo zag de Boterhoek er uit in 1910. In het midden de toegangspoort tot het Hofje Goosen. Naast het
poortje heeft de petroleum- en turfhandelaar Nieuwenhuis gewoond. Berend 88?
Het hericht over Berend 88, zoals
het in ons Jubileumnummer 200
heeft gestaan.
BEREND 88
Bij toeval kreeg ik het 200e num
mer van het Kleine Krantsje ter
lezing aangeboden en ik kan mij
niet geheel aan de gedachte ont
trekken dat het geschrevene niet
altijd op waarheid berust.
Bij het lezen van „Berend 88" is
dat het geval. Op de hoek hofje
Goossen/Boterhoek woonde mijn
grootvader Nieuwenhuis, turf
handelaar, tot zover is het ge
schrevene wel waar, maar voor de
rest beslist niet. Mijn grootvader
heette nl. Gerrit en bij navraag
kwam duidelijk naar voren dat er
niet geteld werd met steeds één
turf te verhogen, dus ook niet
geteld met zesentachtig, zeven
tachtig etc.
Wel had genoemde Gerrit een
zoon Berend, die vele jaren ge
woond heeft op no. 88 aan de
Nieuwe Kade. Doch wat blijft er
bij analyseren van het artikel
Berend 88 als scheldnaam over.
Haarlem
Mevr. D.H. Hamminga-Valk
Het kan zijn. dat u op be
paalde punten gelijk hebt.
maar toch vrezen wij, dat u het
vroegere gebruik van het geven
van bijnamen ten onrechte in
verband brengt met de logica
van de Burgerlijke Stand. Dal
uw grootvader geen Berend ge
noemd kon worden, omdat hij
Gerrit heette, zegt ons niets.
We hebben in Leeuwarden een
vermaard stadstype gehad, die
we allemaal Jentsje noemden.
Jentsje Tit. Maar bij de Bur
gerlijke Stand kenden ze deze
Jentsje niet. omdat hij Ane
heette. Ane van der Meulen.
Wat het tellen van de turven
betreft: ven bejaarde turjhan-
delaar. de heer L. Welles te
Leeuwarden, vertelde ons des
gevraagd. dat het wel degelijk
de gewoonte was opeenvolgen-
te tellen, alleen smeet men dan
niet een. maar twee turven in
de kor/: drie en dertig, vier en
dertig, vijf en dertig enzovoort -
bij „vijftig" hadden ze dus hon
derd turven door de handen
gehad. Maur goed: 85. 86. 87 oj
heb gepleegd. Ik heb de familie
van der Heide, in casu de vader,
respectievelijk de grootvader,
beticht van handelingen, waar
over een eerzame behanger-stof
feerder nimmer zou denken, laat
staan uitvoeren.
Snoepjes, zoals uitgekouwde
pruimen in kinderhandjes stop
pen. is dus des schoenmakers
voorbehouden. De naam van de
dader moet volgens de heer
Eerligh de schoenmaker van der
Veer geweest zijn.
Ik moet dc naam vergeten zijn,
want hoe ik mijn geheugen ook
raadpleeg.de naam van der Veer
zegt me niets. Maar dat ligt
natuurlijk aan mij, ik heb me dus
vergist.
Waarde familie van der Heide
aangetrouwd of in de rechte lijn,
tnea culpa, mea maxima culpa.
Neede v.Elsloo
Algra gebeld en hun mijn grote
erkentelijkheid en dank betuigd,
dat ik dit 'Krantsje' mocht
ontvangen. Ik ben in 1926 uit
Leeuwarden vertrokken, heb na
dien nog één of twee maal Leeu
warden bezocht, o.a. toen het
Weeshuis er niet meer was, ik
meen dat er nu de 'waterleiding'
is ondergebracht, het hoefde voor
mij niet meer, met tranen in de
ogen ben ik weg gegaan.
Naar aanleiding van het onder
schrift bij de foto het volgende:
Ik ben in het weeshuis opge
nomen 14 maart 1914, en werd
dus 1 augustus 10 jaar, deze foto
is voordien opgenomen, dus geen
65 maar 60 jaar.
Van wie u de gegevens van
namen heeft gekregen weet ik
niet, maar ik vind het fantastisch.
Wat Visser? betreft, dat moet
volgens mij zijn Nico Snijder, en
dan is niet vermeld onze schat
Onder de foto schrijft u dat het
precies 65 jaar geleden is, in
1909, dat die foto gemaakt is.
Hiermee ben ik het echter niet
eens. omdat ik dan op die foto 11
jaar zou zijn en dat is niet het ge
val. Ik denk dat ik toen 18 of 19
jaar zou zijn.
Mijn naam is Petrus Winkel, 3e
van links achterste rij. De foto is
dus ongeveer 58 jaar geleden
gemaakt, maar het doet de kwali
teit van de foto niet af.
Deventer P. Winkel
ALLEN GESLAAGD
In 't Kleine Krantsje no. 219 zag
ik de mooie foto uit 1919 van het
personeel van School 12, inge
zonden door de heer Hevmaker.
Aangezien ik in de jaren
1913-1914 leerlinge was van
School 12. herkende ik verschei
dene leraren, die ook toen reeds
les gaven, zoals de heren Ancma.
Hijgenaar. Steegstra, Siersma.
Andriessc en ook twee, van wie
de heer Hcyneker de namen was
vergeten, nl. tie heet Meinaldi.
gezien tussen de beide dames, en
mejuffrouw van Drooge. onze
handwerklerares. de dame in het
zwart. Ook kregen wij les van de
heren Deinema. Fokkema en van
tier Wonde. Deze beide laatstge
noemde leraren en een deel der
leerlingen van School 12 gingen
in 1915 over naar de nieuwe
School 4 in de Wissedwinger. De
heer Hoeneveld. hoofd jongens
school St. Anthonvstraat. werd
hoofd van School 4.
In 191(i mocht een deel van de
leerlingen, die in dat jaar het
einddiploma haalden, voor het
eerst als proef aan het landelijk
Mulo-examen deelnemen. Het te
behalen diploma stond, zoals de
heer Hoeneveld ons vol trots ver
telde. gelijk aan het diploma
3-jarige H.B.S. Van School 4
gingen we 'met z'n vijven. 4
jongens en I meisje, ons geluk
beproeven: 2 dagen schriftelijk
examen in Zwolle en 2 dagen
mondeling in Utrecht. We slaag
den alle ijl'!.
Mijn vader, die in die tijd gemo
biliseerd was. trof ons op zijn reis
naar Brabant, in Zwolle op het
slation. toen wij overgelukkig
weer op weg waren naar Leeu
warden. Vanuit Zwolle zond hij
mijn moeder een telegram „allen
geslaagd", zodat mijn moeder,
toen ze met andere -ouders en
leraren ons van de trein haalde,
hel heugelijke nieuws reeds kon
mededelen. Dit wel wat tol onze
teleurstelling, want wij hadden
het zo graan triomfantelijk zelf
w illcn vertellen!
Dergelijke dingen blijven jebij.
hoewel het la bijna 60 jaar
geleden is, en bij het zien van die
oude foto kwam het allemaal
w eer bij me boven.
Groningen
S.E. Niemendal-Gooses
HERKEND
In 't Kleine Krantsje no. 219 van
15 juni 1974 vind ik onder het
hoold ..Mannenkoor" de namen
van de leden die in mijn onder-
vervolg op /mg. 9
