UIT DE DOOS MET SNIEPSNAREN
KRANT VAN HONDERDDERTIG JAAR OUD
,KOPPIE KRAUW'
4
Is Uw buurman
al abonnee?
STEENHOUWERIJ D. ARENDS
TROMP Technisch bedrijf - leeuwarden
GASHAARDEN nieuwste m odellen
DV jTSCH LAND.
Langs de straat
(Vijftig jaar geleden)
Carel v. Manderstraat 1- Telefoon 29714
5^/eide S^Crantóje leeót iedereen
Een greep in onze welgevulde Doos met Sniepsnaren stelt ons altijd voor verrassingen - wij weten nooit
wat er te voorschijn komt. Vandaag was het geen oude rekening van een Leeuwarder bedrijf uit de jaren
zoveel, of het programma van eén feestavond uit Oma's tijd, maar een exemplaar van de Leeuwarder
Courant van heel, heel lang geleden; van vrijdag 8 maart 1844 om precies te zijn. De mensen, die er in
genoemd worden, hebben we niet meer gekend, de gebeurtenissen, die er in vermeld staan, beroeren ons
niet meer, de meeste onroerende goederen, die er in aangeboden worden, zijn er al lang niet meer. Toch
is zo'n oude krant ook voor ons nog uitermate interessant, omdat het ons een idee geeft van de sfeer van
die tijd en omdat er namen in voorkomen, waarvan we ons benieuwd kunnen afvragen of ze
toebehoorden aan de voorouders van stadgenoten, die we nu goed kennen.
De Leeuwarder Courant van die
tijd had nog niet het formaat
van die van nu, maar wel was ze
al wat groter dan 't Kleine
Krantsje van vandaag. Ook de
omvang was heel wat bescheide
ner, dan de krant, die nu
dagelijks op de Voorstreek van
de persen rolt - onze voorouders
moesten met vier van die kleine
pagina's tevreden zijn, al kwam
er een enkele keer een bijvoegsel
bij.
Laten we nu eens aan de hand
van deze oude krant gaan zien,
wat er precies honderddertig
jaar geleden in de wereld was te
doen.
OORLOG
Om te beginnen, het kan niet
missen helaas oorlogsgeweld:
hevige beschietingen van de
Spaanse stad Alicante: "de
bevolking,_zelfs het gedeelte, dat
onder de wapens is, wenschte
zich over te geven, maar Bonet
houdt hen door ernstige geno-
mene maatregelen in bedwang.
Er zijn 500 man troepen op het
fort, meestal uit Douaniers
bestaande. Het brood wordt
schaarsch. Men vreest, dat
zoodra het vuur tegen de stad
zelve geopend zal zijn, dezelve
zich zal overgeven."
Vanuit Rusland komen "berig-
ten" over moeilijke tijden voor
de Joden: "Wat de jongste
strenge verordeningen ten opzig-
te van het verblijf der Israëlieten
in Kiew betreft, zoo moeten
dezelve, volgens geloofwaardige
berigten de treurige gevolgen
van eene ongegronde beschuldi
ging van ambtenaren zijn, welke
de Jodengemeente te Kiew niet
kon ontzenuwen."
OVERSTROMINGEN
Berichten over geweldige
sneeuwval en verwoestende over
stromingen komen uit Keulen;
er zijn al veel mensen en dieren,
verdronken, er zijn bruggen
weggespoeld en huizen ingestort.
Slecht nieuws voor dieven, inbre
kers en ander geboefte uit Parijs:
"Onder den naam paravol ver
koopt zekere Mr. Beckman-O-
losson in Parijs een veiligheids
toestel tegen dieven, welks con
structie alles overtreft, wat tot
dusverre in soortgelijke artikelen
geleverd is. Het beginsel is het
meermalen gebezigde, namelijk,
om door het verwekken- van
geraas, en hier door een percus-
sionsslot, de buren in alarm te
brengen. De uitvinding is zoo
vernuftig, dat men over de
werking van het mechanisme
verbaasd staat en bij de be
schouwing dadelijk overtuigd
wordt, dat diefstal bij zoodanige
inrigting bijna eene onmogelijk
heid is. Alle mogelijke proeven
om gesloten kisten of kasten te
openen, zijn vruchtelooze pogin
gen, daar het instrument in alle
denkbare gevallen deszelfs wer
king doet; zelfs de leiding van de
eene verdieping tot de andere
verzwakt de werking niet."
Binnenlands nieuws: er zal een
Straatweg aangelegd worden van
Leeuwarden naar Groningen;
het werk gaat honderdduizenden
guldens kosten. In Sint Jacobi
Parochie is de nieuwe "schoone
dorpskerk" bijna voltooid; het
gebouw "zal zeker een der
schoonste kerken dezer provin
cie worden."
Wat de Verkoopingen betreft:
ten huize van B J. van den Oever
op het Noordvliet nummer 65
zullen de notarissen J.C. Kutsch
en C. Wiersma tegen contante
betaling verkopen a. meubelen
en huisgeraden, b. goud- en
zilverwerken, mans en vrouws-
kleederen, c. winkelgoederen en
gereedschappen als eene aan
zienlijke partij wit- en gekleurd
Engelsch en Delftsch Steengoed,
Porselein, Glaswerk, divers
Theegoed, Blikwerk Keulsche
Schotels, Kruiken en andere
goederen, fijne en grove vodden,
Bonken enz, Blikslagers- en
Verlakkersgereedschappen en d.
Eene overdekte Praam en eene
kleine Diro en hetgeen meer te
voorschijn zal worden gebragt."
Dan de afdeling Vreugd en
Verdriet. H. Brandenburgh en J.
Kragt te Workum zijn 3 maart
vijf en twintig jaar getrouwd en
op dezelfde dag trouwen L.
Brandenburgh en H.S. Gaastra;
drie dagen later trouwen in
Leeuwarden R. Beekhuis, Predi
kant te Cornjum en C.H. Seelig.
Jan T. Born te Leeuwarden
berigt, dat op 25 Februarij zijn
"geliefde Echtgenoot S. van
Dijk" voorspoedig beviel van
eene welgeschapene Dochter; de
geliefde Echtgenoote van W. van
der Wielen, Aafke IJbes daaren
tegen is op 1 Maart bevallen van
een Zoon.
Petrus C. Westra van het Vallaat
moest tot zijn innige droefheid
melden, dat zijn Huisvrouw
Sijke Foppes Visser" heden
overleed in den ouderdom van
28 jaren en 10 maanden, aan
eene uitterende ziekte van 3
jaren; hem nalatende twee Kin-
Dreigender nog ruisten de sta
tige bomen van de Prinsentuin,
toen de heer met z'n zoontje het
grint betrad. De zon, die juist
tussen 'n paar buien in, mild
hare zachte adem had uitge
straald over de naar warmte
hunkerende aarde, verborg zich
achter een sombere, donkere
wolk.
Triestig trok de zwarte schaduw
voort, waar even tevoren licht
plekken over de paden lagen,
was nu alles van 'n duistere,
neerslachtige triestheid.
"Echt hondsdagweer," zei de
heer tegen de oude parkwachter.
"Ja, meneer, we hewwe weer
kans op 'n buike."
Toch stapte de heer verder,
terwijl z'n zoontje als 'n jong,
losgelaten hondje rond hem
heen dartelde. "Jantje," aldus
sprak de heer, "nou mag je niet
op 't gras komen hoor. Op de
paden blijven." Hij zei dit op een
toon, doortrokken van 't bewust
zijn van z'n vaderlijke plicht, om
van z'n zoon een goed en edel
mens te maken.
Op het bruggetje hield de heer
stand en haalde 'n zakje met
weiten koekjes voor de dag.
Daarna riep hij Jantje. "Kijk 'es,
baasje," zei hij, en hield z'n
deren, te jong om hun verlies te
beseffen."
Erg onplezierig is ook het
nieuws uit Bozum, waar "sedert
Dinsdag den 27 Februarij j.l.
wordt vermist een Persoon, van
meer dan middelbare lengte,
gekleed in eene duffelsche jas,
zware lange lakensche broek,
blauwe baaijen onderbroek, da
masten hemdrok met blaauw
merinod mauwen, wit flanellen
onderhemd - het linnen hemd
gemerkt met T.S. - overigens
eene zwart lakensche pet op,
eene roode halsdoek en das om
den hals, twee paar zwarte
kousen en hooge schoenen met
zilveren gespen aan. Al wie dien
persoon weet aan te wijzen of
teregt te brengen ten huize van
den Bakker Taeke S. Bakker te
Bozum, zal met vijf en twintig
guldens beloond worden."
Tenslotte het laatste bericht uit
deze krant van 1844, dat ons
sterk doet denken aan de
bekende spreuk van het drinken
en de dorst (Iedereen praat over
m'n zuipen, maar niemand over
m'n dorst), het komt uit Fries-
lands havenstad en het luidt
aldus: "Ieder spreekt van Den
Haag en niemand spreekt van
Harlingen: of gaat het délr
beter? Onder dit Motto hoopt
Van Steenderen te Harlingen
spoedig te kunnen verkrijgbaar
stellen: Bibliophilus, Harlingen
in proza, het Bestuur dier stad
betreffende."
spruit een koekske voor, "deze
mag jij opeten, en dan gane we
de eendjes en de zwaantjes
voeren."
Met een glimlach op z'n gelaat
zag hij toe, hoe Jantje gulzig,
tussenbeide sterk neus ophalend,
z'n koekje verorberde. Toen
voerde hij de eendjes en de
zwanen.
Hij was 'n streng en eerlijk man.
want met pijnlijke nauwkeurig
heid verdeelde hij de stukjes
biscuit tussen de waterbewoners.
Hij was verontwaardigd, wan
neer de een de ander een brokje
voor de snavel weg griste, en riep
dan: "Hei, da's niet eerlijk"
Jantje voerde óók mee, en gaf
hele koekjes tegelijk aan de zwa
nen. Hij schaterde het uit, toen
twee van die waterkoningen be
gonnen te koekje-trekken. Dat
was een sport, die hij nog nooit
had gezien en teleurstelling
tekende zijn gelaat, toen 't
koekje doormidden brak, en de
"vaantjes," smekkerend hun buit
verorberden.
"Ziezo, jongen," zeide de heer,
en wreef z'n handen af aan z'n
zakdoek, "gane we nou 'ris bij de
eekhoorntjes kijken?"
(vervolg op pag. 5)
LEEUWARDEN
HARLINGEN
LEEUWARDEN: VOORSTREEK 90 TELEFOON 05100 25067
Het oude vertrouwde adres voor Uw
GRAFWERK en ALLE NATUURSTEENWERKEN.
Werkplaatsen: James Wattstraat, telefoon 05100 - 26805
Harlingen - Fabriekstraat 7 Telefoon 05178 2895
in derzelver tegenwoordige woonplaats kunnen blijven, en eindelijk - en dit is
wel de gewigtigste bepaling —6°. worde aan de ministers van financien en binnen-
landsche zaken gelast nog andere wijzigingen der Keizerlij ke LJkase voor te dragen,
Wat de jongste strenge verordeningen ten opzigte van het verblijf der Israë
lieten in Kiew betreft, zoo moeten dezelve, volgens geloofwaardige berigten de
treurige gevolgen van eene ongegronde beschuldiging van ambtenaren zijn, welke
de Jodengemeente te Kiew niet kon ontzenuwen,
FRANKFORT, den i Maart. Het door ons voor geruimen tijd te kennen
gegeven vermoeden, dat de bondspresidentgraaf v. Munch Bellinghausen in
den loop van dit jaar eenen anderen gewigtigen post te Weenen zelf zoude beko
men, wordt thans door brieven uit de Oostenrijksche hoofdstad, waar die diplo
maat sedert het begin van dezen winter zich bevindt, bevestigd. De graaf zal
zich in de maand Mei wel wederom naar Frankfort begeven om de functien van
president der bondsvergadering te hervatten, doch bij den aanvaDg der volgende
zitting van dat ligchaam zal hij deze betrekking, naar men verneemt, overdragen
aan den Oostenrijkscben hofraad baron v. Werner. De graaf y. Munch Belling
hansen zal waarschijnlijk de opvolger worden in het staatskanseliers ambt, hetwelk
gedurende zoo veie jaren door den Prins v. Metternich roemrijk Is bekleed,
Uit Darmstad schrijft men, dat luidens berigt uit Petersburg de Troonop
volger van Rusland eerst tegen de helft van Mei aan het grooth. Hessische hof
zal arriveren om zijne gemalin af te halen. Men meent te weten, dac dit Door
luchtige paar over Weenen, waar omstreeks dienzelfden tijd Keizer Nikolaas zal