BARON VAN NAGELL
DE TDD VAN DE KARRIEDERS
LIGT ALWEER VER ACHTER ONS
'T KLEINE
KRAHTSJE
MET OF
ZONDER BAARD!?
"DIE ARME BEESTEN..."
Crartjjc leest iedereen
"Mevrouw, mevrouw" roept het
dienstmeisje, "de barometer is zo
gedaald!" "Hoeveel dan wel?"
vraagt mevrouw. "Wel drie
meter" antwoordt het kind, "hij
is net uit het raam gevallen".
De burgemeester houdt een
speech, terwijl het levensgrote
portret van z"n "geachte ambts
voorganger" in de raadzaal wordt
opgehangen. "Inderdaad mijne
heren" zegt de burgervader,
"mijn voorganger was de be
scheidenheid zelve; reeds bij zijn
leven verdiende hij hier opge
hangen te worden, maar hij was
er niet toe te bewegen..."
Naar aanleiding van onze artikel
tjes over de vroegere befaamde
Leeuwarder politie-inspecteur
Baron van Nagell in de laatste
Kleine Krantsjes, werd onze
redactie opgebeld door een man,
die eens zijn chauffeur is geweest,
de heer Nieuwland, een oud
Leeuwarder, nu te Zwolle.
De heer Nieuwland vertelde ons,
dat het niet waar was, dat de
baron dikwijls het hotel de
Phoenix in de Sint Jacobsstraat
bezocht en daar grote feesten gaf.
Het misverstand - wijdverbreid,
dat wel! - moet volgens de heer
Nieuwland zijn ontstaan door het
feit, dat de baron een paar
kamers had in het pand van de
bakker Van Dam, pal naast het
hotel. Wie hem daar (dikwijls) de
deur zag binnengaan, kon ge
makkelijk denken, dat hij het
restaurant van de Phoenix be
zocht - in werkelijkheid echter
ging hij gewoon naar huis.
Dat het begrip "feestvieren" de
baron niet onbekend was, be
aamde de heer Nieuwland wel.
"Eens heeft hij in de Doelen een
fuif gegeven, die drie dagen heeft
geduurd", aldus de heer Nieuw
land. "Elke dag kwamen er weer
nieuwe gasten opzetten en dan
ging de pret maar gewoon weer
door".
Wat we nog niet wisten vertelde
onze zegsman nu: de heer Van
Nagell moet een jaar of drie
geleden overleden zijn.
En waar iedereen, ook de heer
Nieuwland, het over eens is: die
baron, een hartstikke fijne kerel,
dat was ie!
Abonnees, die zijn ver
huisd, dienen er op te
letten, dat hun giro-over-
schrijvingskaart het nieu
we adres vermeldt - het
oude adres moet worden
doorgehaald.
Wie het abonnementsgeld
"voor een ander betaalt,
dient duidelijk de naam en
het adres te vermelden
van de abonnee, voor wie
wordt betaald.
Adreswijzigingen moeten
minstens 10 dagen voor
het verhuizen worden
doorgegeven.
Abonnementen, die niet
voor 1 december zijn op
gezegd, worden automa
tisch verlengd.
voor Leeuwarden en de
wijde wereld er omheen.
Een uitgave van Fenno
Schoustra's Publici-
teitskantoor.
Verschijnt eenmaal in de
veertien dagen.
Redactie, Administratie
en Advertentieafdeling:
Vredeman de Vriesstraat
1 (Naast Emmakade 39)
Leeuwarden.
Telefoon (05100) 20302
Postgiro 98 10 62
Bank: Rabobank
Geopend: van dinsdag
tot en met vrijdag, uit
sluitend 's morgens van
9 tot 12 uur.
's Middags en van za
terdagtot en met maan
dag gesloten.
Abonnementsprijs:
voor Nederland fl.19,50
per jaar; voor het buiten
land: fl. 35,00 per jaar.
Losse nummers: afge
haald fl. 1,00 per stuk.
Per giro besteld: fl. 1,80
voor 1 ex., fl. 3,20 voor 2'
ex., fl. 4,70 voor 3 ex.
Het lidmaatschap van 't
Kleine Krantsje is alleen
mogelijk voor lezers, die
akkoord gaan met de
bepaling, dat het abonne
mentsgeld vooruit moet
worden voldaan.
Op de 1e februari dient
het abonnementsgeld
voor het dan lopende jaar
te zijn betaald.
Geschenk-abonnementen
en abonnementen van
lezers in het buitenland
moeten op de 31e decem
ber van het voorafgaande
jaar zijn betaald.
Lezers, die zich niet tele
fonisch of schriftelijk,
maar per giro-overschrij
ving als abonnee aanmel
den, worden verzocht op
het girostrookje te ver
melden: Nieuwe abonnee.
Zoals de "stadsomroeper" en de
"morgenwekker" tot het verle
den behoren, zo heeft ook de
"karrieder" zijn tijd gehad.
Een stukje romantiek is met hem
heengegaan. De moderne tech
niek heeft al die oude beroepen
vervangen.
Men ziet ze niet meer de
"frachtrieders" met hun karren,
getrokken door drie of vier
honden. Soms liep zo'n man er
naast, bij minder zware vracht
zat hij wel boven op zijn platte
wagen, steeds zijn korte zweep,
om de honden tot trekken aan te
moedigen, bij de hand.
Was het weer slecht dan had hij
zijn platte kar met een stuk
zeildoek overspannen.
De vrachtrijder met zijn honden
kar onderhield het goederen
vervoer tussen de steden en nabij
gelegen dorpen.
Had men iets nodig dat in het
dorp niet voorradig was, dan
werd de vrachtrijder belast om
het uit de stad te halen.
Maar niet alleen was vracht
opdoen zijn bezigheid, ook bood
schappen van allerlei aard wer
den de karrieders toevertrouwd.
Moest men in de stad aan 't
postkantoor zijn, of bij een bank,
of de belastingen, ook dan was
hij hiervoor de aangewezen
persoon, die voor een kleine
vergoeding dergelijke zaken af
handelde. Deze mensen, van alle
markten thuis, waren prettig in
omgang, zowel gezien bij de
dorpsbewoners, als bij de winke
liers in de stad. In de grote
winkels hier, kende men ze bij
naam. Was de koffie bruin of de
thee klaar, dan moesten ze een
"pantsje" meedrinken. Was de
baas van de zaak jarig, dan viel
hem een grote sigaar, een
"Napoleon" van drie centen ten
deel.
VASTE STAANPLAATS
Elke vrachtrijder had in de stad
z'n vaste staanplaats. Zij, die uit
de Wouden kwamen, stonden bij
de oude gasfabriek of hoek
Voorstreek - Nieuweburen. Kwa
men ze uit dorpen ten Zuiden
van de stad, dan was hun plaats
voor de Amicitia. Hier was een
klein plein, grenzend aan een
parkje door een ijzer hek afge
sloten. Zo kwamen de honden
karren uit het Bildt en omgeving
dan vonden ze hun einddoel aan
de Westerplantage, eind Nieuwe-
stad. Hier was nog een stuk
Bolwerk, waarop eens een molen
heeft gestaan, die ik mij nog vaag
kan herinneren.
Soms kon het bij de vrachtwa
gens verbazend druk zijn. Leve
ranciers uit de stad, leverden hun
goederen af, in balen, kisten,
pakken en dozen. Zorgvuldig
werd alles dan geladen in- en op
de platte wagen om zo verzonden
te worden naar de plaats van
bestemming. Dadelijk werd er
met de vracht afgerekend, geen
onnodige "hoempa".
ARME BEESTEN
Mensen die de hondenkarren,
zwaar belast, zagen voorbij
trekken, slaakten vaak de ver
zuchting: "die arme beesten".
Doop-op, dampend van het
zweet, de tong lang uit de bek
hangend, kwamen ze de stad
binnen.
De tijd veranderde en vooral ook
de dierenbescherming is hen
gunstig gezind geweest.
Het vroegere gezegde; "een
hondeleven" slaand op iemand,
die een afmattende, moeilijk taak
had, gaat nu niet meer op.
J.C. van Dam.
