UIT DE DOOS MET SNIEPSNAREN KRANT VAN HONDERDDERTIG JAAR OUD ,KOPPIE KRAUW' 4 Is Uw buurman al abonnee? STEENHOUWERIJ D. ARENDS TROMP Technisch bedrijf - leeuwarden GASHAARDEN nieuwste m odellen DV jTSCH LAND. Langs de straat (Vijftig jaar geleden) Carel v. Manderstraat 1- Telefoon 29714 5^/eide S^Crantóje leeót iedereen Een greep in onze welgevulde Doos met Sniepsnaren stelt ons altijd voor verrassingen - wij weten nooit wat er te voorschijn komt. Vandaag was het geen oude rekening van een Leeuwarder bedrijf uit de jaren zoveel, of het programma van eén feestavond uit Oma's tijd, maar een exemplaar van de Leeuwarder Courant van heel, heel lang geleden; van vrijdag 8 maart 1844 om precies te zijn. De mensen, die er in genoemd worden, hebben we niet meer gekend, de gebeurtenissen, die er in vermeld staan, beroeren ons niet meer, de meeste onroerende goederen, die er in aangeboden worden, zijn er al lang niet meer. Toch is zo'n oude krant ook voor ons nog uitermate interessant, omdat het ons een idee geeft van de sfeer van die tijd en omdat er namen in voorkomen, waarvan we ons benieuwd kunnen afvragen of ze toebehoorden aan de voorouders van stadgenoten, die we nu goed kennen. De Leeuwarder Courant van die tijd had nog niet het formaat van die van nu, maar wel was ze al wat groter dan 't Kleine Krantsje van vandaag. Ook de omvang was heel wat bescheide ner, dan de krant, die nu dagelijks op de Voorstreek van de persen rolt - onze voorouders moesten met vier van die kleine pagina's tevreden zijn, al kwam er een enkele keer een bijvoegsel bij. Laten we nu eens aan de hand van deze oude krant gaan zien, wat er precies honderddertig jaar geleden in de wereld was te doen. OORLOG Om te beginnen, het kan niet missen helaas oorlogsgeweld: hevige beschietingen van de Spaanse stad Alicante: "de bevolking,_zelfs het gedeelte, dat onder de wapens is, wenschte zich over te geven, maar Bonet houdt hen door ernstige geno- mene maatregelen in bedwang. Er zijn 500 man troepen op het fort, meestal uit Douaniers bestaande. Het brood wordt schaarsch. Men vreest, dat zoodra het vuur tegen de stad zelve geopend zal zijn, dezelve zich zal overgeven." Vanuit Rusland komen "berig- ten" over moeilijke tijden voor de Joden: "Wat de jongste strenge verordeningen ten opzig- te van het verblijf der Israëlieten in Kiew betreft, zoo moeten dezelve, volgens geloofwaardige berigten de treurige gevolgen van eene ongegronde beschuldi ging van ambtenaren zijn, welke de Jodengemeente te Kiew niet kon ontzenuwen." OVERSTROMINGEN Berichten over geweldige sneeuwval en verwoestende over stromingen komen uit Keulen; er zijn al veel mensen en dieren, verdronken, er zijn bruggen weggespoeld en huizen ingestort. Slecht nieuws voor dieven, inbre kers en ander geboefte uit Parijs: "Onder den naam paravol ver koopt zekere Mr. Beckman-O- losson in Parijs een veiligheids toestel tegen dieven, welks con structie alles overtreft, wat tot dusverre in soortgelijke artikelen geleverd is. Het beginsel is het meermalen gebezigde, namelijk, om door het verwekken- van geraas, en hier door een percus- sionsslot, de buren in alarm te brengen. De uitvinding is zoo vernuftig, dat men over de werking van het mechanisme verbaasd staat en bij de be schouwing dadelijk overtuigd wordt, dat diefstal bij zoodanige inrigting bijna eene onmogelijk heid is. Alle mogelijke proeven om gesloten kisten of kasten te openen, zijn vruchtelooze pogin gen, daar het instrument in alle denkbare gevallen deszelfs wer king doet; zelfs de leiding van de eene verdieping tot de andere verzwakt de werking niet." Binnenlands nieuws: er zal een Straatweg aangelegd worden van Leeuwarden naar Groningen; het werk gaat honderdduizenden guldens kosten. In Sint Jacobi Parochie is de nieuwe "schoone dorpskerk" bijna voltooid; het gebouw "zal zeker een der schoonste kerken dezer provin cie worden." Wat de Verkoopingen betreft: ten huize van B J. van den Oever op het Noordvliet nummer 65 zullen de notarissen J.C. Kutsch en C. Wiersma tegen contante betaling verkopen a. meubelen en huisgeraden, b. goud- en zilverwerken, mans en vrouws- kleederen, c. winkelgoederen en gereedschappen als eene aan zienlijke partij wit- en gekleurd Engelsch en Delftsch Steengoed, Porselein, Glaswerk, divers Theegoed, Blikwerk Keulsche Schotels, Kruiken en andere goederen, fijne en grove vodden, Bonken enz, Blikslagers- en Verlakkersgereedschappen en d. Eene overdekte Praam en eene kleine Diro en hetgeen meer te voorschijn zal worden gebragt." Dan de afdeling Vreugd en Verdriet. H. Brandenburgh en J. Kragt te Workum zijn 3 maart vijf en twintig jaar getrouwd en op dezelfde dag trouwen L. Brandenburgh en H.S. Gaastra; drie dagen later trouwen in Leeuwarden R. Beekhuis, Predi kant te Cornjum en C.H. Seelig. Jan T. Born te Leeuwarden berigt, dat op 25 Februarij zijn "geliefde Echtgenoot S. van Dijk" voorspoedig beviel van eene welgeschapene Dochter; de geliefde Echtgenoote van W. van der Wielen, Aafke IJbes daaren tegen is op 1 Maart bevallen van een Zoon. Petrus C. Westra van het Vallaat moest tot zijn innige droefheid melden, dat zijn Huisvrouw Sijke Foppes Visser" heden overleed in den ouderdom van 28 jaren en 10 maanden, aan eene uitterende ziekte van 3 jaren; hem nalatende twee Kin- Dreigender nog ruisten de sta tige bomen van de Prinsentuin, toen de heer met z'n zoontje het grint betrad. De zon, die juist tussen 'n paar buien in, mild hare zachte adem had uitge straald over de naar warmte hunkerende aarde, verborg zich achter een sombere, donkere wolk. Triestig trok de zwarte schaduw voort, waar even tevoren licht plekken over de paden lagen, was nu alles van 'n duistere, neerslachtige triestheid. "Echt hondsdagweer," zei de heer tegen de oude parkwachter. "Ja, meneer, we hewwe weer kans op 'n buike." Toch stapte de heer verder, terwijl z'n zoontje als 'n jong, losgelaten hondje rond hem heen dartelde. "Jantje," aldus sprak de heer, "nou mag je niet op 't gras komen hoor. Op de paden blijven." Hij zei dit op een toon, doortrokken van 't bewust zijn van z'n vaderlijke plicht, om van z'n zoon een goed en edel mens te maken. Op het bruggetje hield de heer stand en haalde 'n zakje met weiten koekjes voor de dag. Daarna riep hij Jantje. "Kijk 'es, baasje," zei hij, en hield z'n deren, te jong om hun verlies te beseffen." Erg onplezierig is ook het nieuws uit Bozum, waar "sedert Dinsdag den 27 Februarij j.l. wordt vermist een Persoon, van meer dan middelbare lengte, gekleed in eene duffelsche jas, zware lange lakensche broek, blauwe baaijen onderbroek, da masten hemdrok met blaauw merinod mauwen, wit flanellen onderhemd - het linnen hemd gemerkt met T.S. - overigens eene zwart lakensche pet op, eene roode halsdoek en das om den hals, twee paar zwarte kousen en hooge schoenen met zilveren gespen aan. Al wie dien persoon weet aan te wijzen of teregt te brengen ten huize van den Bakker Taeke S. Bakker te Bozum, zal met vijf en twintig guldens beloond worden." Tenslotte het laatste bericht uit deze krant van 1844, dat ons sterk doet denken aan de bekende spreuk van het drinken en de dorst (Iedereen praat over m'n zuipen, maar niemand over m'n dorst), het komt uit Fries- lands havenstad en het luidt aldus: "Ieder spreekt van Den Haag en niemand spreekt van Harlingen: of gaat het délr beter? Onder dit Motto hoopt Van Steenderen te Harlingen spoedig te kunnen verkrijgbaar stellen: Bibliophilus, Harlingen in proza, het Bestuur dier stad betreffende." spruit een koekske voor, "deze mag jij opeten, en dan gane we de eendjes en de zwaantjes voeren." Met een glimlach op z'n gelaat zag hij toe, hoe Jantje gulzig, tussenbeide sterk neus ophalend, z'n koekje verorberde. Toen voerde hij de eendjes en de zwanen. Hij was 'n streng en eerlijk man. want met pijnlijke nauwkeurig heid verdeelde hij de stukjes biscuit tussen de waterbewoners. Hij was verontwaardigd, wan neer de een de ander een brokje voor de snavel weg griste, en riep dan: "Hei, da's niet eerlijk" Jantje voerde óók mee, en gaf hele koekjes tegelijk aan de zwa nen. Hij schaterde het uit, toen twee van die waterkoningen be gonnen te koekje-trekken. Dat was een sport, die hij nog nooit had gezien en teleurstelling tekende zijn gelaat, toen 't koekje doormidden brak, en de "vaantjes," smekkerend hun buit verorberden. "Ziezo, jongen," zeide de heer, en wreef z'n handen af aan z'n zakdoek, "gane we nou 'ris bij de eekhoorntjes kijken?" (vervolg op pag. 5) LEEUWARDEN HARLINGEN LEEUWARDEN: VOORSTREEK 90 TELEFOON 05100 25067 Het oude vertrouwde adres voor Uw GRAFWERK en ALLE NATUURSTEENWERKEN. Werkplaatsen: James Wattstraat, telefoon 05100 - 26805 Harlingen - Fabriekstraat 7 Telefoon 05178 2895 in derzelver tegenwoordige woonplaats kunnen blijven, en eindelijk - en dit is wel de gewigtigste bepaling —6°. worde aan de ministers van financien en binnen- landsche zaken gelast nog andere wijzigingen der Keizerlij ke LJkase voor te dragen, Wat de jongste strenge verordeningen ten opzigte van het verblijf der Israë lieten in Kiew betreft, zoo moeten dezelve, volgens geloofwaardige berigten de treurige gevolgen van eene ongegronde beschuldiging van ambtenaren zijn, welke de Jodengemeente te Kiew niet kon ontzenuwen, FRANKFORT, den i Maart. Het door ons voor geruimen tijd te kennen gegeven vermoeden, dat de bondspresidentgraaf v. Munch Bellinghausen in den loop van dit jaar eenen anderen gewigtigen post te Weenen zelf zoude beko men, wordt thans door brieven uit de Oostenrijksche hoofdstad, waar die diplo maat sedert het begin van dezen winter zich bevindt, bevestigd. De graaf zal zich in de maand Mei wel wederom naar Frankfort begeven om de functien van president der bondsvergadering te hervatten, doch bij den aanvaDg der volgende zitting van dat ligchaam zal hij deze betrekking, naar men verneemt, overdragen aan den Oostenrijkscben hofraad baron v. Werner. De graaf y. Munch Belling hansen zal waarschijnlijk de opvolger worden in het staatskanseliers ambt, hetwelk gedurende zoo veie jaren door den Prins v. Metternich roemrijk Is bekleed, Uit Darmstad schrijft men, dat luidens berigt uit Petersburg de Troonop volger van Rusland eerst tegen de helft van Mei aan het grooth. Hessische hof zal arriveren om zijne gemalin af te halen. Men meent te weten, dac dit Door luchtige paar over Weenen, waar omstreeks dienzelfden tijd Keizer Nikolaas zal

Historisch Centrum Leeuwarden

’t Kleine Krantsje, 1964-1997 | 1974 | | pagina 4