ORGEL DE GOUWE VERLOOR Z'N PAARDJES SLA HUNT uit onze goudslag Verbouwings opruiming met korting tot 50 procent JAMMERLIJK VERLIES VOOR DE STAD EENE LEEUWIN IN HET CIRCUS LOSGEBROKEN 11 VLINDER Ja, geloof het of niet, maar alles moet weg. Binnenkort komt de aannemer en dan gaat de botte bijl erin. We willen alles kwijt. U kunt ons daarbij helpen. Laat die pracht-koopjes uw neus niet voorbij gaan. Kom snel en profiteer van de vele voordelige aanbiedingen. De mooiste sieraden, de fijnste horloges, kortom; ALLES MOET WEG! Zeer tot mijn spijt moet ik iets jam merlijks melden met betrekking tot het laatste draaiorgel in deze stad: de Tolsma's, exploitanten van De Gouwe, hebben hun beide paardjes van de hand moeten doen. De droe vige verandering is u wellicht al op gevallen. Het orgel is nu op een grijze vrachtauto gemonteerd, en gaat voortaan dus motorisch door de stad. Waarom deze degradatie van na tuurlijke tot motorische p.k.s? Wel, omdat het - aldus de heren Tolsma - gewoon niet medr kón: het werd voor de dieren met het steeds toe nemende autoverkeer veel te ge vaarlijk op straat. Zo moest, nood gedwongen, het besluit vallen de paardjes als trekdieren voor het or gel af te schaffen. Het is, als u het mij vraagt, een verschrikkelijk verlies; in welke stad in Nederland vormde het orgel met z'n paardjes en mansers zo'n aardig geheel als juist hier? Maar begrijpelijk was het besluit van de Tolsma's wel, zeker wanneer we denken aan het droevig ongeval, dat de paarden, jaren geleden alweer, overkwam toen de dieren op de Spanjaardslaan door een vrachtauto werden aangereden. Nu kan ik me vergissen en mis schien zeggen de statistieken, dat het niet zo is, maar ik heb ook sterk de indruk, dat het autoverkeer in Leeuwarden het laatste half jaar erg is toegenomen - op bepaalde punten in de stad is het eigenlijk continu bijzonder druk. En dat zal niet uit sluitend het gevolg van de werk zaamheden op het Wilhelminaplein kunnen zijn. vaak druk bezet te zijn en het valt voorlopig niet mee de wagen in de binnenstad kwijt te raken. Ten gerieve van de automobilisten, die voor hun inkopen en andere za ken in de stad moeten zijn, hebben de Commissie Centrum Winkeliers, de Raad Grootwinkelbedrijf en de Gemeentelijke Voorlichting een plattegrondje laten drukken met daarop aangegeven, waar kan wor den geparkeerd. Buiten de stadsgrachten zijn vier terreinen aangegeven, binnen de grachten zes, maar dat zijn ze nog niet allemaal. De parkeergelegen- heden achter en naast de Beurs en bij de Speelmansstraat komen op dit kaartje bijvoorbeeld niet voor. De parkeersituatie is dus toch nog iets rooskleuriger, dan uit het kaartje blijkt. x Dat kaartje, bij veel winkels gratis verkrijgbaar, ziet er tussen twee haakjes aardig uit - het is getekend met een vakkundige hand. Maar wat bij het bekijken van zoveel platte gronden van Leeuwarden opvalt,' dat zien we ook hier: al lang ver dwenen straatjes en steegjes, die al lang niet meer zijn bewoond, die doodlopen en feitelijk niet meer be staan, omdat ze zijn afgesloten, blijken zich op zo'n plattegrondje, gedateerd oktober 1978, altijd nog maar te handhaven. Zo vond ik, om maar een greep te doen, op dit nieuwe kaartje ook weer de Messemakerssteeg, de Kastmakerssteeg, de Loodgieter- steeg, de Collegiesteeg, de Door- gaandesteeg, de Bargejagerssteeg, de Sint Frederiksteeg en wijlen de Potbakkersplaats en de Ca- tharinabuurt. Het is nu alweer vele jaren geleden, dat al deze stegen en buurtjes nog glorieus bestonden en druk werden bewoond. Om nog even naar het Wilhelmina plein terug te keren: de helpers van de Archeologische afdeling van het Fries Museum halen er een onvoor stelbare hoeveelheid scherven en maar heel weinig gaafs uit de grond. Het lijkt er wel wat op, dat de gracht indertijd ten dele met stortvuil is gedempt. Wel zijn er gave zalfpo tjes gevonden, wat kannetjes en munten en penningen. Maar wie weet welke geheimen het plein nog verborgen houdt. Wie wel eens iets met archiefwerk te maken heeft, zal wellicht verrast worden door de welwillendheid en snelheid, waarmee de archiefdien sten in deze stad de mensen behulp zaam zijn. Ik wil daar op deze plaats wel eens een complimentje voor Dat werk voorde nieuwe parkeerga rage brengt natuurlijk wel heel wat parkeerproblemen met zich mee en nu kunnen we bijvoorbeeld ook al buiten de vrijdagen het beeld ^aan schouwen van een met auto's volle dig bezet oude veemarktterrein. Ook andere parkeerterreinen blijken Herinnering aan vroeger dagen: draaiorgelexploitant Klaas Tolsma met z'n beide paardjes. maken en dat geldt dan zowel de Provinciale Bibliotheek als het Rijksarchief, het Gemeentearchief en het Letterkundich Museum om er voor de vuist weg maar een paar te noemen. Ervaring met archiefdiensten elders in het land heb ik niet, maar meer dan eens hoorde ik, dat het hier ge woon wat prettiger en ook gemoe delijker gaat en datje sneller wordt geholpen ook. Aan dat laatste punt moest ik denken, toen de redacteur van deze kleinste krant van Neder land me een dezer dagen een erva- rinkje vertelde met een van de grootste archiefdiensten in het wes ten van het land. Eind augustus belde hij het archief van die grote gemeente om te in formeren naar de overlijdensdatum - in de laatste oorlog - van een me neer, die in die gemeente had ge woond, maar die ook wel bekend was in Leeuwarden. "Schrijft u maar even een briefje" antwoordde het archief in dat telefoongesprek. Aldus gedaan: dezelfde dag ging er een brief plus een exemplaar van deze krant naar dat grote archief. Toen er na vier weken nog geen bericht was, belde onze redacteur nog maar eens op. 'Teder ogenblik zal ons bericht kunnen komen", zeiden ze toen. Na nog eens twee weken te hebben gewacht, belde onze redacteur nóg maar eens naar dat grote archief. "Wc hebben uw brief niet ontvan gen" zeiden ze toen. Dezelfde dag- 11 oktober - werd een fotocopie verstuurd van de brief, die in augus tus de deur was uitgegaan. Mooi, mooi. nóg maar eens een maand gewacht en intussen schrij ven we november en, u raadt het natuurlijk al, voor onze arme redac teur nog steeds geen bericht van dat grote archief. Nu zal zo'n gang van zaken wel niet maatgevend zijn voor de archief diensten elders in het land, maar dc ervaringen hier zijn toch heel wat plezieriger. Vandaar eens een ver diend compliment voor de in Leeu warden gevestigde archieven, die ik zo net heb genoemd. Alhier is in een circus eene leewin losgebroken, terwijl een vreeselijke paniek zich van de toeschouwers meester maakte. Men wilde een on getemde leeuwin, die tijdens de voorstelling in een afzonderlijke kooi opgesloten was geweest, over brengen in het grotere hok bij de andere leeuwen, en juist werd de deur van de kleine kooi geopend, toen het electrisch licht plotseling uitging. Van schrik lieten de oppssers de kooi los, de leeuwin sprong er uit en liep in het donker weg, terwijl de aanwezigen elk moment vreesden door het dier besprongen te worden. Een der oppassers, die in de verwar ring te dicht bij het grote hok kwam, werd door een andere leeuw de arm verbrijzeld. Het duurde niet lang, of men hoorde een ontzettend rumoer in de stallen; de paarden en muilezels trachtten zich van hun halsters los te rukken en een olifant kwam onder angstig getrompet den circus binnenhollen. Men snelde toe met licht en zag de leeuwin bezig een paard te verslin den; de leeuwentemmer naderde met een geladen geweer, dat eerst driemaal ketste, maar eindelijk ging het schot af en doodde de léeuwin. Het bleek dat dooreen misverstand het lichtte vroeg was uitgedraaid. uaaiviiiccioiccu

Historisch Centrum Leeuwarden

’t Kleine Krantsje, 1964-1997 | 1978 | | pagina 11