'f 3£leine 3Crantóje leeót iedereen
MMAPLEIN EN WIJDE
SPANEN DOAZEN
Hoewel je als jongen van een jaar
of twaalf weinig belangstelling
hebt voor grote mensen zaken is
het mij om een of andere reden
toch bijgebleven dat de kwaliteit
van de woningbouw soms zeer te
wensen overliet. Kwam dat mis
schien omdat de jongens bij een
nieuwbouwwoning aan het ka
naal een muur hadden omge
duwd? Ook is het in het ge
heugen blijven hangen, omdat
een van de woningbouwers de
door hem gebouwde huizen beti
telde als "spanen doazen"?
Aan het kanaal hebben we als
jongens 's zomers vaak gevist.
Het was vlak bij huis en je kon op
de wal zitten met een emmertje
naast je. Als de witvisjes groot
genoeg waren werden ze thuis ge
bakken. Zogenaamd "schele pos
ten", die nogal eens werden ge
vangen, smeten we weer in het
water.
In de winter als het goed had ge
vroren werd er natuurlijk op het
kanaal geschaatst. Als jongens
voordejeugd was er altijd wel weer
wat anders te beleven.
iggeen gebrek.
gevaarlijk vonden onze ouders. Je
kon soms plotseling door een wel
wat steviger bovenlaagje heen
stappen en met je voeten in de
"prut" er onder terecht komen.
Wij noemden het "papier zolder-
kes" en vonden dat natuurlijk
machtig interessant.
Verder herinner ik mij nog heel
goed, dat er rond 1920 veel
nieuwbouw was in de omgeving
Achter de Hoven bij de tweede
spoorovergang. Naar ik meen is
in die tijd het z.g. Rode Dorp ge
bouwd. Er woonden veel garde
niers. Als jongens verdienden we
's zomers een zakcentje met bes
sen plukken in de tuinen Achter
de Hoven. We ontvingen vijf cent
of een dubbeltje per mandje ge
plukte bessen.
hadden we de- "pest" in als de
boten het ijs stuk voeren. Het
spoorslootje was échter al gauw
berijdbaar. Vele jongens en
meisjes uit onze omgeving heb
ben op dat slootje de eerste
streekjes gezet. Het was soms wel
uitkijken, omdat er sommige
stukken bij waren met vast ge
vroren eendekroos. Dat ijs was
erg bros en zo gebeurde het wel
dat men daar door zakte.
Nu nog iets over gemeente school
12. Van drie van de leerkrachten
op de onlangs door ifgeplaatste
foto heb ik les op de lagere school
gehad.
De heer Mollema heb ik maar
kort gehad. Hij was een opval
lende figuur, die ik later nogal
eens in de omgeving van het
Zaailand heb gezien, waar hij
zijn stamcafé had. Hij is op hoge-
leeftijd overleden. Van de heer
Beunk herinner ik mij vooral nog
heel goed de zanglessen. Hij .be
speelde daarbij altijd de viool.
Jongens die niet goed opletten,
of fout zongen, tikte hij dan met
de punt van de strijkstok op het
hoofd. Dat passeerde mij nogal
eens. omdat ik niet zo erg muzi
kaal ben.
INNEMENDE
ONDERWIJZERES
Van mej. E. Zendijk weet ik het
meest. Zij was een zeer innemen
de en actieve onderwijzeres. Als
jongen van een jaar of twaalf kon
ik niet vermoeden dat ik in 1930
als collega met haar aan dezelfde
school zou komen werken en dat
wij samen aan die school altijd de
leerkrachten waren die met de
kinderen van de school de
optocht en het oranjefeest ter ere
van onze Koningin meemaakten.
In die jaren hadden wij geregeld
contact en heb ik haar leren
waarderen als een prettige en
OMGEVING
Schoolreisje naar Appelscha:de onderwijzers komen op de kiek. Van links naar rechts: de heer Van der Heide
(hoofd van School 12,mej.De-Haan,de heer Broersma en jufZendijk.
sympatieke collega. Wie zou toen
hebben kunnen vermoeden, dat
haar leven zo tragisch zou
eindigen. Tijdens de bezettings
jaren heb ik haar nog eens
ontmoet aan de Bleeklaan. Zij
droeg toen al de Davidsster, door
de Duitsers verplicht gestelfl.
Zoiets treft je dan pijnlijk. Zelf
scheen ze er zo ogenschijnlijk
niet onder te lijden. Ze vertelde
toen dat zij aanzegging hadden
gekregen dat zij zich beschikbaar
moesten houden voor vertrek
naar Westerbork. Zij kon en
wilde haar hulpbehoevende zus
ter niet in de steek laten en was
van plan om het gegeven bevel op
te volgen. Besefte zij toen welk
droevig lot haar wachtte? Ze leek
nog vol vertrouwen.
Vele oud-leerlingen moeten aan
haar prettige herinneringen be
waren. In de dertiger jaren zijn
wij samen met de zesde klas drie
dagen naar Delden geweest. Een
unicum, naar ik meen. Een
bijzonder prettige en homogene
zesde klas. Per trein naar
Hengelo en daarna te voet naar
het zes kilometer verder gelegen
Delden waar wij in een Jeugd
herberg hebben vertoefd. Fijne
dagen voor de kinderen en ook'
voor ons leerkrachten.
Natuurlijk is er nog wel meer
blijven hangen uit het verleden,
maar mijn verhaal is al erg lang
geworden.
Tenslotte nog bijgaande foto. Het
leek mij wel aardig om die hierbij
te doen. Hij werd gemaakt in
1932 te Appelscha toen we daar
met leerlingen van school 12 op
een schoolreisje waren. Van links
naar rechts: de heer van der
Heide (hoofd van school 12), mei.
de Haan, de heer Broersma en
mej. E. Zendijk.
't Harde
D. Nieuwenhuis