NACHTELIJKE ACTIE MET HOOIVORK
WERD BOERENKNECHT BIJNA FATAAL
EEN DRINGEND VERZOEK
MIEDEMA
SANITAIR
"BISTOU DAT WULLEM
AUKEPAR
FIJN, DIT MOET HET ZIJN.
KOSMOS f.boomsma
5
WILT U BADEN IN WEELDE
Sinds 1861
'DE DRIE BOOMPJES'
TROELSTRAWFGHk'SPANJ.UAN-ES
vervolg van pag. 4
vaart, die aan de westkant langs de
schuur liep. Die opvaart v, de wa
terlozing van de grote molt tchter
het huis. Verder was er aai. eide
kanten van de schuur een Klein
stukje bouwland, elk zo'n 4 pon-
demaat groot. De vaart van het Vliet
naar de spoorbrug liep voor het huis
langs. Op de ene hoek van een der
stukjes bouwland stond een groepje
bomen, met een grote populier er
tussen in. In die oude boom nestelde
vaak een paar kraaien. Nu woonde
er op Kleijenburg een oud-soldaat,
die het beroep van wasbaas uitoe
fende en Pake vroeg hem of hij
wilde komen als de jonge kraaien
halfvolwassen waren, om ze eruit te
schieten, want hij had op het bouw
land veel last van die oude zwart
rokken. De wasbaas kwam op een
keer en de kinderen liepen al om
hem heen om te kijken. En ja man,
paf, de ene kraai was dood en ook de
jongen tuimelden uit het nest naar
beneden.
VAN DE VANG
Behalve de grote molen achter het
huis, was er nog een kleine, die aan
de andere kant van de vaart stond en
13 pondemaat land bemaalde, die er
bij gehuurd werden om de 25 koeien
de kost te geven. Het is eens bij
stormweer gebeurd, toen de beide
molens maalden, dat ze tegelijk van
de vang raakten. Bij de ene molen
kon het volk niet zo gauw komen,
dat die vloog over de kop.
De oudste jongens visten graag bij
de watermolen. Wat kon het daar
soms bijten en wat konden de wald-
famkes' gauw met een stukje brood
of koek wegzwemmen! Bij de uit
watering van de grote molen waren
in het voorjaar karpers aan het paren
en Pake heeft daar eens een karper
aan de hooivork, gevangen, een
knaap van wel zeven pond.
De schuur was oud en soms als het
stormde dan golfde het dak. Als de
wind er geschikt voor wasdan zette
Pake de deuren onder de wind open
en zei dan: 'Nou kin de wyn der ek
mar wer ut fleane'De kinderen wa
ren dan wel eens bang. De gang liep
achter de kelder en de beide kamers
langs en zo naar het karnhuis. Een
van de bedsteden in de kamer was in
de kelder uitgebouwd. Daar sliepen
twee van de vier jongens.
Het was nog in de tijd, dat de zui-
Vlas werd er ook wel door Pake
verbouwd, waarvoor arbeiders uit
de bouwhoek kwamen om het te
trekken. Om het stukje bouwland,
waarop het vlas stond, liep een pad
naar de boerderij. Toen het vlas op
volle lengte was en bloeide, zagen
Pake en het volk midden in het vlas
iets geheimzinnig heen en weer be-
lag aan de andere kant van de spoor
dijk, wat ook al lastig was. Daar
legden de oudste jongens zomers als
daar hooi vandaan werd gehaald,
wel eens een paar centen op de rails
die dan plat gereden werden. Eens
vertelde de arbeider 's morgens bij
de theetafel, dat de trein stil had
gehouden en dat het niet veel had
velbereiding op de boerderij plaats
vond, waarbij de grootste taak op de
schouders van de boerin lag. Beppe
stond al 's morgens vroeg met ont
blote armen in de melkkelder bij
melkaad en melktine. Vaak be
haalde zij met de door haar ge
maakte boter 'eerste keur'.
Het was nog een gouden tijd voor de
boeren. De boter bracht 70 gulden
per vat op, en de tarwe 13 gulden
per mud, maarde pachten waren
ook hoog, vooral van de bedrijven,
die het eigendom waren van burger
lijke (niet-adellijke) landheren en
rentenierboeren. Toen het getij
keerde, vielen er dan ook rare klap
pen. Dat zouden Pake Pieter en
Beppe Akke ook ondervinden.
De stelpboerderij van Pieter Hessels Roorda op Schilkampen
gescheeld of ze hadden de jongens
opgepakt.
wegen. Twee man gingen kijken en
vonden een klein oud vrouwtje, dat
in het vlas verward was geraakt en
er niet meer uit kon komen. In plaats
van langs het pad om het land heen
te lopen, was ze er schuin doorheen
gegaan en vastgeraakt. Ze hebben
haar toen tussen zich in genomen en
zo weer op het pad gebracht.
Alle huizen, die op Kleijenburg
stonden, hadden het recht van over
pad naar de stad toe over de Poppe-
brug. 'De hoeke troch' werd dat ge
noemd. Het pad liep zowat over al
het land van de boerderij heen, wat
wel een groot bezwaar was.
Het verste stuk land van de plaats
Op een ochtend bemerkte Pake, dat
er 's nachts iemand op het erf was
geweest met waarschijnlijk minder
goede bedoelingen. Het leek wel of
iemand eerst polshoogte had geno
men om naderhand terug te komen
teneinde op een of andere wijze zijn
slag te slaan. Pake bedacht daarom
een primitief soort alarmsysteem.
Dwars op het straatje om de boerde
rij spande hij op een paar hand
breedten boven de grond een draad,
die door een op een kier geschoven
raam naar binnen liep naar de bed
stede, waar hij sliep. Die draad
werd vastgemaakt aan een zware
sleutel, die op de plank boven het
voeteneind werd neergelegd. Zou
iemand buiten tegen de draad oplo
pen, dan moest die sleutel op Pake's
benen vallen en hem zo wekken. Bij
de buitendeur had hij een paar hooi
vorken neergezeten met Willem, de
knecht, had hij afgesproken, dat ze
bij het eerste alarm ieder een hooi
vork zouden pakken en elk vanuit de
deur een andere kant zouden uit
stormen, de een linksom en de ander
rechtsom. Om de boerderij heen lo
pend zouden ze de dief, of wat het
maar was. tussen zich in krijgen. En
ja, middenin de nacht viel de sleutel
op Pake zijn benen. Hij er ogenblik
kelijk uit en de knecht gewekt, en
daar gingen ze ieder met een hooi
vork gewapend in de stikdonkere
nacht een kant van de boerderij om.
Toen Pake een schim zag opdoe
men, riep hij zekerheidshalve:
'Bisto dat Wullem?' En het was
maar goed, dat hij dat riep, want het
was Willem en het had niet veel
gescheeld of hij had zijn eigen
knecht met de hooivork verwond.
Ze ontdekten verder niets. Het is
mogelijk, dat een dier tegen de
draad was gekomen, maar het kan
ook zijn, dat er toch iemand was
geweest en tijdig de benen had ge
nomen toen hij bemerkte, dat de
boerderij goed bewaakt werd. Last
hebben ze niet meer gehad.
KRUIDENIERSWINKEL
Helaas wierp de grote landbouwcri
sis van 1878-1895 haar schaduwen
alreeds vooruit, en degenen, die het
zwaarst zaten, werden het eerst ge
troffen. Ondanks al hun harde wer
ken konden Pake en Beppe het in
1877 al niet meer houden. Langer
doorgaan zou de zaak alleen maar
verergeren. Op I I mei 1877 verlie
ten zij de boerderij op Schilkampen
en vestigden zich in Weidum, waar
zij een kruidenierswinkel annex
handel in manufacturen begonnen.
Krommenie
P. Roorda
Het volk van Sint Anna Parochie
kende hem nauwelijks anders,
dan als Auke Par, maar weet u
hoe deze Auke aan die bijnaam
kwam? Wel, op een goeie dag
kreeg Auke wat onenigheid op
straat en toen sloeg z'n tegen
stander hem zomaar op het
hoofd, zonder, dat Auke trachtte
de slagen af te weren. Wat nou
Auke", vroegen de mensen la
ter, ,,laast dou dy so mar
slaan?" ,,Ja wat dan", ant
woordde Auke, ,ik had de ban
nen vol parren, dus wat most ik
nou?"
Graag doen wij een beleefd, maar ZEER DRINGEND verzoek aan alle
abonnees, die het abonnementengeld voor dit jaar 1978 nog niet hebben
betaald, om dit thans spoedig te doen. Het bedrag 21,- voor het
abonnement tot 1 januari 1979, kan worden overgemaakt op onze giro,
nummer 98 10 62 of op onze bankrekening, Rabobank Leeuwarden
nummer 33.54.03.530.
Abonnees, die zelf geen giro- of bankrekening hebben, kunnen gebruik
maken van de girostortingskaart, die wij in november instaken in elke
krant - zij kunnen op iedere postinrichting terecht.
Voorts kan eventueel ook op ons kantoor worden betaald, maar dan
uitsluitend op dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag, 's morgens
tussen negen en twaalf uur.
Nogmaals: wilt u ons administratieve werk belangrijk verlichten, betaalt
u dan omgaand, waarvoor graag onze bijzondere dank.
Abonnementenadministratie
't Kleine Krantsje
Kom dan eens kijken bij
Toonzaal: Uniabuurt 4 te Leeuwarden,
tel. 05100-23059/29732
Geopend: ma. t/m vr. v. 8-12 en 13-16.30 uur;
zaterdags van 11-16 uur.
BREDE KEUS UIT DE BETERE MERKEN
Nieuwe kleuren: rustiek bruin, rustiek groen,
sorrento blauw en cameol rood.
X'"
Naauw12 Leeuwarden Telefoon 26336
DÊ ZAAK WAAR U GEHOLPEN WORDT
Van Kosmos de nieuwe hundtoerkserie
de natuur zelve.
Bij Kosmos kopen is tevens college lopen
voor verantwoord roken. Van harte welkom.
Specialist )n pijpen en handwerk-
sigsren.
TABACCONIST
