DICKVANDERHEIJDE JRfREKLAME
KARA EL HAMMED
NOG NIET VERGETEN
Geldlenen
VROEGER MOOIER
lammert de vries
Zoveel jaar geleden.
15
STADSNIEUWS
VAN VROEGER
nooit sofer dat se alles uut-
gooiden
Achtereenfolges 9oehten se naar
geld waar sogenaamd de grond
met besaaid was. Klommen se
op stoelen vanwege muzen.
Se gebruukten un bezum as stof-
suger. Ik 'hew meiskes sien, die
lege skutteltsjes uutlikten om
dat se katten waren. Hun bloes-
kes waren na afloop so swat as
un neger. Ze trapten op htm
stoel alsof ut un fiets was. Se
maakten grote reizen in un
vliegtuug. Ut grote slot was al-
tied un stel kiepen, waarbij Ka-
ra uutdrukkelijk sei dat se fan
poelier De Jong kwamen. Hij
haalde se uut de mand, lei se
oppe tafel en keek se inne ogen.
Se waren „as dood". Even waaie
mette hanut doodstille in
ne saai werd veskeurd deur ut
plotseling oplaaiende gekakel
fanne kiepen. Ut nuvere was,
datter altieten un paar vrouwen
oek begonnen te kakelen. Dan
lachten de meensen sich hele
maal rot, dat begriepe jim wel.
Meestal fertelde Kara dattie na
feertien dagen weer in deselde
saai was. Heel nadrukkeluk be
val hij; „Dan binne jim hier
weer". Ut waren dan weer de
selde kunsten, mar altied kwa
men der weer anderen oppet to
neel. Fandaar was het altied
Gistermiddag, omstreeks 3 uur, lie
pen de heer L. en zijn 13-jarige
zoon, wonende te Huizum, over de
Greuns onder de gemeente Leeu-
warderadeel. Omstreeks halzes
wilden zij naar hun woning terug-
keeren. Zij gingen in de richting van
dit vaarwater met het doel, dit water
wederom over te steken. Het
zoontje liep toen voorop. Plotse
ling, in het midden van het vaarwa
ter gekomen, zakte het jongetje, ge
volgd door zijn vader, door het ijs.
weer anders. Met opset hew ik
son foorstelling beskreven, op
dat het deur ut Kleine Krantsje
foor de "toekomst niet ferloren
gaat. As jum je afvrage hoe was
dat oek alweer met Kara el
Hammed, dan wete jum weer
hoe dat ging:
Fanself praatte Kara gien Lu-
waddes oppet toneel. Annet be
gin sei ik al dat Kara van ori
gine gien Luwadder was. Sien
grote suksessen haddie as ie
optrad foor de studentenklubs.
Ik bin mie bewust dat deur un
goeie regisseur of iemand die
Kara „kootst" hadde, heel ut
land van um ondersteboven
weest hadde. Kara was en bleef
de eenvoudige harde werker.
Hield ontzaglijk van sien gezin
en kienders.
Faak sei hij teugen mij: „Ak
eenmaal oppe Bühne staan, bin
ik diek wese mut" en nog va
ker: „Se musten us wete hoettet
ging". Feskeiden nieuwe idee-
tsjes hek foor um opskarreld,
maar ut was de techniek die
Kara feilloos beheerste.
Kara besat gien paranormale ga
ven en kwam daar voor uut.
Kara was un goed mens, een
vakman uut de Leeuwarder
showbussines, die we niet mak
kelijk vergete salie.
AMEKPYR
Beiden worstelden om hun leven en
schreeuwden zoo hard zij konden
om hulp. Op het oogenblik, dat zij
zich niet langer konden vasthouden
aan het ijs, naderde een ijsbreker,
die de vaargeul in de Greuns had
opengebroken. Het personeel van
dezen ijsbreker, dat in het schijnsel
van den schijnwerper even tevoren
twee menschen over het ijs had zien
loopen en naderbij gekomen niets
meer zag, zei al tegen elkaar: 'Laten
we eens gaan kijken. Misschien zijn
ze wel in de vaargeul geloopen.'
Gelukkig kwamen ze nog precies op
tijd, om den heer L. en zijn zoontje
van een wissen dood te redden.
(1937).
Een dezer dagen was het alweer tien jaar geleden, dat een wel zeer markante stadgenoot op de leeftijd van
zevenenzeventig jaar overleed: de heer J. van Keulen, alias Kara el Hammed, ,,de mysterieuze", die als
telepaat in de periode van 1918 tot 1950 en incidenteel ook nog daarna grote successen oogstte.
Alle ouderen onder ons hebben Kara el Hammed gekend, ze hebben hem op de planken aan het werk gezien of
minstens meermalen zijn naam gehoord - hij was ,,een vakman uit de Leeuwarder showbussiness", zoals zijn
collega Amekpyr het in een In Memoriam zo treffend zei.
Ter herinnering aan de onvergetelijke Kara el Hammed laten wij deze Amekpyr nog graag eens aan het woord -
kostelijk is de wijze, waarop deze vroegere Leeuwarder artist de telepaat Kara el Hammed en zijn werk
beschreef.
Onder de naam Kara el Ham
med het onze stadgenoot J. van
Keulen jarenlang oppet toneel
staan en duzenden versteld
staan laten fan sien wonder
baarlijk „kunnen". Altied was
de Groene Weide uutferkocht as
Kara optrad. We hewwe Kara
deur persoonlijke relaas je goed
kennen. Hij praatte Luwaddes
met een Gronings aksent.
Lang fan tevoren as ie optrede
su, hing de stad al vol gele an-
plakbiljetten, soms met sien fo
to derop. Skrille ogen keken je
an. Kara, liet sich wat je noemt
„uutkope". Dat wil segge dat
hij self nooit een saai huurde,
maar foor een bepaald bedrag
oppe planken klom. Kara sat
faak op swat saad, sodat ie 'gien
finansjele stroppen hè kon. Hij
su der bovendien niet fan slape
kenne wat sien senuwen dan
beslist inne war maakt had.
Jim salie ut gelove of niet, maar
Kara was één bonk senuwen
foor hij optrad. Daarom was ut
sun groot artiest. Sien optreden
begon altieten met un soge-
naamde „inleiding". Der werd
un voorwerp, un spel of so, in
ne saai festopt. Kara was met
un keppeltsje meensen inne
kleedkamer opsloten. (Dit hiette
ut „kommitee"). Hij had dus
niet kieke kennen, waar de toe-
skouwer ut foorwerp festopt
had.
As dit gebeurd was, dan hield
ie disse toeskouwer stevig bij
de hand fast en kommandéerde
dat disse sterk an ut foorwerp
denke must. As un piel uut de
boog skoot Kara de saai in. De
toeskouwer sleurde hij achter
sich an.De speld 'of wat ut
oek mar was, kwam bij de een
of ander uut de tas, maar fiene
deed ie ut. „Dat was dan tille-
patie mèt kontakt" sei Kara
fanaf ut toneel. Ut swit feegde
die fan sien foorhoofd.
De hiepnoze
Na de pauze kwam dan de hiep
noze. Tegenwodig mag dat niet
meer. In de meeste gemeenten
is dit deur de pliesje ferboden.
Affijn, Kara gebood ieder om
mekaars hannen fast te houwen.
Stevig-stevigerNou kanne
jimme ze niet meer fanelkaar
krijeSoms lukte ut oek
niet. „Doen de vingers in me
kaar, druk ze stief teugen me
kaarStiever! Breng die han
nen naar bofen. Nou kanne se
niet meer los
In beide gefallen was er sukses.
Kara maakte un wuufende be
weging en haalde meteen na
dat hij die massasuggestie „over
de saai bracht had" de slachtof
fers flug op toneel. So sat er dan
een rijtsje van een stuk of tien,
in un halfe sirkel oppe stoelen.
Dan begon ie één fan die meen
sen inne ogen te kieken en sei:
„U wud helemaal slap. U wud
slaperig, maar u kan mij wèl
hore. Kiek, ferfolfde hijIk
hew hier un luusjefer, die wud
hoe langer hoe dikkerUt
wud un boom.Klimmer in".
De leser sal sich herinnere hoe
die persoon probeerde in un
luusjeferprik te klimmen. Even
waaide Kara mette han en 't
slachtoffer was weer „bij". Hij
had niks murken wat er met
um gebeurd was. Dat was ut
nuvere.
Om kot te gaan, de rest fan
degenen die oppe stoelen saten,
kregen ut heel hiet omdat se
meenden dat ut folop somer
was. Se gooiden de jas uut en
ut publiek natuurluk gille fan
ut lachen. Nou ja, ut kwam
adviesbureau voor rekiame en publiciteit W jozef israëlsstraat 10 leeuwarden 05100-24984
"Mooi decemberweerke, niet? Mar 't is toch niet de sneeuw, die't we
hadden, toen'k nog jong was. Se is niet su dik en niet so mooi wit as
toen
Gemakkelijk en betrouwbaar bij de NMB,
Vooralle doeleinden. Ook voor het verbeteren van uw
woning. Geen informatie bij werkgever.
Kwijtschelding bij overlijden.
Inlichtingen bij alle NMB-kantoren.
NEDERLANDSCHE
MIDDENSTANDSBANK
voor uw keuken
voor uw caravan
voor uw auto
voor uw boot
voor uw meubilair
Merken met reputatie!
GAZELLE-RALEIGH
HUSQVARNA
REVALIDATTE - APPARATUUR
*RUIM 70 JAAR JONG*
VOORSTREEK 65-67, LEEUWARDEN,
TEL. 05100- 36235
