Herinneringen Hendrik Burger
BEKENDE STADSTYPEN VAN LANG
GELEDEN
SS
'T KLEINE
KRANTSJE
Ver/ovings- en trouwkaarten
r
3
JORDAN
Dameskapsalon
't fÜieiMe Z^Lrantóje lezjt iedereen
Met genoegen vervolgen wjj hler-
blj de herinneringen van Hendrik
Borger aan het Leeuwarden van
ztyn jengd.
Ik bepaal mij tot die groep van
plaatselijke beroemdheden,
waaraan de geschiedschrijvers
van beroep geen aandacht schen
ken. Iets heldhaftigs hebben zij
nooit verricht deze helden van de
straat. Hun beroemdheid danken
zij aan hun uiterlijk of hun
gedrag. Evengoed als de Nieuwe-
toren behoorden zij bij het stads
beeld van die tijd. Mijn herinne
ring vond steun bij een school
opstel van mijn hand uit 1882,
"De winter in onze stad", en
voorts in gesprekken met enkele
tijdgenoten.
KOP EN LIPPEN
"Dikke Willem", algemeen be
kend als "Kop en lippen", was
een afstotelijke verschijning, een
klein mannetje, vuil in de kleren,
met een hoofd dat, ongelogen,
wel drie maal zo groot was als-
dat van een gewoon mens. Zijn
lippen waren twee reusachtige
vlezige lappen, die een weinig van
elkaar gingen als hij iets mom
pelde. Hij schuifelde veel langs
de straat; deed niemand kwaad
en werd ook door niemand lastig
gevallen. Hij leefde naar het
heette van een jaargeld van de
Groninger snijkamer, waaraan
hij zijn stoffelijk ik zou hebben
verkocht!?). De moeder van Kop
en Lippen heette Luoise Boe Boe.
Zij droeg geen oorijzer maar top
muts en dankte haar naam aan
de gewoonte om "boe boe" te
zeggen als de jongens haar voor
toverknol uitscholden.
GEKKE JAAP
Een andere beroemdheid, die,
evenals Kop en Lippen, door de
jeugd met rust werd gelaten, was
Gekke Jaap, een blijmoedig man
met heldere kijkers en op zijn
Een niet zo beste, maar wel zeer zeldzame foto van Jentsje Tit,
zoon van Staande Pendnle
hoofd, altijd scheef, een platte
pet. Wat hij voor de kost deed
wisten wij niet; hij was altijd op
straat, hij was ons sympathiek.
Hij kon een cent, die wij in de
hoogte gooiden, in zijn mond op
vangen.
Peke deJeud droeg altijd een zak
op de rug, inhoud ons niet
bekend. Hij woonde aan de Groe-
neweg en hield toezicht op de
verlaten joodse begraafplaats tus
sen Groeneweg en Prinsentuin.
Als hij ontdekte dat een van ons
van het Toernooiveld over de
schutting op het kerkhof was
gekomen, werd hij razend en de
boosdoener moest overhaast
vluchten. Hij nam graag de pet
ten van de jongens af en stopte
die in zijn voddenzak. Een gees
tigheid van Peke was, dat hij van
Ger. Doustraat 31
Telefoon 25883
Drukkerij Kuiper Leeuwarden Eewal 82 tel. 28234
tollende jongens een tol afpakte.
Als de jongen dan protesteerde,
zei hij kwansuis grappig; "Die
'kan ik lénger make". Maar de
jongen wilde zijn tol terug heb
ben. "Wijje 'm niet linger hew-
we?" vroeg Peke dan. "Nee!" riep
de jongen - "Nou, a' jou 'm niet
langer hèwwe wille, sal ik 'm
maar houde." Vrijdags kon hij
met een steentje het aarden
tabakspijpje, dat een boer in de
mond had. zo goed raken, dat de
kop van de pijp over de grond
rolde en alleen het steeltje tussen
de tanden van de boer bleef
zitten. "Die bliksemse kwajon-
ges", zei hij dan en bood een
nieuwe pijp te koop aan; dezelfde
taktiek als van de rijwielher
steller, die spijkertjes op het fiets
pad strooit.
PANG
Pang, alias "Zwarte Johannes",
bij de burgerlijke stand: Cor-
piéds, woonde in de Boterhoek.
Hij liep met bjinten en andere
kleine negotie. Bij harddraverijen
hielp hij met de lijsten en op
koningsdagen verscheen hij op
de kantoren, geheel in oranje en
liet hij zich de fooien welgevallen.
Op Pang's zilveren bruiloft is er
een groot feest geweest in de
Boterhoek, dat met een omme
gang rondom de Oldehove zou
worden besloten. Voorop in de
feeststoet ging het zilveren
bruidspaar, dan volgden de twee
'dochters, beiden in gezegende
omstandigheden; de toekomstige
echtgenoten vochten onder Neer-
lands vaan in de tropen. Toen is
er, temidden van het feestge
druis, plotseling "moord!" ge
roepen, gevolgd door een paniek,
waaraan de politie een eind wist
te maken door het hele gezel
schap over te brengen naar het
"honnegat" op het Hofplein.
Een gevreesde persoon was Klep,
zo geheten naar een pet, die - met
een lange jas en een vervaarlijke
wandelstok - zijn uniform als
ordebewaarder in de Prinsentuin
uitmaakte. Hij was alleen in
funktie als er geen concert en de
tuin dus open was. Wat wij daar
eigenlijk voor kwaad uithaalden,
herinner ik mij niet. Misschien
was het alleen het zoeken naar
eikels en kastanjes; mogelijk wer
den de eenden wel eens geplaagd
of planten beschadigd. In ieder
geval was de roep "Klep!" -
evenals op straat de roep "plies-
je" - een noodsein, waarop wij in
wilde vlucht uiteenstoven, ook al
was er niets misdreven.
'HOED
Eveneens naar zijn hoofddeksel
genoemd was Hoed. Uit mijn
schoolopstel blijkt, dat hij in
1882 de enige nog levende was
van de hierboven beschreven be
roemdheden. Toen ik nog op de
lagere school was, heette het
reeds, dat Hoed niet sterven kón.
Hij was een stokoud, mager
rondgaand barbiertje. In de win
terkou zag zijn gezicht paars en
hing een drop aan zijn neus. Hij
droeg altijd een bruin-grauwe
hoge hoed en werd op straat
steeds nageschreewd: "Hoed,
"hoed!" Vaak heeft hij gepro-
vervolg op pag. 7
voor Leeuwarden en de
wijde wereld er omheen.
Een uitgave van Fenno
Schoustra's Publici-
teitskantoor.
Verschijnt eenmaal in de
veertien dagen.
Redactie, Administratie
en Advertentieafdeling:
Vredeman de Vriesstraat
1 (Naast Emmakade 39)
Leeuwarden.
Telefoon (05100) 20302
Postgiro 98 10 62
Bank: Rabobank
Geopend; van dinsdag
tot en met vrijdag, uit
sluitend 's morgens van
9 tot 12 uur.
's Middags en van za
terdagtot en met maan
dag gesloten.
Abonnementsprijs:
voor Nederland fl.19,50
per jaar; voor het buiten
land: fl. 35,00 per jaar.
Losse nummers: afge
haald fl. 1,00 per stuk.
Per giro besteld: fl. 1,80
voor 1 ex., fl. 3,20 voor 2
ex., fl. 4,70 voor 3 ex.
Het lidmaatschap van 't
Kleine Krantsje is alleen
mogelijk voor lezers, die
akkoord gaan met de
bepaling, dat het abonne
mentsgeld vooruit moet
worden voldaan.
Op de 1e februari dient
het abonnementsgeld
voor het dan lopende jaar
te zijn betaald.
Geschenk-abonnementen
en abonnementen van
lezers in het buitenland
moeten op de 31e decem
ber van het voorafgaande
jaar zijn betaald.
Lezers, die zich niet tele
fonisch of schriftelijk,
maar per giro-overschrij
ving als abonnee aanmel
den, worden verzocht op
het girostrookje te ver
melden: Nieuwe abonnee.
Abonnees, die zijn ver
huisd, dienen er op te
letten, dat hun giro-over-
schrijvingskaart het nieu
we adres vermeldt - het
oude adres moet worden
doorgehaald.
Wie het abonnementsgeld
voor een ander betaalt,
dient duidelijk de naam en
het adres te vermelden
van de abonnee, voor wie
wordt betaald.
Adreswijzigingen moeten
minstens 10 dagen voor
het verhuizen worden
doorgegeven.
Abonnementen, die niet
voor 1 december zijn op
gezegd, worden automa
tisch verlengd.