IN EN OM BOLSWARD IS VEEL
STRUD GESTREDEN
TOEN WE NOG OP DE SCHOOLBANKEN ZATEN
't ^ICleine 3^-rcmtöje leeet iedereen
mevrouw van der Bosch, die aan de Burgemeester Falkenaweg 70 woont.
Nu de namen van de Leerlingen: van links naar rechts; eerste rij: jongens zitten, veel onbekenden,
links is Siepie Postma, verhuisbedrijf in Leeuwarden en de negende: Izaak de Vries met een
vraagteken.
Tweede rij: meisjes, de eerst een zekere Roosje?, de vierde Tetje Jansen uit de Blokhuissteeg.
Derde rij meisjes, Zus Wiersma (radio handel) Nellie Hoekstra (verhuisbedrijf bij de Grote Kerk)
Roelofje Brugman; Neeltje v.d. Leen (Zwitserwaltje) Greta Wemerda (sigarenwinkel Ooster
straat) juf Reitsma; Eva Cohen; Lientje de Wilde (slagerij in de Breedstraat) Aukje de Vries;
Hendrikje Huizenga en Max Cohen, broertje van Eva.
Vierde rij: allen onbekend.
"Als oud Leeuwarder stuur ik U deze schoolfoto, die is genomen, ik meen in de 2e of 3e klas van de
lagere openbare school aan de Druifstreek in 1922 of 1923", aldus schrijft ons mevrouw A.A. van
der Bosch te Heerenveen. "Later werd dat een Christelijke school en toen ben ik op de Arendstuin-
school gekomen, waar meester Dijkema het hoofd was. Jammer genoeg mis ik daar de schoolfoto
van. Misschien kan iemand mij daar aan helpen? Ik zat in de klas bij juf v.d. Meulen met o-a.
Jantje Kolk, Sietske Soepboer, Cecilia Steek (van de smid achter de gasfabriek) Fokeltje Stook,
Greta Marsman enz. Ook ben ik een schoolfoto kwijt van mijn eerste school jaar, dat was op de
van Sijtsemaschool, hoofd meester val. Schaaf. Ik zat in de klas bij juf Rossier. Misschien zou
iemand, als die nog in bezit is van bovengenoemde foto's, mij die willen lenen, dan kan mijn man
daar dia's van maken. De foto's worden dan teruggestuurd. Bij voorbaat dank." Tot zover
Na in een vorig artikel de stad
Leeuwarden in het kort te
hebben beschreven, wil ik de
overige 10 steden in alfabetische
volgorde behandelen.
De stad Bolsward was in het
verleden nauw verbonden aan
het Hoofdelingen - Geslacht
Jönghama, ook wel Juwenga
genoemd, wiens leden gerechtigd
warden de titel 'Heerschap van
de I stad Bolsward' te mogen
voeren. Van hen is vooral bekend
geworden de elfde potestaet van
Friesland Juw Juwenga, die in de
slag bij Schoterzijl op 29
augustus 1396 de Friezen aan
voerde in de strijd tegen de
Hollandse Graaf albrecht van
Beijeren. De Friezen leden in
deze slag een zware nederlaag en
niet minder dan bijna 2000
Friezen waaronder hun eminente
aanvoerder Juwenga sneuvelden
op het Oosterzeesche veld bij
Schoterzijl.
Mogen we de oude kronieken
geloven, dan zou Bolsward
gesticht zijn door Bolswina, een
dochter van Koning Radboud I,
die van 679 tot 719 over
Friesland regeerde. Bolswina zou
getrouwd zijn met Haraldus, één
van Radbouds veldheren.
De geschiedenis van Bolsward
heeft o.m. bekendheid gekregen
door de z.g. 'Jonghama-oorlog',
die omstreeks 1480 uitbrak
tussen de geslachten Jonghama
van Bolsward en Sjaerdema van
Franeker, waarbij de burgers van
de beide steden nauw betrokken
geraakten.
Deze familiestrijd ontstond toen
in 1479 Tjaerd Jonghama, Hove
ling te Bolsward stierf en diens
zoontje Goslick nog te jong was
om de stad te regeren. Tjaerds
weduwe Wijts Sjaerdema, zuster
van Douwe en Sicko Sjaerdema
van Franeker, nam nu de teugels
in handen, zeer tegen de zin van
de burgerij, die niet een vrouw
aan het roer wilde, en koos voor
Juw Jonghama, een neef van de
overleden Tjaerd. Wijts gaf zich
evenwel niet zomaar gewonnen
en vroeg en kreeg de steun van
haar broers uit Franeker. Zo
ontstond het conflict tussen de
Jonghama' en de Sjaerdema's een
conflict, dat ruim veertig jaar zou
voortduren. Eerst in 1523 kreeg
de eerder genoemde Goslick de
stad Bolsward voorgoed in
handen. Deze Goslick Jonghama
wordt beschreven als een ruw
man en als één der aanvoerders
van de Vetkoperspartij. Tezamen
met jonker Hessel Martena uit
Franeker speelde op een gegeven
ogenblik Goslick Jonghama een
minder mooie rol in de Friese
geschiedenis. In 1498 n.l. speel
den de beide edelen op een
verraderlijke wijze Friesland in
handen van Hertog Albrecht van
Saksen-Meissen. Als loon voor
deze minderwaardige daad wer
den beiden door Albrecht tot
ridder geslagen.
In en rondom Bolsward werd in
het verleden veel strijd geleverd.
Zo werd o.m. in 1580 de stad
bezet door de soldaten van
Bronkhorst en begon men met de
zuivering van de kerken, hetgeen
ontzaggelijk veel leed en ellende
met zich mee bracht.
Naast de Jonghama's zetelden in
Bolsward de Cammingha's en de
Heringa's van welke families tal
van grafzerken in de Martinikerk
aanwezig zijn. De voornaamste
bouwwerken van de stad zijn het
bijzonder fraaie stadhuis met het
imposante beeldhouwwerk, de
grote of Martinikerk met de
prachtige gebeeldhouwde fami-
liebanken en de Broerrekerk van
het voormalige Franciscaner
Klooster, hetwelk in of omstreeks
1270 zou zijn gebouwd. Het
stadhuis dateert van 1616.
Het stadswapen voert op een
schild met een veld van Goud de
zwarte dubbele Friese Adelaar.
R.Visser.
(wordt vervolgd)
Üen schilderachtig hoekje in het oude Bolsward
