HARLINGEN: DOOR EEUWEN
HEEN HAVEN- EN VISSERSPLAATS
'T KLEINE
KRANT5JE
't 3£/eine 3Crantóje leeM iedereen
Meer nog dan vele van de andere
Friese steden is Harlingen be
kend bij vele Nederlanders en
buitenlanders. Met name Duitse
toeristen weten tijdens het zo
merseizoen de Havenstad met
haar binnen- en buitenhavens te
vinden om vandaar over te steken
naar één der eilanden tussen
Noord- en Waddenzee, voor het
houden van hun vakantie. De
stad zou haar naam ontlenen aan
het vroegere adelijke geslacht
Harns of Harliga.
Van welk geslacht als de
stamvader wordt beschouwd de
Friese edelman Jonker Douwe
van Harns, die in het begin van
de 12e eeuw op 'de sterke
Harns-stins woonde. Een latere
Douwe van Harns zou in conflict
met jonker Sicko Gratinga, die
op korte afstand op zijn stins
woonde, zijn gedood. Met deze
Douwe van Harns stierf het
geslacht uit, terwijl zijn stins met
de grond gelijk werd gemaakt.
GROTE GLORIE
Harlingen is door de eeuwen
heen een haven- en vissersplaats
geweest. Een tijd van grote glorie
beleefde Harlingen in de 17e en
18e eeuw, toen er de Admiraliteit
van Friesland was gevestigd.
Vanuit de Harlinger havens
vertrok onze Friese Admiraal
Tjerk Hiddes de Vries, met zijn
Fries eskader om zich te voegen
bij de Hollandse oorlogsvloot
tijdens de le en 2e Engelse oorlog
in de jaren 1652 en 1665. De
Harlingen heel vroeger: drukte bij de Havenpoort.
voerder op "De-JElf Steden" één
der grootste oorlogsbodems van
de vloot. Het was op 23 mei 1665
dat het tussen de Hollandse en de
Engelse vloot ter hoogte van
Lestoffe tot een treffen kwam. De
Hollandse vloot stond onder
bevel van de admiraal Wasse
naar van Obdam, de Engelse
vloot onder de Hertog van York
en Prins Robert.
Het Fries eskader in deze slag
stond onder bevel van de Friese
admiraal Auke Stellingwerf. Het
loopt in deze slag slecht voor de
Nederlanders af. Het Vlagge-
schip van Admiraal van Obdam
vliegt op een gegeven moment
met man en muis in de lucht en
de Friese admiraal Stellingwerf
sneuvelt. Het grootste deel van de
Hollandse vloot gaat verloren en
zij die gespaard bleven zochten
met spoed enkele thuishavens op.
Slechts vier van de Hollandse
oorlogsbodems hielden lange tijd
stand en zetten de strijd voort.
Het waren die van gezagvoerders
Tjerk Hiddes en de Groninger
Coenders en de onderbevelheb
bers Jan Evertsen en Cornelis
Tromp.
Na deze zware nederlaag werd de
Hollandse vloot met spoed weer
opgekalefatert en in oorlogsstaaf
gebracht en was reeds in augus
tus van datzelfde jaar - 1665 -
klaar om zee te kiezen en
wederom de strijd met Engeland
Schoonheid in het oude Harlingen - ook dit is verleden tijd.
aan te binden. Tjerk Hiddes werd
als opvolger van de gesneuvelde
Auke Stellingwerf tot Luitenant-
Admiraal benoemd. De nieuw
uitgeruste vloot telde 93 oorlogs
bodems en kwam onder bevel te
staan van de admiraal Cornelis
Tromp.
De vloot voer wel uit, maar tot
een treffen met de Engelsen
kwam het niet en de vloot keerde
naar de thuishavens terug. In de
daarop volgende maanden wor
den de schepen nogmaals goed
nagezien en als dan in mei van
het daarop volgende jaar de vloot
weer uitzeilt is die verdeeld in
vier eskaders.
Het Friese eskader komt onder
bevel te staan van Tjerk Hiddes,
terwijl de gehele vloot onder
commando kwam van de admi
raal Michiel Adriaansz. de
Ruyter. Op 10 junii komt het bij
Duins tot een treffen met de
Engelsen. De slag duurt vier
dagen en resulteert in de vlucht
van de Engelse eskaders. Wel
had ook de Hollandse vloot
zware verliezen geleden, o.m.
door het sneuvelen van de bevel
voerder van het Zeeuwse smal
deel Cornelis Evertsen.
DE RUYTER
De gehavende schepen worden
weer met spoed hersteld en reeds
in augustus d.a.v. vaart de vloot
onder commando van de Ruyter
uit. Zijn mede-admiraals zijn Jan
Evertsen, Cornelis Tromp, Tjerk
Hiddes, Coenders en Banckert.
Op 4 augustus komt het bij
Duinkerken tot een treffen met
de Engelsen, in welke slag de
Friese admiraal Tjerk Hiddes
zwaar gewond wordt. Er wordt
hem een arm afgeschoten en aan
een van beide benen krijgt hij een
zware verwonding. Hij wordt met
spoed naar Vlissingen vervoerd,
waar hij twee dagen later aan zijn
verwondingen sterft. Niet alleen
Friesland treurt om het verlies
van één van haar grootste zonen,
doch geheel Nederland is in rouw
om de dood van de Friese admi
raal.
Op 8 augustus 1666 werd het
stoffelijk overschot van de grote
vervolg op pag.10)
voor Leeuwarden en de
wijde wereld er omheen.
Een uitgave van Fenno
Schoustra's Publici-
teitskantoor.
Verschijnt eenmaal in de
veertien dagen.
Redactie, Administratie
en Advertentieafdeling:
Vredeman de Vriesstraat
1 (Naast Emmakade 39)
Leeuwarden.
Telefoon (05100) 20302
Postgiro 98 10 62
Bank: Rabobank
Geopend: van dinsdag
tot en met vrijdag, uit
sluitend 's morgens van
9 tot 12 uur.
's Middags en van za
terdag tot en met maan
dag gesloten.
Abonnementsprijs:
voor Nederland fl.19,50
per jaar; voor het buiten
land: fl. 35,00 per jaar.
Losse nummers: afge
haald fl. 1,00 per stuk.
D~" giro besteld: fl. -1,80
ex., fl. 3,20 voor 2
4,70 voor 3 ex.
Per
voor 1 ex
ex., fl.
Het lidmaatschap van 't
Kleine Krantsje is alleen
mogelijk voor lezers, die
akkoord gaan met de
bepaling, dat het abonne
mentsgeld vooruit moet
worden voldaan.
Op de Ie februari dient
het abonnementsgeld
voor het dan lopende jaar
te zijn betaald.
Geschenk-abonnementen
en abonnementen van
lezers in het buitenland
moeten op de 31e decem
ber van het voorafgaande
jaar zijn betaald.
Lezers, die zich niet tele
fonisch of schriftelijk,
maar per giro-overschrij
ving als abonnee aanmel
den, worden verzocht op
het girostrookje te ver
melden: Nieuwe abonnee.
Abonnees, die zijn ver
huisd, dienen er op te
letten, dat hun giro-over-
schrijvingskaart het nieu
we adres vermeldt - het
oude adres moet worden
doorgehaald.
Wie het abonnementsgeld
voor een ander betaalt,
dient duidelijk de naam en
het adres te vermelden
van de abonnee, voor wie
wordt betaald.
Adreswijzigingen moeten
minstens 10 dagen voor
het verhuizen worden
doorgegeven.
Abonnementen, die niet
voor 1 december zijn op
gezegd, worden automa
tisch verlengd.
