UIT DE WERELD VAN DE WOONWAGEN
EN HET PIEREMENT
'T KLEINE
KRANTSJE
3
Romantisch
tafelen
aan de Terpenroute
Henk en Tity Hasz
van het volk moet een eerbiedige
afstand bestaan, al heeft God dat
mogelijk niet gewild.
Maar als je een echte zwerver bent
heb je daar vrede mee. Je leeft knus
en gezellig met en onder elkaar en je
bent met het milieu vergroeid. Je
vervolg op pag. 15
voor Leeuwarden en de
wijde wereld er omheen.
Een uitgave van Fenno
Schoustra'a Publlci-
teitskantoor.
Verschijnt eenmaal in de
veertien dagen.
Redactie, Administratie
en Advertentieafdeling:
Vredeman de Vries-
straat 18921 BP Leeu
warden.
Telefoon (05100) 20302
Postgiro 98 10 62
Bank: Rabobank
Geopend: van dinsdag
tot en met donderdag,
uitsluitend 's morgens
van 9 tot 12 uur.
's Middags en van vrij
dag tot en met maandag
gesloten.
Abonnementsprijs:
voor Nederland fl.21.00
per jaar; voor het buiten-
land:fl. 37.50 per jaar.
Losse nummers: afge
haald fl. 1.25 per stuk.
Per giro besteld: fl.2.00
voor 1 ex., fl.3.50 voor 2
ex., fl.5.00 voor 3 ex.
Het lidmaatschap van 'f
Kleine Krantsje is alleen
mogelijk voor lezers, die
akkoord gaan met de
bepaling, dat het abonne
mentsgeld vooruit moet
worden voldaan.
Op de Ie februari dient
het abonnementsgeld
voor het dan lopende jaar
te zijn betaald.
Geschenk-abonnementen
en abonnementen van
lezers in het buitenland
moeten op de 31e decem
ber van het voorafgaande
jaar zijn betaald.
Lezers, die zich niet tele
fonisch of schriftelijk,
maar per giro-overschrij
ving als abonnee aanmel
den, worden verzocht op
het girostrookje te ver
melden: Nieuwe abonnee.
Abonnees, die zijn ver
huisd, dienen er op te
letten, dat hun giro-over-
schrijvingskaart het nieu
we adres vermeldt - het
oude adres moet worden
doorgehaald.
Wie het abonnementsgeld
voor een ander betaalt,
dient duidelijk de naam en
het adres te vermelden
van de abonnee, voor wie
wordt betaald.
Adreswijzigingen moeten
minstens 10 dagen voor
het verhuizen worden
doorgegeven.
Abonnementen, die niet
voor 1 december zijn op- j
gezegd, worden au torna- I
tisch verlengd. J
ook wel zo ongeveer bekeken. Al
leen de zogenaamde 'Belzen',
stammend van onze zuiderburen,
waren meer protserig ingericht en
werden als een grote weelde be
schouwd. De deuren waren met
bloemen of landschapjes beschil
derd. Tot het meubilair behoorden
een paar grote crapeauds, soms spe
ciaal gemaakt. De wanden waren
met pluche bekleed of gebiest en het
toppunt van weelde werd gedemon
streerd door een overvloed aan
snuisterijen, waaronder van echt
plateel of porcelein, vazen met
kunstbloemen, kleurige kleedjes en
al die tierlantijnen meer. In de loop
der jaren is er veel veranderd. Er
zijn nu zelfs wagens met butagas,
een ijskast, televisie en ander com
fort, maar behelpen blijft het toch
altijd.
TOESTANDEN
En wat zal ik nog vertellen over de
toestanden van de woonwagenkam
pen, die zo ver mogelijk van de be
woonde wereld werden aangelegd?
Die daar lagen ergens op de open
vlakte, prijsgegeven aan weer en
wind? Waar je tijdens de zomer in
een zandwoestijn leefde, en tijdens
de herfst en winter de grond vaak in
een modderpoel was herschapen en
waar je wel over laarzen mocht be
schikken wanneer je buiten de deur
wilde gaan? Het ene kamp was mo
gelijk wat minder slecht dan het an
dere, maar goed waren ze geen van
al. De vrouwen moesten maar zien
hoe en waar ze de was konden doen
om wat leeftocht in te slaan moest je
vaak het vlees van je kuiten lopen en
wanneer iemand heel menselijk z'n
behoefte moest doen, was er ergens
nog wel een latrine of iets van dien
aard, of die was er niet. Een woon
wagenbewoner kwam z'n vrachtje
altijd wel kwijt. Stalling voor de
paarden ontbrak en onderwijs voor
de kinderen was er veelal niet bij en
zij, die deze getto's bevolkten, ble
ven voorts verstoken van alle privi
leges, die in de burgermaatschappij
als vanzelfsprekend werden aan
vaard. Je wist nu eenmaal niet beter
of het hoorde zo en het drukte geen
stempel op de gemoedelijkheid. Je
legde eens een kaartje met elkaar en
je deelde in elkanders lief en leed.
LEVEN IN
BROUWERIJ
De wagens kwamen en gingen, ze
bleven nooit lang op dezelfde plaats
en door de vlottende bevolking was
er telkens opnieuw leven in de
brouwerij. Al was .de vuilnisbelt
ook vlak in de buurt, de kinderen
Een waar
genoegen
Uw gastheer en gastvrouw
Bosweg 25, tel. 05103-2266
Reservering gewenst
's Maandags gesloten.
I d. Iromantisch restiuriRtrrml
M herbergt RH
©i^'SBt'' 83
Het echte oude pierement, zoals hel vroeger was: door een paardje getrokken, met handkracht bediend
Woonwagenbewoners onderweg -
het pad is vrij, de wereld is wijd,
waar ligt hun doel?
voor de verwarming moest zorgen.
Dit werd uiteraard ook vaak 's zo
mers gestookt, zodat het dan in de
toch al beperkte ruimte, om te stik
ken was. Elektra, gas en waterlei
ding waren een ongekend luxe en
watje dan voor je zag was keuken,
salon, woonkamer, slaap- en bad
kamer tegelijk. Soms was er dan
ook nog een afscherming voor het
geval dat je in je blootje kwam te
staan.
Het beddenvraagstuk werd eenvou
dig opgelost, want zowel onder als
boven dat, waarin de baas en de
bazin b^ tijd en wijle hun liefdes
spel bedreven, was een bed voor de
kinderen ingericht. Voor zo ver no
dig, werden er dan op de grond nog
stapelbedden geplaatst die elke
morgen weer netjes werden opge
ruimd. Meestal waren er dan nog
een paar hangkasten voor de kleren
en beschikte men over een kelder-
bak, waarin de losse spullen werden
opgeslagen. Daarmee was het dan
bleven gezond. Op z'n tijd werd er
wat muziek gemaakt en een drama
was tiet geenszins.
De laatste tijd heeft ook hier veel
verandering met zich gebracht. Het
zwervende volk wordt nu naar re
gionale kampen geleid, waarde no
dige voorzieningen zijn getroffen
op hygiënisch gebied. Waar soms
onderwijs wordt gegeven en in en
kele gevallen zelfs een kerkje staat.
Maar de sfeer in deze kampen is
heel anders geworden, er is niet
meer die intimiteit van weleer. Door
velen wordt het als een vaste stand
plaats beschouwd. Het reizen en
trekken is er niet meer zo bij en er
zijn er zelfs die de wielen onder de
wagens hebben weggehaald omdat
die overbodig zijn geworden. Wie
zich zelf een tikje respecteert; heeft
een oude auto als trekker aange
schaft en net als in het gewone leven
tracht men elkaar steeds meer de
ogen uit te steken. Nu de bewoners
niet meer zo snel wisselenis er ook
onderling meer wrijving ontstaan.
toch blijft het een volk apart,
waar nog dikwijls een muur om
wordt gebouwd
Van de romantiek is er maar een
schijntje overgebleven en de oude
gemoedelijkheid is meer en meer
verdwenen. Toch blijft het een volk
apart, waar ook nog dikwijls een
muur om wordt gebouwd, die de
scheiding tussen twee werelden
vormt. Of waar ook wel rondom
beplanting wordt aangebracht, die
een dubbele functie heeft. Die in de
eerste plaats tot beschutting dient en
daarnaast het geheel aan het gezicht
onttrekt, want het landschaps-
schoon mag vooral niet worden ver
stoord. Ook al zou dit niet het geval
zijn, de onzichtbare muur blijft
toch. Tussen dit en het andere deel
PRIMITIEF
Een veertig jaar geleden was alles
nog uiterst primitief. Via een blank
geschuurd trapje kwam je naar bo
ven, waar een brede plank was aan
gebracht voor de klompen en de
schoenen, een soort openluchtpor
taal. Daar zat ook de man die het
paard mende, al liep hij meestal
naast de wagen om de last niet nog
zwaarder te maken.
Via de deur met een vaak mooi ge
slepen raam kwam je dan al dadelijk
in het heilige der heiligen, waar het
hele hebben en houwen stond opge
propt. Links het fornuis met alles
erop en eraan, dat niet alleen diende
om er op te koken, maar dat tevens
Hierbij het tweede en laatste ver
haal van "Jan de Danser" over de
wereld van de woonwagen en het
pierement - een artikel, dat zeker
onze aandacht verdient, nu de
met woonwagens trekkende zi
geuners in ons land de laatste tjjd
zo in de publiciteit is gekomen.
Daar het, geachte lezer, niet tot uw
dagelijkse gewoonten zal behoren
een woonwagen te betreden, wil ik
u wel iets van de inrichting daarvan
vertellen. Dat er wel even anders uit
ziet dan die van het slot te Versail
les, of het luxe jacht van Onassis,
behoeft geen betoog. Wat wil je ook
wanneer het hele huiselijke leven
zich afspeelt op een oppervlakte van
circa twee en een half bij zes a acht
meter? Wat wil je wanneer een ge
zin in doorsnee zo'n zes kinderen
telt en een aantal van twaalf niet
eens tot de uitzonderingen behoort?
