Herinneringen Hendrik Burger BEKENDE STADSTYPEN VAN LANG GELEDEN SS 'T KLEINE KRANTSJE Ver/ovings- en trouwkaarten r 3 JORDAN Dameskapsalon 't fÜieiMe Z^Lrantóje lezjt iedereen Met genoegen vervolgen wjj hler- blj de herinneringen van Hendrik Borger aan het Leeuwarden van ztyn jengd. Ik bepaal mij tot die groep van plaatselijke beroemdheden, waaraan de geschiedschrijvers van beroep geen aandacht schen ken. Iets heldhaftigs hebben zij nooit verricht deze helden van de straat. Hun beroemdheid danken zij aan hun uiterlijk of hun gedrag. Evengoed als de Nieuwe- toren behoorden zij bij het stads beeld van die tijd. Mijn herinne ring vond steun bij een school opstel van mijn hand uit 1882, "De winter in onze stad", en voorts in gesprekken met enkele tijdgenoten. KOP EN LIPPEN "Dikke Willem", algemeen be kend als "Kop en lippen", was een afstotelijke verschijning, een klein mannetje, vuil in de kleren, met een hoofd dat, ongelogen, wel drie maal zo groot was als- dat van een gewoon mens. Zijn lippen waren twee reusachtige vlezige lappen, die een weinig van elkaar gingen als hij iets mom pelde. Hij schuifelde veel langs de straat; deed niemand kwaad en werd ook door niemand lastig gevallen. Hij leefde naar het heette van een jaargeld van de Groninger snijkamer, waaraan hij zijn stoffelijk ik zou hebben verkocht!?). De moeder van Kop en Lippen heette Luoise Boe Boe. Zij droeg geen oorijzer maar top muts en dankte haar naam aan de gewoonte om "boe boe" te zeggen als de jongens haar voor toverknol uitscholden. GEKKE JAAP Een andere beroemdheid, die, evenals Kop en Lippen, door de jeugd met rust werd gelaten, was Gekke Jaap, een blijmoedig man met heldere kijkers en op zijn Een niet zo beste, maar wel zeer zeldzame foto van Jentsje Tit, zoon van Staande Pendnle hoofd, altijd scheef, een platte pet. Wat hij voor de kost deed wisten wij niet; hij was altijd op straat, hij was ons sympathiek. Hij kon een cent, die wij in de hoogte gooiden, in zijn mond op vangen. Peke deJeud droeg altijd een zak op de rug, inhoud ons niet bekend. Hij woonde aan de Groe- neweg en hield toezicht op de verlaten joodse begraafplaats tus sen Groeneweg en Prinsentuin. Als hij ontdekte dat een van ons van het Toernooiveld over de schutting op het kerkhof was gekomen, werd hij razend en de boosdoener moest overhaast vluchten. Hij nam graag de pet ten van de jongens af en stopte die in zijn voddenzak. Een gees tigheid van Peke was, dat hij van Ger. Doustraat 31 Telefoon 25883 Drukkerij Kuiper Leeuwarden Eewal 82 tel. 28234 tollende jongens een tol afpakte. Als de jongen dan protesteerde, zei hij kwansuis grappig; "Die 'kan ik lénger make". Maar de jongen wilde zijn tol terug heb ben. "Wijje 'm niet linger hew- we?" vroeg Peke dan. "Nee!" riep de jongen - "Nou, a' jou 'm niet langer hèwwe wille, sal ik 'm maar houde." Vrijdags kon hij met een steentje het aarden tabakspijpje, dat een boer in de mond had. zo goed raken, dat de kop van de pijp over de grond rolde en alleen het steeltje tussen de tanden van de boer bleef zitten. "Die bliksemse kwajon- ges", zei hij dan en bood een nieuwe pijp te koop aan; dezelfde taktiek als van de rijwielher steller, die spijkertjes op het fiets pad strooit. PANG Pang, alias "Zwarte Johannes", bij de burgerlijke stand: Cor- piéds, woonde in de Boterhoek. Hij liep met bjinten en andere kleine negotie. Bij harddraverijen hielp hij met de lijsten en op koningsdagen verscheen hij op de kantoren, geheel in oranje en liet hij zich de fooien welgevallen. Op Pang's zilveren bruiloft is er een groot feest geweest in de Boterhoek, dat met een omme gang rondom de Oldehove zou worden besloten. Voorop in de feeststoet ging het zilveren bruidspaar, dan volgden de twee 'dochters, beiden in gezegende omstandigheden; de toekomstige echtgenoten vochten onder Neer- lands vaan in de tropen. Toen is er, temidden van het feestge druis, plotseling "moord!" ge roepen, gevolgd door een paniek, waaraan de politie een eind wist te maken door het hele gezel schap over te brengen naar het "honnegat" op het Hofplein. Een gevreesde persoon was Klep, zo geheten naar een pet, die - met een lange jas en een vervaarlijke wandelstok - zijn uniform als ordebewaarder in de Prinsentuin uitmaakte. Hij was alleen in funktie als er geen concert en de tuin dus open was. Wat wij daar eigenlijk voor kwaad uithaalden, herinner ik mij niet. Misschien was het alleen het zoeken naar eikels en kastanjes; mogelijk wer den de eenden wel eens geplaagd of planten beschadigd. In ieder geval was de roep "Klep!" - evenals op straat de roep "plies- je" - een noodsein, waarop wij in wilde vlucht uiteenstoven, ook al was er niets misdreven. 'HOED Eveneens naar zijn hoofddeksel genoemd was Hoed. Uit mijn schoolopstel blijkt, dat hij in 1882 de enige nog levende was van de hierboven beschreven be roemdheden. Toen ik nog op de lagere school was, heette het reeds, dat Hoed niet sterven kón. Hij was een stokoud, mager rondgaand barbiertje. In de win terkou zag zijn gezicht paars en hing een drop aan zijn neus. Hij droeg altijd een bruin-grauwe hoge hoed en werd op straat steeds nageschreewd: "Hoed, "hoed!" Vaak heeft hij gepro- vervolg op pag. 7 voor Leeuwarden en de wijde wereld er omheen. Een uitgave van Fenno Schoustra's Publici- teitskantoor. Verschijnt eenmaal in de veertien dagen. Redactie, Administratie en Advertentieafdeling: Vredeman de Vriesstraat 1 (Naast Emmakade 39) Leeuwarden. Telefoon (05100) 20302 Postgiro 98 10 62 Bank: Rabobank Geopend; van dinsdag tot en met vrijdag, uit sluitend 's morgens van 9 tot 12 uur. 's Middags en van za terdagtot en met maan dag gesloten. Abonnementsprijs: voor Nederland fl.19,50 per jaar; voor het buiten land: fl. 35,00 per jaar. Losse nummers: afge haald fl. 1,00 per stuk. Per giro besteld: fl. 1,80 voor 1 ex., fl. 3,20 voor 2 ex., fl. 4,70 voor 3 ex. Het lidmaatschap van 't Kleine Krantsje is alleen mogelijk voor lezers, die akkoord gaan met de bepaling, dat het abonne mentsgeld vooruit moet worden voldaan. Op de 1e februari dient het abonnementsgeld voor het dan lopende jaar te zijn betaald. Geschenk-abonnementen en abonnementen van lezers in het buitenland moeten op de 31e decem ber van het voorafgaande jaar zijn betaald. Lezers, die zich niet tele fonisch of schriftelijk, maar per giro-overschrij ving als abonnee aanmel den, worden verzocht op het girostrookje te ver melden: Nieuwe abonnee. Abonnees, die zijn ver huisd, dienen er op te letten, dat hun giro-over- schrijvingskaart het nieu we adres vermeldt - het oude adres moet worden doorgehaald. Wie het abonnementsgeld voor een ander betaalt, dient duidelijk de naam en het adres te vermelden van de abonnee, voor wie wordt betaald. Adreswijzigingen moeten minstens 10 dagen voor het verhuizen worden doorgegeven. Abonnementen, die niet voor 1 december zijn op gezegd, worden automa tisch verlengd.

Historisch Centrum Leeuwarden

’t Kleine Krantsje, 1964-1997 | 1977 | | pagina 3