ELKE LEERLING VOORWERP
VAN WARME BELANGSTELLING
T KLEINE
KRANTSJE
VOOR DIRECTEUR RIJKS H.B.S.
3
De Burgerschool. - Bij de invoering
van de wet op het middelbaar on
derwijs 1863 zijn van rijkswege een
aantal hogere burgerscholen met
vijfjarige cursus opgericht. Mijn
vader, toen hoogleraar aan de Poly
technische school te Delft, was een
geboren kindervriend en opvoeder,
en het college-geven - uit de hoogte
- zonder voldoende voeling met de
studenten, verdroot hem. Hij wilde
meeleven met zijn leerlingen en zo
kwam hij er toe, te dingen naar de
laatste nog open directeursplaats,
die te Leeuwarden. De omgekeerde
volgorde - van leraar of direkteur
tot hoogleraar - is méér in zwang!
Thorbecke, wiens wet, uit de aard
der zaak, een stap in het onzekere
was, aanvaardde volgaarne de me
dewerking van een man, die bij het
onderwijs zijn sporen reeds had
verdiend en zo werd in September
1867, onder directeurschap van
prof. C. P. Burger, de Leeuwarder
R.H.B.S. geopend.
BEDROEVEND
Toentertijd verkeerde hier te lande
het onderwijs in een bedroevende
staat; met name dat voor kinderen
van 12 tot 18 jaar. Er waren Latijnse
en Franse scholen, M.U.L.O.- en
kostscholen, maar de leermiddelen
waren er gebrekkig, de onderwijs
krachten onvoldoende en een alge
mene regeling ontbrak. Tezamen
beschouwd bestonden er voor de
kinderen der gegoeden verschil
lende scholen, gemiddeld op zéér
matig peil; voor de grote schaar der
burgerij was er nagenoeg niets.
De „proefneming" van Thorbecke
is volledig geslaagd. De burger
scholen hebben aan duizenden een
met hun aanleg overeenkomende
degelijke opleiding geschonken. Zij
C. P. BURGER
in de eerste plaats zijn de oorzaak
geweest, dat na de inzinking in de
eerste helft en ook nog na het mid
den der vorige eeuw, zowel de we
tenschap als de nijverheid, de land
bouw, de handel in ons land een
tijdperk van bloei zijn ingetreden.
In dit welslagen komt aan de Leeu
warder R.H.B.S. het volle aandeel
toe.
Wie geregeld 's ochtends wat tijdig
vóór achten op het Zaailand was,
kreeg daar zijn vaste klanten te zien:
van de Schrans kwam de Zaaijer, de
natuurkundeman, jong en elastisch;
uit de Schoolstraat, in trippelp.as
„Sampie", de man van de planten
en de dieren; uit de oude Doelesteeg
Cohen, aardrijkskunde en staatsin
stellingen, en uit de Bargesteeg de
direkteur, met driftige stappen. De
laatste drie allen klein van stuk, met
bril en hoge hoed. Wij zelf kozen
niet de Bargesteeg, maar twee hui
zen meer west, de Hoedemakers-
steeg. Deze heette in de volksmond
de Jeneverscheur. Hij was zo nauw,
dat een dronken man er aan weers
kanten steun vond.
JENEVERSCHEUR
Acht uur vond men in Leeuwarden
al te vroeg. Er waren wel meer din
gen, waaraan de ouders hebben
moeten wennen; bv. dat zij niet
meer het recht hadden eigenmachtig
hun kind van school te houden om te
gaan schaatsenrijden. Er zijn Friese
ouders, die het ijs belangrijker vin
den dan de school.
Uit de herdenkingsrede, die ik, op
13 October 1917, bij het gouden
feest der school, in de Harmonie,
heb uitgesproken, veroorloof ik mij
een aanhaling: „Bij de zilveren her
denking werd ik in deze zelfde zaal,
voor een schaar van belangstellen
den als deze, de feestrede uitge
sproken door mijn onvergetelijken
vader. Voorwaar met meer recht
dan ik stond hij op deze plaats, die
van den aanvang af de school had
geleid en een zoo overwegend aan
deel had gehad in haar buitengewo
nen bloei. In deze rede verklaarde
vervolg op pag. II
Dik zeventig jaar geleden, in 1906, werd deze foto gemaakt van de leerkrachten van de Rijks HBS. Oudere lezers van onze krant
zullen de dame en verschillende heren wellicht nog herkennen. Staande: de heren Engelsman, Mogendorf, Boonstra, bijge
naamd Bitte, Kettner, Brederode, Brouwer, De Weerdt, alias De Puck, Poort, Van Bemmel, Bouwman, Vastenou, en Bogtstra.
Zittend: Branbergen, Van der Wal, Ariens Kapper, Bubberman, mej. De Graaf, later mevrouw Van Meeteren, Middel en Van
Rijn.
voor Leeuwarden en de
wijde wereld er omheen.
Een uitgave van Fenno
Schoustra's Publici-
teitskantoor.
Verschijnt eenmaal in de
veertien dagen.
Redactie, Administratie
en Advertentieafdeling:
Vredeman de Vriesstraat
1 (Naast Emmakade 39)
Leeuwarden.
Telefoon (05100) 20302
Postgiro 98 10 62
Bank: Rabobank
Geopend: van dinsdag
tot en met vrijdag, uit
sluitend 's morgens van
9 tot 12 uur.
's Middags en van za
terdag tot en met maan
dag gesloten.
Abonnementsprijs:
voor Nederland fl.21.00
per jaar; voor het buiten-
land:fl. 37.50 per jaar.
Losse nummers: afge
haald fl. 1.25 per stuk.
Per giro besteld: fl.2.00
voor 1 ex., fl.3.50 voor 2
ex., fl.5.00 voor 3 ex.
Het lidmaatschap van 't
Kleine Krantsje is alleen
mogelijk voor lezers, die
akkoord gaan met de
bepaling, dat het abonne
mentsgeld vooruit moet
worden voldaan.
Op de te februari dient
het abonnementsgeld
voor 'het dan lopende jaar
te zijn betaald.
Geschenk-abonnementen
en abonnementen van
lezers in het buitenland
moeten op de 31e decem
ber van het voorafgaande
jaar zijn betaald.
Lezers, die zich niet tele
fonisch of schriftelijk,
maar per giro-overschrij
ving als abonnee aanmel
den, worden verzocht op
het girostrookje te ver
melden: Nieuwe abonnee.
Abonnees, die zijn ver
huisd, dienen er op te
letten, dat hun giro-over-
schrijvingskaart het nieu
we adres vermeldt - het
oude adres moet worden
doorgehaald.
Wie het abonnementsgeld
voor een ander betaalt,
dient duidelijk de naam en
het adres te vermelden
van de abonnee, voor wie
wordt betaald.
Adreswijzigingen moeten
minstens 10 dagen voor
het verhuizen worden
doorgegeven.
Abonnementen, die niet
voor 1 december zijn op
gezegd, worden automa
tisch verlengd.
