"DAT DE HAAIEN Z'N KAMERADEN
OPVRATEN HAD HD ONS NOG
NOOIT VERTELD
t leine 3£rantóje leeót iedereen
GEN VOER HELE
OORLOG OP ZEE
hadden neergeploft."
Een half jaar heeft Aaron de
Vries zich met die nuttige arbeid
verdienstelijk gemaakt, toen be
sloot de Marine twee trawlers
naar West-lndië te sturen en
behalve Harer Majesteits Dirkje
werd dat Harer Majesteits Claes-
je met Aaron aan boord.
"We vertrokken met een groot
aantal vrachtschepen uit Liver
pool in een zogenaamd lang
zaam konvooi, nou, hoe lang
zaam dat ging merkten we al
gauw, want na een dag of drie
waren we dat hele konvooi al
kwijt; dat scheepje van ons kon
het tempo niet bijbenen en het
grootste deel van de reis onder
IJsland door naar New Foudland
voeren we alleen." Aangevallen
werd de Claesje geen enkele
maal - "we waren te klein" zegt
de heer de Vries, "ze zagen ons
over het hoofd. Nou ja, dat
dachten we toen, maar, later
hebben we wel begrepen, dat een
onderzeeër zo'n klein doel liever
laat schieten dan het gevaar te
lopen z'n eigen positie op te
geven - onze marconist zou zo'n
aanval nog kunnen doorgeven
met het grote risico voor de
aanvaller, dat hij werd gelokali
seerd".
BRUIN LEVEN
Uiteindelijk werd West-lndië be
reikt, waar ze het eerste half jaar
niets van de oorlog bespeurden
en Aaron en z'n kameraden
gewoon een bruin leven hadden.
Anders werd dat na Pearl
Harbour, toen ook Amerika ging
deelnemen aan de strijd; de
Claesje werd nu ingezet voor
patrouillediensten en voor het
begeleiden van zogenaamde
Mosquitotankers, die ruwe olie
brachten van Venezuela naar
Curaqao.
Overgeplaatst op de Jan van
Brakel, een tot escortevaartuig
omgebouwd fregat, dat bewa
pend met luchtafweer en voor
zien was van asdic voor het
opsporen van onderzeeboten,
blee.f Aaron de Vries nu lange
tijd in het zeer gevaarlijke werk:
het begeleiden in het hele Caraï-
bische gebied van grote konvooi
en naar Trinidad, waar de
schepen zich verzamelden voor
de oversteek naar Engeland.
Hier zag onze jonge stadgenoot
al gauw de eerste tankers in een
inferno van vuur ten onder gaan,
zag hij zeelui sterven in een
brandende zee, zag hij over
boord gesprongen kameraden
door haaien verslinden.
HARD LEVEN
Het werd een hard leven met
Aaron de Vies in het uniform van onze Koninklijke Marine.
hard werken en weinig tijd om
over de dingen na te denken, al
vroegen de mannen zich in hun
geïsoleerde positie aan boord na
tuurlijk wel eens af, hoe het nu
in Holland was, hoe het thuis
zou zijn. "Alle jongens kregen
via 't Rode Kruis geregeld ant
woord oj> hun brieven, maar ik
hoorde nooit iets. Dat vond ik
natuurlijk vreemd en tenslotte
schreef ik een kennis in Leeuw
arden, geen familielid. Veel later
kreeg ik precies datzelfde briefje
terug met er op gekrabbeld
"Moeder overleden, kinderen
ook vertrokken" of zo iets - het
is het enige geweest, wat ik ooit
uit Holland heb gehoord".
Zelf bleef Aaron de Vries,
wonder boven wonder en on
danks de voortdurende acties op
zee, ongedeerd - z'n enige oor
logsverwonding kreeg hij op het
toilet: "ik zat net op de w.c., toen
er een bom in zee viel, naast ons
schip. Door de enorme klap
schoot ik omhoog en kwakte met
m'n hoofd tegen de stalen af
scherming van de lamp. Een
eigenaardige gewaarwording, als
je daar zo rustig zit
Toen de voorbereiding voor de
invasie begon werd de Jan van
Brakel naar Engeland gediri
geerd en nu kwamen er weer
nieuwe taken voor Aaron de
Vries, eerst in opleiding voor
duiker, een cursus, die niet werd
afgemaakt, daarna een training,
waarbij het opruimen van obsta
kels in zee moest worden ge
leerd.
Maar toen het geweld van de
invasie losbarstte zat Aaron nog
in Engeland en z'n volgende
krijgsverrichtingen zouden niet
plaatsvinden op zee, maar te
land: hij ging over naar de
landmacht, werd chauffeur op
een vrachtwagen, trok via België
en Duitsland op Nederland af en
kreeg in oost Groningen voor het
eerst na vele jaren weer vader
landse grond onder de voeten.
VRESELIJKE ONTGOOCHE
LING
De eerste de beste kans aange
grepen om naar Leeuwarden te
komen, weerzien van de oude
stad en dan de vreselijke ontgoo
cheling: moeder inderdaad over
leden, broers en zusje door de
Duitsers weggesleept, vermoord
Het leven gaat door - Aaron de
Vries trouwt, maar ziet z'n
avonturen nog niet met een
rustig burgermansbestaan eindi
gen: hij komt als tolk bij de
Amerikaanse Opgravingsdienst
en trekt kris kras door Neder
land van de ene naar de andere
begraafplaats - overal worden de
stoffelijke overschotten van ge
vallen Amerikaanse vliegers op
gegraven om op de erebegraaf
plaats Margraten in Limburg te
worden bijgezet.
Gelukkig is ook dat een noodza
kelijk kwaad, waar eens een eind
aan komt, maar dan voert het
lot hem weer naar een ander
krijgstoneel; het is '48, Israël
raakt in oorlog en Aaron de
Vries besluit er vrijwillig heen te
gaan. Maar ook dat avontuur zal
hij overleven en dan, eindelijk,
na tien woelige en gevaarvolle
jaren, komt voor deze Leeuwar
der jongen eindelijk de rust: hij
bouwt zich een degelijk bestaan
op en wijdt zich verder aan zijn
gezin.
ACH
En zo is Aaron de Vries dan nu -
een man van middelbare leeftijd,
die een leven vol avonturen
achter zich heeft, maar er liever
niet over praat. "Ach" zegt hij
relativerend, "er zijn er toch zo
veel, die dit en nog veel en veel
meer hebben meegemaakt".
