FRIESE BANDEN SERVICE DE KERMIS VROEGER: VOLOP ROMANTIEK Fa. J. Kruize en Zn. REFORMPRODUCTEN EN SPECIALITEITEN hét orgel voor klassieke muziek Jtc Johannus voor al uw bandenproblemen 7 En een héél prettig adres voor Herinneringen Hendrik Burger nu: Johannus Opus 15 't Séleine Sérarito/e (eeot iec/ereert Snekertrekweg 33, Leeuwarden, Telefoon 36000 BETERE SERVICE! SCHERPE PRIJZEN! Als de maand juli in het land is, betekent dat voor Leeuwarden dat de kermis weer op komst is. Profeten mogen dan al .jaren geleden voorspeld hebben, dat het spoedig met de kermis ge daan zou zijn, ze blijkt echter een taai leven te hebben, al is het karakter in de loop der jaren totaal veranderd. Tot de oudere generatie behoren de en opgegroeid in het dicht bij Leeuwarden gelegen Mantgum weet ik dat vooral toen Ljouwter merke een begrip was. Met name de vrijdags als er harddraven werd gehouden, trokken velen uit de dorpen stadwaarts en kwam het ook wel voor, dat enkele kermisvierders wat boven hun theewater waren, als ze huis waarts keerden. VOLOP ROMANTIEK De kermis had toen een heel ander aspect als nu. Er was nog volop romantiek. Ik herinner me nog als kind in de stoomcarrou- sel te hebben gezeten en toen ik enige jaren terug eens met mijn gezin de Efteling bezocht en da^r de nog in werking zijnde stoom- carrousel zag, herleefde voor mij de oude tijd. Het Zaailand was toen bezet met allerlei attracties voor jong en oud zoals de stoomcarrousel, draaimolens met prachtig spelen de orgels en getooid met kleedjes, geborduurd met kraaltjes en ge trokken door paarden, theaters waarvoor de artisten voor elke voorstelling zich presenteerden met veel tam tam om reclame te maken, kijktenten met exentrie- ke dieren en mensen, panop ticum met wassen beelden, olie bollen- en nougakramen, lucht- schommels, enz. enz. De kermis werd toen veelal druk bezocht, want voor velen was in die dagen de kermis een van de schaarse, zo niet enige uitje, dat men zich permitteerde. Mijn ouders gingen zelden uit, maar het was bij ons traditie elk jaar in de kermis naar variété 'Faveur in de Harmonie te gaan en wel op zondagavond. Om aan goede plaatsen te komen - tele fonische plaatsbespreking was er toen bij ons niet bij - was een employé van de Harmonie, de heer Werkhoven, ingeschakeld. Donderdag's of vrijdag's tevoren ging ik dan naar Leeuwarden, bestelde de toegangskaarten en ging daarna een kijkje op de kermis nemen. De nog resterende dagen voor de voorstelling verkeerde je in ge spannen afwachting. In de Leeu warder Courant was al het pro gramma afgedrukt met wat je te zien zou krijgen. FAVEUR Eindelijk was het dan zo ver. De zondagmiddags ging mijn vader al naar de stad om de kaats wedstrijd te bezoeken en later volgden mijn moeder en ik. Na een slag om "it merketerrein" ging het dan Harmonie-waarts. De oude Harmonie, toen nog in een bouwstijl zoals nu nog Carré in Amsterdam, stroomde vol en de voorstelling begon. Het waren programma's met vele internatio nale nummers en enkele Neder landse artisten zoals Lou Bandy en Kees Pruis. Veel te vlug was het pauze, op het einde waarvan het orkest - de voorstelling werd ondersteund door een volledig bezet orkest onder leiding van B'eeckman en later Manheim - een potpourrie van Friese lie deren speelde. Jaren lang bezocht variété Fa veur, aanvankelijk ook nog onder Kersmisromantiek, ook bij de Kop van Jut- de directie van Gosschalk, in de kermis Leeuwarden. In de oor logsjaren werd het wel moeilijk nog een goed programma te brengen en ook na de oorlog werd de traditie nog voortgezet. De belangstelling ging echter achteruit en er moest bezuinigd worden, zodat ten slotte de muzi kale begeleiding nog uit één pia nist bestond. Faveur stopte er mee en Rinket heeft het nog een paar jaar geprobeerd maar het ging niet meer. Nu is het zo dat het t.v. pro gramma "Piste" en ook de t.v. circusvoorstellingen zoveel va riété brengen, dat men er op uit gekeken raakt. Je hebt alles al eens gezien en de artisten worden daardoor aangespoord haast bo venmenselijke toeren uit te voe ren. Nee, dan vroeger. Na die voorstelling in de Harmonie praatte je nog maandenlang over wat je gezien had. Jammer dat deze traditie moest verdwijnen. We leven nu in een tijd van massa-amusement maar nog altijd geldt het gezegde: niet het vele is goed, maar het goede is veel. Mantgum W. Goinga. (vervolg van pagina 3) beerd ons te pakken; hij trilde dan van woede, maar het lukte nooit. Als er sneeuw lag, was Hoed's hoed het algemene mik punt en meer dan eens is het gebeurd dat de hoed werd afge gooid en dat daaruit een grote rode zakdoek en een koperen scheerbekkentje voor de dag kwamen. Om aan het eeuwige gescheld te ontkomen heeft Hoed op een goede dag het eerwaarde hoofddeksel verruild tegen een pet. Een kwade dag! want nu was het een algemeen gejouw, van "hèèè, Hoed met een pet op!" Wat hebben wij - op die leeftijd zonder medelij - dit mannetje een verdriet aangedaan. Stek stond, bij het africhten van de rekruten, met een buitenge woon lange handkar met appe len, peren, sinaasappelen, vijgen, krentenkoeken enz. op het Zaai land. In de rustpauze werd zijn kar door de soldaatjes bestormd; maar vóór de pauze deed Stek zich in de herbergen aan de Oude Veemarkt dusdanig aan sterke drank te goed, dat na de rust, op de thuisreis, de jongens moesten helpen om de kar naar huis te brengen. Voor ons een groot vermaak, want de kar kreeg rare duwen op zijn zigzag- koers. NAPOLEON Een heel ander type was Napo leon, eigenaar van een prachtig geverfde scharesliep, zelf keurig uitgedost met klompen, waarop messen en scharen waren geschil derd. Hij was een dik rood mannetje, die veel Engelse woor den mompelde, hem bijgebleven uit zijn oud beroep van scheeps barbier. Meestal stond hij met zijn rijdende werkplaats op een van de piepen, 's Avonds was hij zwaar beneveld en werd hij, op dezelfde manier als Stek, door joelende kwajongens geholpen en gehoond. JENTSJE TIT Jentsje Tit was de zoon van Staande Pendule, die in een van de straatjes rechts van het Paleis van Justitie woonde; maar zij heeft niet veel genoegen aan deze telg beleefd. Toen hij op het Zaailand voor de krijgsdienst werd gedrild, bleek het ondoen lijk hem de eerste beginselen bij te brengen. Als rechtsom werd gekommandeerd en hij altijd weer de enige was, die naar links draaide, reageerde hij op deze ontdekking met een goedmoedi ge grijns. Hij bleek ongeneeslijk en moest uit 's lands dienst worden ontslagen. Ook bij het Leger des Heils heeft men zijn diensten niet gewaardeerd. Het enige wat hij met animo verricht te, was Vrijdags het vee drijven van de boten naar de veemarkt en vandaar naar het station, met het gevolg dat hij één dag in de week geheel onder water raakte. De zes andere dagen ontbraken hem hiertoe de middelen. JAPIK IN T WIED Van andere Leeuwarders uit mijn jeugd herinner ik mij nog Ja pik in 't Wied, die zijn kar en het magere paard stalde ergens in het stegennet tussen de Bagij- nestraat en de Kerkstraten. Het was een vreemd gezicht als men in de Grote Kerkstraat het paard van Jaap voor de dag zag komen uit het onmogelijke nauwe steeg je naast de meisjesschool van juf frouw Plaat. Ook enkele heren uit de hogere kringen waren door het publiek of door de jeugd, zeer oneerbie dig van bijnamen voorzien, maar zij werden nooit nagejouwd. De oude heer G.T.N. Suringer noem den wij, om zijn mager, ver schrompeld gezicht: het perka menten mantsje. De vader van een mijner schoolvrienden, een sieraad der gereformeerde ge meente, stond in de stad bekend als de iezeren Kristen. Een oud- burgemeester van Leeuwarden, die, met het oog op de hout opbrengst, de bomen van de Spanjaardslaan had willen laten omhakken, kreeg van zijn bur gers de erenaam Durk Hak. Een burgemeester van Leeuwardera- deel was Ruten Aas, van wege de kleur en vorm van zijn neus. DOKKUMER INKTPOT Een kleine en zeer mismaakte notaris was algemeen bekend als de Dokkumer inktpot. De oor sprong vna deze naam lag in een door hem geleide verkoping te Dokkum, waarbij iemand uit het publiek zou hebben geroepen: "Doe die inktpot wat opzij; wij kunnen de notaris niet zien." Mijn rij sluit met twee hoge be- lastingambetnaren, wier bijna men aan hun vak waren ont leend: Broeder Kwaadvermoeden en Dwangbevel. Deze laatste naam was zeker niet typerend voor de gemoedelijke, dikke ge meente-ontvanger, van wie ik mijn vader nog heb horen vertel len, dat zijn opgewekt humeur, zijn voorkomendheid en vriende lijkheid het bepaald tot een genoegen maakten, aan hem je belastingpenningen af te dragen. U weet wel: tussen Voorstreek en Eowal Wortelhaven 85 "MUZIEKCENTRUM B.V." Groot Schavemek 11, Leeuwarden. Tel. 05100-50279 Voor de veeleisende muziek liefhebber die wil genieten van een instrument, dat zijn tijd vér vooruit is en tegen een haalbare pri|s kan worden aangeschaft' 31 sprekende registers 30-tomg pedaal Ipolyfoon) elektronische toetscontacten elektronische tegistercontacten volledig getransistonseerd manuaal- en pedaalkoppels 6 vaste combinaties gescheiden versterkersysteem ingebouwde, nagalm uitgangsvermogen 120 W compleet in hout uitgevoerde orgelbank in blank eiken uitvoering 8.875,- Stationsweg 171, Drachten. Tel. 05120-50279

Historisch Centrum Leeuwarden

’t Kleine Krantsje, 1964-1997 | 1977 | | pagina 7