Houten bruggen maken plaats voor stenen pijpen
SCHILDERWERKEN TJEPKEMA B.V.
ook voor WANDAFWERKING. VOEGKITTEN EN KUNSTSTOFVLOERpN
9
BABBELTJES
OP DE BRUG
OOSTERGRACHTSWAL 39
LEEUWARDEN - TELEFOON 05100-26598
't T-kCleine Z^.rarlóje leeet iedereen
Vóór Leeuwarden omstreeks
1625 met de nieuwe verdedi
gingsgracht het aanzien kreeg,
dat de stad meer dan twee
eeuwen zou behouden, waren er
aan verscheidene bruggen en
brugpleinen belangrijke verbete
ringen aangebracht, die we in
deze babbeltjes-op-de-brug niet
onbesproken mogen laten.
Meer en meer was men er toen
immers al toe overgegaan om de
houten bruggen over de binnen
grachten te vervangen door de
stenen pijpen, zoals we die nu
nog kennen - al zien de moderne
brugpijpen er wel wat minder
romantisch uit, dan hun voor
gangers uit ver verleden tijden.
In 1609, het jaar, waarin het
Twaalfjarig Bestand met Spanje
begon, werd als een van de
belangrijkste bruggen in de stad
die bij de Vischmarkt, tussen de
Wortelhaven en de Konings
straat geheel vernieuwd: de
brede houten brug, die er tot dat
moment had gelegen, werd
gesloopt en er kwam een nog
veel groter stenen brugplein voor
in de plaats.
De financiële middelen voor dit
belangrijke werk putte het
stadsbestuur uit het bedrag, dat
op tafel was gekomen door de
verkoop van het Stedelijk Tucht
huis aan het rijk!
Net als vroeger het geval was
geweest werd de nieuwe Ko-
ningspijp het centrum voor de
handel in vis, zodat dit brede
brugplein door onze voorouders
ook wel de Vischmarktpijp werd
genoemd.
Tegelijk met het aanleggen van
deze Vischmarktpijp, werd ten
behoeve van de Wortelmarkt een
deel van het water bij de Eewal
overkruind, waarna dit plein de
naam van Wortelhaven kreeg.
Nog voor de Vischmarkt hele
maal was voltooid, werd er door
de voortvarende Leeuwarders
van toen een tweede, niet minder
belangrijke werk aangepakt en
wel in het hartje van de stad,
waar van de Weerdspijp tegeno
ver de Hoedemakerssteeg en de
Koebrug tegenover de Bagijne-
steeg één groot brugplein werd
gemaakt: de Lange Pijp.
Het aanbrengen van deze over
kluizing betekende een hele
aanwinst voor de stad, die in
deze Lange Pijp een uitermate
geschikte marktplaats en boven
dien een prachtig feestterrein
kreeg.
In 1611 werd deze Lange Pijp
voltooid en verder op de Nieuwe-
stad bleven er toen nog drie
smalle houten bruggetjes be
staan: een tussen de Bagijne-
steeg en de Nieuwesteeg en twee,
vlak bij elkaar, tegenover deze
Nieuwesteeg.
In 1621 echter moesten ook deze
beide laatste bruggetjes plaats
maken voor een stenen pijp - de
Nieuwepijp - waarna men zo
waar ook nog behoefte voelde
om het derde bruggetje, tussen
deze Nieuwepijp en de Lange
Pijp, te vervangen door een
stenen pijp. Dat werd de
Roukemapijp, die van betekenis
was voor de toenmalige Vleesch-
markt op de "stille" kant van de
Nieuwestad tussen de Nieuwe-
en de Bagijnesteeg. Later begon
men deze Roukemapijp toch als
overbodig te beschouwen en
werd ze weer opgeruimd.
Een derde, evenzeer belangrijke
verbetering voor de stad in deze
jaren, werd het vernieuwen van
de Brol, die als marktplaats ook
al van veel betekenis was. Drie
jaar lang, van 1615 tot 1617, was
men bezig met dit werk, dat niet
alleen het aanleggen van de
lange pijpen tussen de Kelder,
de Weaze en het Naauw omvat
te, maar ook het bouwen betrof
van een wachthuis voor de bier
dragers (voor de kelders van de
Kelders lag de Bierkade) en
bovendien voorzag in het ver
nieuwen van de kaak of pronk
zaal op deze Brol.
Tenslotte werden, om al deze
vernieuwingen van de bruggen
in de stad af te ronden, de
houten beschoeiingen van de
meeste binnengrachten vervan
gen door stenen walhiuren. Het
eerst gebeurde dat - in 1616 - in
het Naauw, waar toen voor de
passanten zo weinig ruimte
overbleef, dat de stadsbestuur
ders de bewoners bewoog om
hier alle uitstekende stoepen en
luifels te verwijderen.
Later moesten ook alle andere
aarden wallen in de binnenstad
het veld ruimen voor de stenen
walmuren, die het stadsbestuur
van vandaag zoveel zorgen geven
De Vischmarktpijp, eens een van de belangrijkste bruggen in de stad.
