LEEUWARDEN IN 1846
Fa. J. Otma
c
iRAFTAKKEN en GRAFKRANSEF
LEERSCHOOL HOUDT
EEN REÜNIE
POSTMUS ijzerhandel
Gereedschap voor jaren
li)e MJI' S
uitvoering bloemenhuis
9
GEREEDSCHAPPEN
IJZERWAREN
t
Voor elck wat wils
I romantisch restaurant
k cocktail-bar
met open haard
I speciale „snelle"
lunchkaart
k sfeervolle zaalruimten
k het verzorgen van Uw re-
ceptiekoudbuffet ook bij
U thuis
k Geopend (behalve zon
dags) van 12.00 tot
23.00 uur
O Uw gastheer: Rob Wee-
nink.
Eewal 50-52, Leeuwarden, tel. 38372
Tot ons genoegen merken wy, dat steeds meer scholen of klassen van
scholen reünies gaan organiseren, nadat er in onze krant foto's van die
scholen zijn afgedrukt. De rubriek "Toen we nog op de schoolbanken
zaten" schijnt veel oud-leerlingen te inspireren tot een treffen met de
vrienden en vriendinnen van weleer.
Nu heeft de Leerschool van de Christelijke Kweekschool aan de Marga-
retha de Heerstraat, anno 1933, besloten tot het organiseren van een
reünie, ook alweer naar aanleiding van een schoolfoto in onze krant.
De adressen van alle op die foto voorkomende leerlingen, tachtig totaal,
zijn door enkele ijveraars opgespoord en dezer dagen kregen alle oud
leerlingen een keurig gedrukte convocatie in de bus.
Graag drukken wy deze uitnodiging hierby af, in de eerste plaats, omdat
wij er verheugd over zijn, dat via 't Kleine Krantsje zoveel oude vriend
schapscontacten worden hersteld en in de tweede plaats, omdat de
uitstekende opzet van deze reünie van de Margaretha de Heerschool
wellicht voor anderen een stimulans zal zijn ook eens iets dergelijks op
touw te gaan zetten.
Onder de Rijks- of Provinciale Ge
bouwen komt vooral in aanmerking
het voormalige Hof der Friesche
Stadhouders, thans een Koninklijk
Paleis, waarom Leeuwarden onder
de residentie-steden des rijks wordt
gerekend. Het is een groot en een
voudig gebouw, dat zich van buiten
vertoond als bestaande uit drie ge
bouwen, waarvan het middelste
achterwaarts inwijkt, met een voor
plein, hebbende in iederen hoek een
steenen trap of bordes. Dit gebouw,
hetwelk onder Prins Willem IV, aan
de achterzijde, eenen grooten om
vang had, is van binnen van onder
scheidene ruime vertrekken voor
zien. Het wordt thans inzonderheid
versierd deor eene fraaije verzame
ling afbeeldingen van Friesche
Stadhouders en andere vorstelijke
personen. Een zevental Stad
houders hebben hier verblijf gehad,
namelijk: Willem Lodewijk, Ernst
Casimir, Hendrik Casimir I, Wil
lem Frederik, Hendrik Casimir II,
Johan Willem Friso en Willem Ca-
rel Hendrik Friso, welke laatste, in
1747, de stadhouderlijke waardig
heid over alle gewesten bekomen
hebbende, zijne hofhouding naar
den Haag verplaatsen moest.
SCHOON GEBOUW
Het Gouvernementshuis, op de
Tweebaksmarkt, of het Collegie der
Gedeputeerde Staten van Friesland,
is een schoon en zeer breed gebouw,
waarvan de eerste stichting niet ze
ker te bepalen is; doch het is van tijd
tot tijd, en nog laatstelijk in het jaar
1787, aanmerkelijk verbouwd,
waardoor het thans een fraai voor
komen heeft. Het heeft beneden tien
schuifkozijnen op eene rei en eene
poort, welke aan de regterzijde zes
en aan de linkerzijde vier van de
voorgemelde kozijnen heeft. De
poort is ter zijde voorzien met pila
ren, naar de Ionische orde, versierd
met kapiteelen en lijsten. Deze
poort en de twee naaste kozijnen
staan tusschen twee hardsteenen pi
lasters, tot de kapitale lijst oploop-
ende en alzoo het middenfront uit
makende. In de tweede verdieping
ziet men elf kozijnen, in orde boven
de onderste geplaatst; in de derde
verdieping insgelijks elf kozijnen,
mede in de zelfde orde geplaatst als
de onderste, en boven deze laatste
de kapitale lijst, op de pilasters van
het middenfront oprijzende tot eene
frontispice, in welks fronton het
wapen van Friesland staat, gedekt
met eene koninklijke kroon. Deze
lijst en frontispice zijn gemaakt naar
de Dorische orde, en op de lijst twee
dakkozijnen, gedekt door frontispi-
cen. Van binnen is het zeer doel
matig ingerigt en van onderschei
dene ruime vertrekken voorzien,
onder welke de vergaderkamer der
Gedeputeerde Staten uitmunt.
Het oude Landshuis of Landschaps
huis, op de Tweebaksmarkt, diende
vroeger tot vergaderplaats van de
Staten van Friesland, terwijl later
daarin de Regtbank van Eersten
Aanleg zitting hield; thans staat dit
gebouw ledig. De voorgevel van dit
gebouw pronkt nog met een monu
ment van den Munsterschen vrede.
Het gebouw, waar thans het Provin
ciaal Geregtshof van Friesland en de
Arrondissements-Regtbank hunnen
zetel houden, staat in deri
Jacobijner- of Wabbe-Wisjes-
dwinger, en was, toen het in 1838
voltooid werd, tot een Stads
Militair-Ziekenhuis bestemd.
Het Huis van Tuchtiging en Op
sluiting, is verbonden met het
hoofdgebouw van het voormalige
blokhuis of kasteel der stad. Het
werd in 1661 gebouwd, doch
brandde, den 12 November 1754,
bijna geheel af, waarna het veel
sterker en veiliger is opgebouwd.
Nog voor weinige jaren, en wel in
het jaar 1824, is daar naast een veel
grooter gebouw, tot werkzalen der
gevangenen aangebouwd. Deze al-
zoo vereenigde gebouwen zijn, in
het jaar 1838, ter wederzijde door
eene gracht van de stad afgeschei
den. Het is eene van 's Rijks groote
Gevangenissen, waar een aantal ge
vangenen, niet alleen uit de provin
cie Friesland, maar ook uit andere
oorden overgebragt worden, doch is
wat bekrompen voor het groot getal
veroordeelden, die het gewoonlijk
bevat.
Deze gevangenis heeft eene zeer
ruime binnenplaats, en wordt
door het tijdelijk garnizoen be
waakt. Zij heeft thans eene uitmun
tende inrigting en bestuur. Ook het
fabrijkaat in deze gevangenis, waar
600 a 700 mannen en jongens zijn
opgesloten, is uitmuntend. De
voortreffelijke inrigting en orde en
de doelmatigheid der ingevoerde
Massificatie (in vier klassen) onder
de gevangenen zijn de voorwerpen
van den lof der vreemdelingen. De
arbeid der volwassenen bestaat in de
bewerking van wol, waarvan zij la
kens, dekens, kousen, wollen ga
rens, slaapmutsen, halsdoeken,
enz. vervaardigen. De jaarlijksche
afleveringen der fabrijk bedragen
door elkander 15,000 a 14,000 ell.
laken van drie vierendeel breedte,
2000 ell. tieretijn, 8000 paren kou
sen, 3000 a 4000 doeken, ongeveer
4000 pond garen, 9000 stuks kleed
ing voor de troepen, enz. Het ge-
heele bedrag der, in 1837, door deze
fabrijk afgeleverde stoffen, was
98,356 guld., waaraan dus ieder
gevangene door een 175 guld. per
hoofd had toegebragt. De alge-
meene kosten van onderhoud be
droegen, in 1837, 36,904 guld. Ook
de zedelijke verbetering draagt hier
goede vruchten.
Beste mensen,
In het komende voorjaar is het al
weer 45 jaar geledendat onze klas
sen onder het wakend oog van de
leerkrachten een schoolreisje maak
ten naar het - toen nog - zo verre
Appelscha. De weersomstandighe
den waren niet zo best, de hele dag
regende het pijpestelen, maar des te
beter was de stemming.
Zoals te doen gebruikelijk, werd
het hele gezelschap gefotografeerd
en tot blijde verrassing van velen
prijkte het plaatje enkele weken ge
leden in 't Kleine Krantsje voor
Leeuwarden en de wijde wereld er
omheen".
Deze krant verschijnt om de veer
tien dagen en is beroemd om z'n
prachtige verhalen en schitterende
foto's van het Leeuwarden van wel
eer. Met name voor degenen die in
de wijde wereld buiten Leeuwarden
(nog) meer geluk dachten te vinden, -
is het "Krantsje" een vermakelijke
en geliefde bron ter laving van hun
nostalgische dorst.
Een tweetal geportretteerden dat z'n
geluk in het oude Leeuwarden zocht
en vond beschikte over een bijna
wonderbaarlijk geheugen: het zag
kans om niet alleen de namen van de
schoolreizigers feilloos te noemen,
het wist ook nog de namen van hen
die om de één of andere reden niet
aan de reis deelnamen.
Daarmee nog niet tevreden, wilde
het ook nog weten, wat er intussen
van al die kindertjes geworden is en
waar ze zijn gebleven. In deze brief
worden ze allemaal vermeld met
hun tegenwoordige adres en tele
foonnummer. De volgorde is con
form de foto, afgedrukt onder de
lijst. Het eerste nummer geeft de rij
aan en het tweede het volgnummer
van links naar rechts. De "afwezi
gen" zijn alphabetisch gerangschikt
met als eerste cijfer een O.
Nu wil men echter nog verder gaan:
na 45 jaar nog eens gezellig bij el
kaar komen, wat kletsen over
"vroeger", oude vriendschappen
vernieuwen, verloren gegane con
tacten herstellen, kortom, losge
raakte banden weer aanknopen door
middel van een enigszins verlaat
schoolreisje voor de wat rijper ge
worden jeugd.
Onze grote vriend Koos Dijkstra
zwaait de scepter in een etablisse
ment van klasse, beschikt over sin
guliere gaven in de bereiding van
heerlijke gerechten en heeft toege-
vervolg op pag. 15
f-* 'V: A -'5*
Het prachtige Landschapshuis aan de Turfmarkt, door een vorige generatie domweg gesloopt om plaats te maken
voor het foeilelijke gebouw van het Ritske Boelema Gasthuis
Wirdumerdijk 21, Leeuwarden
Telefoon 30649
Heeft u iets nodig op het gebied van
Een slot, een paar deurkrukken, wat spijkers, een stuk
gaas of dakleer? Een paar scharnieren, een brievenbus of
wat dan ook?
U vindt h§t geschikt bij
RUITERSKWARTIER 61 - Tel. 27089 - Leeuwarden
schrans 104 leeuwarden tel 230G5
EKSTERSTRAAT 11
Leeuwarden
Telefoon 30182
