FOTO DIKKEN EN HULSINGA
DIE TWEE UIT DE SCHRANS
HET DRAMA VAN FETTJE IN WEIDUM
VOOR
DE RECHTER
IN MEMORIAM
JUF HAMMING
BEDRIJVIG LEEUWARDEN 4
5
Zou het vaak voorkomen, dat mensen hun bestaan vinden in wat eens hun hobby was? Voor twee stadgenoten
werd de droom van hun jeugd een verheugende realiteit: Harry Dikken en Gerrit Hulsinga maakten hun
bestaan van hun grote liefhebberij, de fotografie. Als "Foto Dikken en Hulsinga" zijn ze alweer een aantal
jaren gevestigd in een pand in de Schrans, op een paar passen van de overweg. En er zullen maar weinig
Leeuwarders zijn, die nog nooit van Dikken en Hulsinga hebben gehoord, want in die betrekkelijk korte tijd
van hun bestaan hebben ze al aardig de fotografische ketel beroerd.
komt er de laatste tijd steeds meer in
en ook de afdeling technische foto
grafie breidt zich meer en meer uit.
Daarnaast zijn de heren Dikken en
Hulsinga al geruime tijd geleden
ook op de fotohandel overgegaan.
terwijl zij zich met hun werkterrein
niet bleven beperken tot Leeuwar
den alleen - letterlijk overal in de
provincie kunnen we ze fotografe
rend tegenkomen, óf Harry Dikken,
óf Gerrit Hulsinga, óf een van de
leden van het personeel, want
voor "die twee van de Schrans"
zelf werd het werk langzamerhand
wat te veel. zodat het jonge en ener
gieke bedrijf nu ook drie werkne
mers telt.
Wat zullen ze er in Weidum en
wijde omgeving een schande van
gesproken hebben - maar voor die
arme Fettje de Graad was 't een
drama, zonder meer. Was het avon
tuurtje zonder gevolgen gebleven,
dan had geen haan er naar gekraaid,
maar nu hoorde de hele wereld er
van.
Iedereen immers mocht op die ja
nuaridag in 1803 de zitting van het
Provinciaal Geregtshof van Fries
land bijwonen en daar werd, via de
tenlastelegging, alles haarfijn uit de
doeken gedaan:
'dat Fettje Frederiks de Graad, ge
boortig van de Lemmer, wonende te
Weidum, oud 29 jaaren in de maand
Januarij 1802 vleeschelijke ge
meenschap met een mans persoon
heeft gehad en naa dien tijd gewee-
ten heeft, dat zij zwanger was,
zijnde vervolgens nog bevestigd in
dit haar denkbeeld.
Dat deze gevangenschap heeft*
voortgeduurd tot October 1802,
dat de Gevangene als meid bij den
Old Professor Henricus Verschuur
te Weidum wonende, 's morgens
van den 5e October op het secret
aldaar is gaan zitten, zeer pijnlijk in
haar ligchaam zijnde,
dat de Gevangene aldaar een zeer
langen tijd is blijven zitten en wel
zoo lang, tot haar iets, hetgeen zij
klaarblijkelijk konde weeten een
kind te zijn, ent geen ook werkelijk
bij visitatie gebleeken is een voldra
gen kind van vrouwelijke kunne te
zijn, hetwelk in of na de geboorte
geleefd heeft, ontvallen was in den
drék van het secret,
dat de Gevangene daarop voelde
sterk te vloeijen,
dat de Gevangene van het secret in
huis gegaan is, zijnde het toen on
geveer half negen uur 's morgens,
dat de Gevangene er tegen geweest
is, dat de Chirurgijn van Jorwerd,
die ontboden was bij haar zoude
komen,
dat de Gevangene niet eerder dan
's namiddags ongeveer drie uur aan
Margaretha Verschuur gezegd
heeft, dat haar op het secret iets was
ontvallen,
dat de Gevangene vervolgens ver
lost is van de nageboorte, welke zij
in het geheel heeft berold in een
blauw boezelaar Schorldoek. aan
haar, Gevangene, toebehoorende en
op haar. Gevangenis kist gelégd,
dal die nageboorte alzoo in de
Schorldoek berold gevonden is, lig
gende op deze. Gevangenes kist,
dat de Gevangene op den avond van
den zelfden 5en October 1802 met
het Weidumer Schip gebragt is naar
hare moeder te Leeuwarden, van
waar zij naar Amsteldam is ge
vlucht'.
Ja, ja, dat loog er dus allemaal niet
om en het zal iedereen op de zitting
duidelijk zijn geweest, dat Fettje
niet zonder straf de deur uit kon.
Het Hof veroordeelde haar dan ook
'omme bij den Scherpregter op het
Schavot geleidet. aldaar ruggelings
aan de paal gebonden te worden,
hebbende in haare armen ecne pop-
pe, in lappen gewonden, en alzoo te
staan een vierendeels uur.'
Voorts werd Fettje Frederiks de
Graad uit Friesland verbannen voor
een tijd van zeven jaar.
Het bericht van het overlijden van mevrouw Hinke Hamming - "Juf Ham
ming" - zullen heel veel oudere Leeuwarders als een schok hebben ge
voeld; zeker nu het in deze Sinterklaastijd kwam - was het niet Juf Ham
ming, die tientallen jaren als een prachtige koningin schitterde in de Sinter
klaassprookjes voor de schoolgaande jeugd?
Juf Hamming - wie heeft haar niet gekend. Vijf en veertig jaar is zij onder
wijzeres geweest aan de "Tuuntsjeskoal", de school in de Arendstuin en
honderden jonge stadgenootjes heeft ze daar in de klas gehad. Stellig de
meesten van deze nu groot geworden Leeuwarders bewaren de prettigste
herinneringen aan hun zo populaire juf.
Buiten de school was Juf Hamming niet alleen in de Sinterklaastijd zeer
actief: lange jaren heeft zij zich als penningmeesteresse voorde Bond van
Onderwijzers verdienstelijk gemaakt. Ook voorde Geheelonthouding heeft
zij heel veel gedaan.
Zelfs in het Bejaardentehuis Greunshiem, waar zij de laatste twaalf jaar heeft
gewoond, heeft Juf Hamming zich ondanks haar vergevorderde leeftijd
in verschillende functies bijzonder ingespannen - daar was zij dezelfde
innemende persoonlijkheid als eerder op school.
Juf Hamming - zij overleed de vorige maand nog geheel onverwacht - is
zes en tachtig jaar geworden.
Harry Dikken
(foto: Hulsinga
Gerrit Hulsinga
(foto: Dikken
De heer Hulsinga (42), geboren in
Huizum, is tien jaar typograaf ge
weest op de drukkerij van de Erven
Koumans Smeding aan de Voor
streek - naar eigen tevredenheid,
dat wel, maar toen hij een kans
kreeg werkzaam te worden in de
vakfotografie greep hij die kans met
beide handen aan.
GROTE HOBBY
Het fotograferen was voor Gerrit
Hulsinga altijd al een grote hobby
geweest en hij had al een cursus aan
de Nederlandse Fotovakschool ge
volgd, toen het definitieve besluit
viel het vak van typograaf te verrui
len voor dat van fotograaf.
Voor de heer Dikken (30), geboren
te Ootmarsum, was het fotograferen
in z'n jongensjaren eveneens een
grote liefhebberij en voor hem was
het geen wonder, dat hij al vroeg als
beroepsman de handen uit de mou
wen kon steken, eerst bij Foto Vaka
in Leeuwarden, daarna bij Fenno
Schoustra's Publiciteitskantoor en
dus ook bij ons eigen Kleine
Krantsje en vervolgens bij een foto
zaak in Hengelo.
Ook hij verwierf de nodige vakdi
ploma's en na zijn terugkeer naar
Leeuwarden kwam de dag, dat Dik
ken en Hulsinga elkaar vonden: op
de eerste augustus 1970 startten zij
hun eigen fotozaak op een boven
huis achter in de Schrans. De heren
bemoeiden zich toen nog niet met de
fotohandel; uitsluitend het fotogra
feren zelf was hun werk en met
name in de bruidsfotografie, waarin
Gerrit Hulsinga toen al een rijke er
varing had, vonden zij emplooi.
Op de eerste april van het jaar
daarna kon Foto Dikken en Hul
singa een piepklein pandje bezetten
aan de andere kant van de Schrans,
vlak bij de overweg; het was een
fragment van het forse winkelpand,
waarin Piet Veelders al een kleine
vijftig jaar z'n druk beklante siga
renzaak had.
Vier jaar later betrokken de heren
Dikken en Hulsinga het gehele pand
na het plotselinge overlijden van de
oude heer Veelders, die toen juist
had besloten zich terug te trekken in
een bejaardentehuis.
BRUIDSPAREN
En nu kennen we Foto Dikken en
Hulsinga op die plaatsalsof de zaak
er altijd al was geweest en zeker in
de honderden loopt het aantal
bruidsparen, dat zich door Dikken
en Hulsinga liet vereeuwigen op
"de" grote dag.
Nu nog vormt de bruidsfotografie
een belangrijk onderdeel van het
werk (de heer Hulsinga, die dus het
langst meeloopt in dit vak, schat,
dat hij meer dan vijf en twintig hon
derd, misschien zelfs wel driedui
zend bruidsparen heeft gefotogra
feerd!) maar de atelierfotografie
