Gids van het Jongelingen Verbond
'T KLEINE
KRAHT5JE
UIT DE DOOS MET SNIEPSNAREN
3
voor Leeuwarden en de
wijde wereld er omheen.
Een uitgave van Fenno
Schoustra's Publici-
teitskantoor.
Verschijnt eenmaal in de
veertien dagen.
Redactie, Administratie
en Advertentieafdeling:
Vredeman de Vriesstraat
1 (Naast Emmakade 39)
Leeuwarden.
Telefoon (05100) 20302
Postgiro 98 10 62
Bank: Rabobank
Geopend: van dinsdag
tot en met donderdag,
uitsluitend 's morgens
van 9 tot 12 uur.
's Middags en van vrij
dag tot en met maandag
gesloten.
Abonnementsprijs:
voor Nederland f 1.21.00
per jaar; voor het buiten-
land:fl. 37.50 per jaar.
Losse nummers: afge
haald fl. 1.25 per stuk.
Per giro besteld: fl.2.00
voor 1 ex., fl.3.50 voor 2
ex., fl.5.00 voor 3 ex.
Het lidmaatschap van 'f
Kleine Krantsje is alleen
mogelijk voor lezers, die
akkoord gaan met de
bepaling, dat het abonne
mentsgeld vooruit moet
worden voldaan.
Op de 1e februari dient
het abonnementsgeld
voor het dan lopende jaar
te zijn betaald.
Geschenk-abonnementen
en abonnementen van
lezers in het buitenland
moeten op de 31e decem
ber van het voorafgaande
jaar zijn betaald.
Lezers, die zich niet tele
fonisch of schriftelijk,
maar per giro-overschrij
ving als abonnee aanmel
den, worden verzocht op
het girostrookje te ver-„
melden: Nieuwe abonnee.
Abonnees, die zijn ver
huisd, dienen er op te
letten, dat hun giro-over-
schrijvingskaart het nieu
we adres vermeldt - het
oude adres moet worden
doorgehaald.
Wie het abonnementsgeld
voor een ander betaalt,
dient duidelijk de naam en
het adres te vermelden
van de abonnee, voor wie
wordt betaald.
Adreswijzigingen moeten
minstens 10 dagen voor
het verhuizen worden
doorgegeven.
Abonnementen, die niet
voor 1 december zijn op
gezegd, worden automa-
y^tisch verlengd.
We hebben weer eens een greep in de grote Doos met Sniepsnaren gedaan en tien tegen eendat er dan wel wat aardigs
te voorschijn komt, al zijn het dan toch maar kleine 'prullaria'waarmee de doos is gevuld. Wat we vandaag na een
blinde greep naar boven haalden was een "Gids voor de Friesche Bondsdagen van het Nederlands Jongelingen
Verbond" en die Bondsdagen, ter gelegenheid van de acht en zestigste algemene vergadering van dat verbond,
werden in Leeuwarden gehouden op 4 en 5 mei 1921bijna zestig jaar geleden dus. Stellig zullen er onder de abonnees
van 't Kleine Krantsje nog wel verschillende dames en heren zijn, die er bij betrokken waren en die zich deze
bondsdagen herinneren - in die niet zo stormachtige tijd van toen konden ze op de jongeren nog een diepe indruk
maken.
32.000, thans is het reeds bijna
43.000, alzoo een vermeerdering
van meer dan 10.000 zielen".
De vele veranderingen, die zich in
een tijdvak van zo'n vijftig, zestig
jaar kunnen voltrekken in een stad
als Leeuwarden komen in deze gids
ook aardig tot uiting in het lijstje van
"Hotels en Melksalons": van de
achttien genoemde etablissementen
bestaan er nu nog maar drie, het
Oranjehotel, de Kroon en de Pauw.
Alle andere zijn in de loop der jaren
verdwenen, de Nieuwe Doelen, de
Phoenix, Amicitia, de Klanderij, de
Duitsche Adelaar, Hollandia, Klein
Spoorzicht, Stadszicht, de melksa
lons Kimp, Niehüser en Stienstra,
alle opdeNieuwestaden de "visch-
salons" Glastra van de Wirdumer-
dijk en Blokzijl van de Nieuwestad.
VERDWENEN
En zo verdwenen ook de meeste za
ken, die in deze gids van 1921 nog
hebben geadverteerd: de Nieuwe
Leeuwarder Fruithal van D. Bei
stra, de Leeuwarder Stempelfa
briek. Zigterman's Meubelwinkels,
de Gelderse Credietvereniging. de
Electrische Banketbakkerij H. van
der Veen uit Naauw, de juweliers
zaak van L. Visser Jzn. uit de Pe
perstraat, de meubelzaken van
van Pel (Nieuwestad) en Overdijk
(Voorstreek) en de schoenenzaak
van Sterkenburg, ook op de Nieu
westad.
Maar triomfantelijk gebleven zijn
Het boekje bevat natuurlijk een pro
gramma van die beide dagen - ver
gaderingen, bidstond en "vriend
schappelijk samenzijn" in de Har
monie, maaltijden in Zalen Schaaf
- maar ook een beschrijving van de
stad, die nu natuurlijk wel wat ver
ouderd en daarom voor ons, min
naars van het oude Leeuwarden, zo
lezenswaardig is.
UITBREIDING
"Aan alle kanten der stad uitbrei
ding", zegt het geschrift, "in 't bij
zonder in het noordwesten aan
weerszijden der Spanjaardslaan en
in het zuidoosten bij het Nieuwe
Kanaal, waar een geheel nieuw
stadsdeel verrees. In den allerlaat-
sten tijd is er veel "nieuwbouw" in
het noordoosten bij den Groninger
straatweg".
Met ontzag spreekt het boekje over
"het reusachtige, pas voltooide ge-
De Pauw, zoals het vroeger was -
een van de weinige hotels, die zich
handhaafden
bouw der Friesche Bank aan de
Nieuweweg" (nu de Amrobank) en
maakt het ook gewag van andere
bankgebouwen, "die er in den laat-
sten tijd veel zijn gesticht - zij ge
tuigen van toenemend handelsver
keer'
Sprekend over de Tuinen zegt het
boekje "Vooral Vrijdags is het hier
zeerdruk doorde vele scheepjes van
buiten, die in deze omgeving lig
gen" en van de Larigemarktstraat
wordt gezegd, dat het hier "een
aaneenschakeling is van logemen
ten, die hoofdzakelijk van den
marktdag moeten bestaan".
Niet zonder respect wordt ook de
sterke bevolkingsgroei van dit
Leeuwarden uit het begin van de
twintiger jaren gemeld: "Was het
aantal inwoners in 1900 ruim
Ook Ganzevoort aan de Nieuwestad
is er nog steeds.
bijvoorbeeld Het Nieuwste van de
Voorstreek (toen nog Korenmarkt-
Prachtcollectie Stroohoeden
Ganzevoort's Piano- en Orgelma
gazijn en de rijwielzaak van Lam
mert de Vries op de Voorstreek, die
toen trouwens nog door Ph. Els-
kamp werd geëxploiteerd.
Stadgenoot J. G. zat op terrasje
voor zekere horecazaak in Leeu
warden, toen hij paartje zag nade
ren, van wie op kilometers afstand
al was te zien, dat het Amerikanen
waren.
De heer en dame betraden het ter
ras, namen plaats aan een tafeltje
en toonden een duidelijke behoefte
aan een frisse dronk. Aldus drukte
de man op het belletje om in het
donker van de zaak zelf een ober in
beweging te brengen. Maar dat
seintje sorteerde geen enkel effect.
Ook een tweede, een derde en een
vierde, ja, na redelijke tussenpozen
zelfs een vijfde, nogal lang aange
houden gebel, bracht helaas niet het
gewenste succes: al wat er in 't
beeld kwam, een ober niet. Toen
rees de Amerikaan overeind,
wenkte z'n dame en mompelde,
meewarig glimlachend als een veel
betekenende afscheidsgroet: "Hol
land, wunderfull, wunderfulL but
service: rotten, rotten, rotten.
De Tuinen van weleer: "Vooral vrijdags is het zeer druk door de vele scheepjes van buiten"
